Ticaret Bakanlığı'nın yaptığı son açıklamaya göre e-ihracatın toplam ihracatımızdaki payı yüzde 1,5 düzeyinde. Bakanlığın yaptığı açıklamaya göre 2028 hedefi, bu oranı yüzde 10'a çıkarmak. E-ihracatta Türkiye için en avantajlı ve en çok öne çıkan pazarlar sırasıyla, Amerika, Almanya, Fransa, Rusya, İngiltere, Romanya ve Çin. Üretilen ürüne göre hedef pazarlar değişiyor ancak Türkiye için aslında neredeyse her ülkede ayrı fırsatlar var. E-ihracat üzerinden en çok tekstil, ev tekstili, tesettür giyim, ayakkabı ve takı satılıyor. Çin'e gıda ihracatımız ise her geçen ay artıyor desek yanlış olmaz. 2022 yılında ABD, kişi başı 3.020 ABD doları10 ile kişi başı e-ticaret harcaması kategorisinde belirlenen ülkeler arasında birinci sırada yer aldı. Güney Kore (2.150 ABD doları), Japonya (1.510 ABD doları), Avustralya (1.816 ABD doları), Çin (1.180 ABD doları) ve Kanada (1.740 ABD doları) yıllık ortalama 1.000 ABD dolarının üstünde tüketim yapılan ülkeler arasındadır. Belirlenen 25 ülkenin kişi başı e-ticaret harcama ortalaması 922 ABD doları ve dünya ortalaması 807.5 ABD doları iken, ülkemizde bu rakam 346,80 ABD doları.

EN POPÜLER PAZARYERLERİ

Amazon ve Alibaba gibi en bilindik küresel pazaryerlerinin yanı sıra yerelleşmenin ön plana çıktığı, bölgesel bazda popülaritesi bulunan pazaryerleri de bulunuyor. Örneğin Latin Amerika'nın büyük bir bölümünde söz sahibi olan Mercado Libre, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkelerinde Shopee ve Kuzey ve Orta Afrika'da faaliyet gösteren Jumia bölgesel bazda hakimiyet gösteren pazaryerlerinden bazılarıdır. Benzer şekilde Japonya, Güney Kore, Güney Afrika ve Şili gibi bazı ülkelerde sırasıyla Rakuten, Coupang, Takealot, Falabella; İspanya, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Almanya ve Birleşik Krallık'ta ise sırasıyla El Corte Inglés, leboncoin.fr, Noon.com, Jumia.eg ve amazon.co.uk gibi yerel pazaryerleri etkilidir. ABD (800 ABD dolarına kadar), Çin (770 ABD dolarına kadar), Avustralya (1000 Avustralya dolarına kadar), Güney Kore (150 ABD dolarına kadar) belirli koşullarda önemli gümrük muafiyetlerine sahip. Bu belirtilen limitlere kadar ihraç edilen eşyalar için gümrük vergisi ödenmiyor. TİM tarafından hazırlanmış çok kapsamlı bir Pazaryeri Kılavuzları rehberi bulunuyor. Burada dünyanın en büyük pazaryerlerinde nasıl satış yapılabileceğine ilişkin adım adım detaylı bilgiler yer alıyor. E-ihracat yapmak isteyenlere internetten bu kılavuzu indirerek incelemelerini tavsiye ederim.

EN BÜYÜK ENGEL, CESARET EDEMEMEK

E-ihracat yapacak şirketlerin karşılaşabileceği zorluklar da var. Olası zorluklar, hedef pazarlar, ödeme yöntemleri, yurt dışında şirket açmak, iadeler, yabancı dil ve regülasyonlarla alakalı. E-ihracatın önündeki en büyük engel ise hâlâ cesaret edememek. Temel zorluklar ise şöyle özetlenebilir:

Doğru hedef-pazar seçimi: E-ihracata yeni başlayacaklar için en önemli adım doğru hedef pazar seçimidir. Pek çok kişi aynı anda çok sayıda ülkeyi hedefleyerek, reklam bütçelerinin verimsiz bir şekilde parçalanmasına neden olur. Her ülkede tüketicilerin farklı beklentileri olduğu için, çok sayıda hedef pazar ile yola çıkan markalar odaklanma sorunu yaşar.

