KÜRESEL PERSPEKTİF

SU KITLIĞI VE VERİM BASKISI ANA GÜNDEM HALİNE GELİYOR

*FAO'nun tahminlerine göre 2025 itibarıyla dünya nüfusunun yüzde 50'si su stresi yüksek bölgelerde yaşayacak.

*FAO aynı çalışmada, zeytin üretim bölgelerinde 'kuraklık toleranslı çeşitlere geçiş'in hızlanacağını belirtiyor.

*Su sensörleri, nem yönetimi ve kapalı devre sulama 2025-2030 arasında zorunlu standartlar arasına girecek.

Kaynak: FAO Global Water Scarcity Report 2024

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİYLE REKOLTE DALGALANMALARI ARTIYOR

*Akdeniz havzasında sıcaklık artışının 2030 itibarıyla 1.8°C seviyesine ulaşacağı öngörülüyor.

*IPCC çalışması, zeytin ağacının dayanıklılığının yüksek olmasına rağmen 'çiçeklenme dönemindeki ısı stresi' nedeniyle verim dalgalanmalarının kalıcı hale geleceğini belirtiyor.

Kaynak: IPCC AR6 Climate Change Impacts Report

KARBON NÖTR VE REJENERATİF TARIM MODELLERİ ÖNE ÇIKIYOR

*McKinsey raporuna göre 2030'a kadar küresel tarım alanlarının yüzde 20'si rejeneratif tarıma geçiş yapacak.

*Karbon yutağı olarak görülen zeytinliklerin, karbon piyasalarında yeni bir ekonomik değer yaratması öngörülüyor.

*Rapor, çiftlik bazında karbon hesaplama sistemlerinin 2025 itibarıyla standart haline geldiğini vurguluyor.

Kaynak: McKinsey Agriculture & Climate Insight Report 2025

YAPAY ZEKA DESTEKLİ ÜRETİM YÖNETİMİ BÜYÜYOR

*OECD verileri, tarımda yapay zeka kullanımının 2025'e kadar yüzde 70 büyüyeceğini öngörüyor.

*Dronlar, uydu verileri, hastalık tahmin modelleri, AI tabanlı hasat zamanlaması zeytin üretiminde yeni norm olarak görülüyor.

*Dijital izlenebilirlik sistemleri (blok zinciri dahil) ihracatın temel koşullarından biri olacak.

Kaynak: OECD Agriculture Digitalisation Outlook 2024

PREMIUM PAZARLARIN TALEBİ POLİFENOL ODAKLI ÜRÜNLERE KAYACAK

*Tüketicilerin yüzde 62'si yüksek polifenollü yağları 'sağlık değeri yüksek ürünler' kategorisine yerleştiriyor.

*IOC araştırması, 2025 sonrası global fiyatlamada 'polifenol bazlı kalite ayrışmasının' belirleyici olacağını aktarıyor.

Kaynak: IOC-International Olive Oil Consumer Trends Survey 2024

YEREL PERSPEKTİF

KURAKLIK VE SU YÖNETİMİ EN KRİTİK BAŞLIK HALİNE GELİYOR

*Ege ve Marmara için 2025-2035 döneminde yıllık yağışlarda yüzde 15 düşüş öngörülüyor.

*Zeytinliklerde sensörlü sulama sistemleri, yağmur suyu hasadı ve yeraltı suyu koruma projeleri bölgesel öncelik olarak öne çıkıyor.

Kaynak: TÜBİTAK – Türkiye İklim Riskleri Analizi 2024

LİSANSLI DEPOCULUK YENİ DENGE MEKANİZMASI OLUYOR

*Lisanslı depoculuğun yaygınlaşmasıyla fiyat dalgalanmalarının azalacağı, izlenebilirliğin artacağı ve üreticinin finansmana daha kolay erişeceği öngörülüyor.

Kaynak: Ticaret Bakanlığı 2025 Zeytin-Zeytinyağı Piyasa Analizi

TÜRK ZEYTİNYAĞINDA MARKALAŞMA VE AMBALAJLI ÜRÜNLER İHRACATIN KALBİNİ OLUŞTURUYOR

*2025 sonrası rekabette asıl belirleyici unsurun dökme yağ değil, yüksek katma değerli ambalajlı ürünler olacağı belirtiliyor.

*Coğrafi işaretli ürünlerin AB ve Körfez pazarlarında avantaj yarattığı vurgulanıyor.

Kaynak: Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB) 2024 Sektörel Raporu

KADIN ÜRETİCİLERİN VE GENÇ GİRİŞİMCİLERİN SEKTÖRDE ROLÜ ARTIYOR

*FAO'nun Türkiye raporuna göre, kırsal bölgelerde kadın girişimcilerin yer aldığı markalar 2025 sonrası bölgesel kalkınmanın ana aktörü olacak.

Kaynak: FAO Türkiye-Rural Women in Agriculture Report 2024

GASTRONOMİ VE AGRO-TURİZM BÖLGESEL EKONOMİNİN TAMAMLAYICI GÜCÜ OLUYOR

*UNWTO verilerine göre gastronomi turizmi, zeytin bölgelerinde ekonomik geliri yüzde 35'e kadar artırıyor.

*Ayvalık, Milas, Edremit ve Gemlik gibi bölgelerde gastronomi odaklı rotaların güçlenmesi bekleniyor.

Kaynak: UNWTO Gastronomy Tourism Report 2024