Yapay zeka, sigorta ve finansın gidişatını sadece hızlandırmıyor; oyunun kurallarını yeniden yazıyor. McKinsey'ye göre üretken yapay zeka (GenAI), küresel ölçekte her yıl 2.6 - 4.4 trilyon dolar ek değer yaratma potansiyeline sahip. PwC'nin analizine göre yapay zekayı doğru kullanan sektörler, iş gücü verimliliğinde 4.8 kat daha hızlı büyüyor. Deloitte'un 2025 raporu, sigorta sektöründe özkaynak kârlılığının (ROE-return on equity- özsermaye kârlılığı) yüzde 10,7'ye çıkacağını öngörüyor. Bu tablo bize 'bekle-gör' değil, 'seç-uygula-ölçekle' zamanında olduğumuzu söylüyor.

SİGORTADA ÜÇ KRİTİK KALDIRAÇ

Hasar yönetimi ve sahtekârlık tespiti: 2024'te konut hasarları yüzde 36, felaket kaynaklı dosyalar yüzde113 arttı. Yapay zeka; belge ayrıştırma, itiraz yazıları, ödeme doğrulama gibi süreçlerde hızı ve doğruluğu artırıyor.

Kişiselleştirilmiş fiyatlama: Davranışsal ve sentetik veri ile risk modelleri daha adil hale geliyor. (Sentetik veri: Gerçek verinin istatistiksel kalıplarını taşıyan ama kişisel kopya olmayan türetilmiş veridir; gizliliği korurken nadir örnekleri çoğaltır.)

Müşteri iletişimi: Allstate (ABD'nin en büyük sigorta şirketlerinden biri, 1931'de Chicago'da kuruldu, 16 milyon müşteriye hizmet veriyor) yapay zeka destekli sistemlerle günlük onbinlerce e-postayı hazırlayıp insan onayıyla gönderiyor. Ton sadeleşiyor, memnuniyet yükseliyor.

FİNANSTA ÜÇ STRATEJİK ALAN

Kredi skorlama ve risk modelleme: GenAI'nin ön yargı (bias) ve açıklanabilirlik (explainability) kontrolleri olmadan kullanımı kabul edilemez. AB'nin AI Act'i (Avrupa Birliği Yapay Zeka Yasası), kredi ve istihdam algoritmalarını 'yüksek risk' sınıfında tanımlıyor.

Uyum ve denetim: İşlem gözetimi, metin ve ses analizi ile anomali tespiti gerçek zamanlı yapılabiliyor; yanlış pozitifler azalıyor, maliyet düşüyor.

Operasyonel verimlilik: Kurum içi bilgiye dayalı akıllı asistanlar poliçe ve sözleşmeleri saniyeler içinde buluyor; kapanış süreleri kısalıyor.

BEŞ ADIMDA YOL HARİTASI

1-İş değeri hipotezini yazın: Mesela, TAT yüzde 30 kısalacak (Turnaround Time – işlem/sonuçlanma süresi), NPS +6 puan (Net Promoter Score – müşteri memnuniyet ve tavsiye skoru), maliyet yüzde 15 gibi.

2-Veri sözleşmesi oluşturun: Erişim, anonimleştirme, saklama, silme, denetim izi, su işareti.

3-Model yönetişimi kurun: Model kartı, veri soy kütüğü, önyargı testleri, insan onayı.

4-Regülasyon uyumu sağlayın: AI Act, KVKK ve sektör düzenlemeleri.

5-Ölçekleme kası geliştirin: yeniden kullanılabilir şablonlar ve sürekli geri besleme döngüsü.

SONUÇ

Kısa vadede yapay zeka, maliyetleri ve riskleri optimize edecek. Orta vadede gerçek zamanlı fiyatlama ve dinamik teminat tasarımı mümkün olacak. Uzun vadede ise özerk hasar yönetimi ve otonom finans asistanları yeni normalimiz haline gelecek ve sektör hızla büyüyor. Hazırlanın...