Türkiye'nin teknoloji alanındaki ilerleyişi hız açısından güçlü görünse de, sürdürülebilir bir bilim-ekonomi köprüsünün eksikliği dönüşümün önündeki en büyük engel olarak öne çıkıyor. TRAI Academy Kıdemli Danışmanı Doğu Sırt, yaklaşan teknolojik kırılmanın yalnızca ürün veya algoritma bazlı değil, ekosistem temelli bir seferberlik gerektirdiğini vurguluyor. Türkiye'nin teknoloji tablosunu değerlendiren Sırt, temel sorunu şu sözlerle özetliyor: "Türkiye'nin teknoloji yolculuğunda eksik olan şey hız değil derinliktir. Kısa vadeli başarı hikayeleri üretmekte iyiyiz; fakat uzun vadeli bilimsel kırılımlar ekonomiye dönüştürülemiyor. Gerçek ölçeklenme, mühendisliğin bilime yaslandığı ve sermayenin sabırlı biçimde yenilikçiliği beslediği bir düzende mümkün olacak." Bu çerçevede, Sırt'ın işaret ettiği temel eksik ise 'bilimden ürüne' uzanan zincirin kopukluğu...

AMAÇ GÜDEN DİJİTAL VARLIKLAR DÖNÜŞÜMÜ

Sırt, Türkiye'nin teknoloji ekosistemini güçlendirmek için gerekli olan üç kritik destek mekanizmasını şöyle sıralıyor: "Birincisi, erken aşamada risk alabilen fakat uzun vadede kalmayı göze alan sabırlı sermaye modelleri. İkincisi laboratuvar bilgisinin girişime dönüşmesini sağlayacak üniversite temelli spin-off hızlandırıcıları. Üçüncüsü ise, yeni teknolojilerin güvenli biçimde denenebileceği regülasyon sandbox'ları ve kamu alım garantileri. Türkiye bu üç yapıyı aynı anda güçlendirebilirse, bilgi üretimi yalnızca akademik bir çıktı olmaktan çıkacak ve gerçek bir ekonomik değer zincirine dönüşecek." Geleceğin teknoloji vizyonuna ilişkin çarpıcı bir değerlendirmede bulunan Sırt, "Bu dönüşüm tek bir teknolojiden doğmayacak. Asıl değişim, yapay zeka ile otonominin kesiştiği yerde şekillenecek. Bugün insan bilgisini makinelere devrediyor, düşünme eylemini yazılıma dönüştürüyoruz. Yarın bu zeka hareket etmeyi, karar vermeyi ve öğrenmeyi öğrenecek. O zaman ortaya çıkacak olan şey yalnızca bir sistem değil, amaç güden dijital varlıklar olacak. Buna özerk zeka diyorum. Kendi hedefini kavrayacak, çevresiyle etkileşim kuracak ve iş birliği yapabilecek yeni bir yapay zeka formu. Bu yaklaşım; üretimden lojistiğe, sağlıktan enerjiye kadar tüm karar süreçlerini yeniden tanımlayacak. Gelecek, yalnızca satır satır yazılan kodların değil; insan iradesini ve sezgisini anlayan sistemlerin çağı olacak" diyor.

(TRAI Academy Kıdemli Danışmanı Doğu Sırt)