Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Rıfat Tuzkaya, ulaşım ve lojistik sektörlerinin akıllı şehirlere entegrasyonunun önemini Platin'e değerlendirdi:

"İngilizce'deki 'transportation' kavramı ülkemizde ulaşım ve taşımacılık kavramlarının ikisine birden karşılık geliyor. Ulaşım, daha genel bir kavram olup genellikle yolcu (passenger) için, taşıma ise yük (freight) için kullanılıyor. Mobilite ya da hareketlilik ise bunları kapsayan; erişilebilirliği ve ulaşım sistemlerinin nasıl kullanıldığını birlikte ele alan bir kavram. Bu kapsamda mobilite ulaşım ise erişilebilirlik ve teknolojinin bir bütünü olarak düşünülebilir.

Konu ve akıllı şehirler kavramıyla ele alındığında 'mikro-mobilite' ve 'otonom araçlar' hem yolcu hem de yük hareketleri için temel bir başlık haline geliyor.

KENT YAŞAMI İYİLEŞİYOR

Akıllı şehirler, ulaşım ve lojistik sistemlerinin sürdürülebilir, verimli ve entegre hale getirilmesiyle kent yaşamını optimize etmeyi amaçlıyor. Aslında optimizasyon 'en iyi' anlamına gelen iddialı bir kavram olup, bunun yerine iyileştirme kelimesini kullanmak daha doğru olacaktır. Akıllı şehirlerde yolcu ve yük hareketliliği, ulaşım modlarının kesintisiz entegrasyonu ile iyileştirilebilir. Entegre hareketlilik kapsamında Mobility as a Service (MaaS) yaklaşımı, kullanıcıların tek bir platform üzerinden toplu taşıma, mikro-mobilite ve otonom araçları koordine etmesini sağlar. Böylece şehirde yaşayanlar ve lojistik hizmet sağlayıcıları, en verimli güzergahı ve taşıma şeklini seçebilir.

VERİMLİ VE DÜŞÜK MALİYETLİ TAŞIMA MÜMKÜN

Mikro-mobilite araçlarının kullanımı ise şehir içi kısa mesafeli yolculuklar için idealdir. Scooter ve bisiklet gibi araçlar, raylı ve tekerlekli toplu taşıma araçlarıyla entegre edilerek son kilometre ulaşımı problemini çözmek için kullanılıyor. Otonom araçlar dünyada gelişmekte ve toplu taşıma ağlarını destekleyerek, ana ulaşım hatlarına erişimi artırıyor. Örneğin, bir yolcu metrodan indikten sonra paylaşımlı bir scooter ile son varış noktasına kolayca ulaşabilir. Lojistik boyutuyla bakıldığında e-ticaretin hızla büyümesi son kilometre teslimatını daha kritik hale getiriyor. Otonom teslimat robotları, dronlar ve elektrikli kargo bisikletleri dar sokaklarda veya trafiği yoğun bölgelerde küçük ölçekli teslimatları hızlandıracaktır. Daha uzun vadede ise büyük ölçekli yükler için otonom kamyonlar, şehir içi aktarma merkezlerinden son noktalara verimli ve düşük maliyetli taşımayı mümkün kılacak.

ELEKTRİKLİ MİKRO-MOBİLİTE ARAÇLARI FOSİL YAKIT BAĞIMLILIĞINI AZALTMAK İÇİN FIRSAT

Tüm bu unsurları hayata geçirebilmek için akıllı şehirlerde nesnelerin interneti ve büyük veri analitiğini kullanan akıllı altyapı ve anlık veriyi işleyebilen sistemlere ihtiyaç duyulacak. Gerçek zamanlı trafik verileri mikro-mobilite araçlarının konumlandırılmasını iyileştirirken, lojistik operasyonlarının da rota optimizasyonu sağlar. Ayrıca, akıllı sinyalizasyon sistemleriyle otonom araçlar ve diğer ulaşım modları arasında uyum yakalanabilir. Son bir konu da bu sistemlerin çevresel etkileri olacaktır. Paris Anlaşması, Yeşil Mutabakat, 'Fit for 55' gibi uluslararası anlaşmaların ülkemiz ulaşım sistemine yapacağı zorlayıcı yansımaları dikkate almak gerekir. Elektrikli mikro-mobilite araçları ve otonom ulaşım sistemleri, fosil yakıt bağımlılığını azaltarak karbon salınımını düşürmek için bir fırsat olarak görülmelidir."