Eğilim-beklentiler: Hedefinizdeki ülkeleri ve içindeki potansiyel müşterilerin eğilimlerini, beklentilerini bilmeniz başarının anahtarıdır. Bu nedenle odaklanabileceğiniz kadar ülkeyi hedefleyin. Doğru olan, başlangıç için en fazla 3-4 hedef ülke seçilmesidir. Böylece reklam bütçenizi etkili bir şekilde ülkeler arasında bölüştürebilirsiniz.

Ülkeye yönelik regülasyonlar: Her ülkenin kendine göre regülasyonları olduğunu unutmamak gerekiyor. Başlangıç için ülke sayısını ne kadar az tutarsanız, ülkelerin kurallarını ve regülasyonlarını o kadar kolay öğrenebilirsiniz.

Yerelleşme politikası: Enerji ve odağınızı birkaç ülke üzerinde toplamanız, o ülkelerdeki tüketicilerin davranış ve eğilimlerini daha iyi anlamanız için size alan yaratır. Böylece son derece önemli olan yerelleşme politikalarınızı doğru ve nokta atış olarak belirleyebilirsiniz.

ÖDEME ENTEGRASYONU SUNAN BANKALAR MEVCUT

İnsanlar e-ticaret üzerinden alışveriş yaparken sitelere kredi kartı bilgilerini yazmaktan çekinirler. Özellikle ABD ve Avrupa pazarında bu böyledir. Bu nedenle genellikle Stripe ve PayPal gibi ödeme sistemleri kullanılır. Paypal'ın ülkemizde yasaklanmış olması bu noktada ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Stripe ise sisteminin belli ülkelerde şirketi olan markalar tarafından kullanılmasını talep ediyor. Her iki ödeme yöntemini kullanmak için de yurt dışında (ki bu genellikle Avrupa ülkelerinden biri oluyor) şirket açmak gerekiyor. Fakat sadece bu ödeme yöntemleri ile e-ihracat yapılır diye bir kural yok. Etsy, Amazon, Trendyol ve e-PTT gibi global pazaryerleri üzerinden herhangi bir ödeme alma sorunu yaşamadan satış yapabilirsiniz. E-ihracat için ödeme entegrasyonu sunan bazı bankalarımız da var. Bu hizmetleri sunan bankalar ile çalışarak, sadece ETGB evrağı ile kolayca e-ihracat yapmanız mümkün. Fakat büyük ölçekli bir e-ihracat operasyonu planlıyorsanız o zaman PayPal ve Stripe gibi dünyada genel olarak kabul gören ödeme yöntemlerinin geçerli olduğu bir ülkede şirket açmanız daha iyi olabilir.

YURT DIŞINDA ŞİRKET AÇMAK

Yurt dışında şirket açmak zor görünebilir ama günde 300 ila 1000 adet arası yurtdışı gönderimizin var ise şirket açmak en mantıklı yoldur. Zira her gün o kadar malı Türkiye'den kargolayarak kargo başına 20 Euro/22 dolar ödeyeceğinize hedef bölgenizdeki bir şehirde bir depo ile anlaşarak fulfillment hizmeti almanız daha avantajlı olacaktır. Böylece kargoya ödeyeceğiniz rakamları da düşürmüş olursunuz. Türkiye'de yurt dışında şirket açmak üzerine uzmanlaşmış firmalar bulunuyor. Bu firmalardan yardım alarak sadece 300 dolar gibi bir rakama herhangi bir Avrupa ülkesinde şirket açabilirsiniz. Şirket açtığınızda o ülkede vergi de ödemeniz gerekeceğini unutmayın. Bunun için de uzmanlaşmış, sizi yönlendirebilecek mali müşavirlik şirketleri bulunuyor.