Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye'nin dünyadaki önde gelen markalarından TAV Havalimanları, ilk altı ayda dış hat yolcu trafiğini önceki yıla yüzde 42 artırarak 24 milyondan fazla yolcuya hizmet verdi. Aynı dönemde iç hat yolcu sayısı yüzde 18 artışla 15 milyon oldu.

Rusya ve Ukrayna'dan gelen yolcu sayısı savaş nedeniyle düşük kalsa da, Avrupa ve Ortadoğu'dan artan trafik, yurtdışı operasyonlarının ve servis şirketlerinin başarısıyla bu dönemde 560 milyon avro ciro elde etti.

TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Serkan Kaptan "Geçen yıl tüm dünyada 6.6 milyar insan havayoluyla seyahat etti. Küresel yolcu trafiğinin 2024'te pandemiden önceki seviyelerine ulaşması bekleniyor. TAV Havalimanları olarak sekiz ülkede 15 havalimanı işletiyoruz. Dengeli portföyümüz sayesinde küresel toparlanma eğrisinin önünde yer alıyoruz. 2022 sonu itibariyle finansal ve operasyonel olarak pandemiyi geride bıraktık. Bu yılın ilk altı ayında da büyümemizi sürdürdük. Ciromuzun yüzde 64'ü yurtdışı operasyonlarımızdan geliyor" dedi.

"RUSYA VE UKRAYNA'NIN KAYBINI BATI AVRUPA KAPATTI"

Yılın ilk altı ayında 147 milyon avro FAVÖK açıklayan TAV Havalimanları, sene sonunda 330 ila 360 milyon avroya ulaşacağını öngörüyor. Türkiye'de Antalya, İzmir ve Ankara; yurtdışında da Kazakistan, Suudi Arabistan, Gürcistan ve Kuzey Makedonya'daki havalimanlarında dış hat trafiği 2019'un üzerinde seyrediyor. Kaptan "Suudi Arabistan'ın umre ve hac kısıtlamalarını kaldırmasıyla Medine Havalimanı'nda ciddi bir trafik artışı oldu. Rusya ve Gürcistan arasında dört yıldır devam eden uçuş yasağı Mayısta kalktı. Antalya, Bodrum ve İzmir'e Batı Avrupa'dan gelen turist sayısı önemli ölçüde yükseldi. Kazakistan'dan ülkemize gelen yolcu sayısı da iki katına çıktı. Rusya-Ukrayna savaşının etkisini fazlasıyla telafi etmiş durumdayız" dedi.

SERVİS ŞİRKETLERİNDEN 259 MİLYON AVRO CİRO

TAV, iştirakleriyle birlikte havalimanı değer zincirinin her adımında hizmet sunuyor. Servis şirketlerinin ürün ve hizmetleri 29 ülkede 108 havalimanında yer alıyor.

"Ciromuzun yüzde 43'ü servis şirketlerimizden geliyor" diyen Kaptan "Yılın ilk altı ayında servis şirketlerimizin cirosu avro bazında yüzde 41 yükseldi. Son birkaç yılda gerçekleştirdiğimiz süreç iyileştirmeleri sayesinde tüm şirketlerimiz artan oranda pozitif FAVÖK katkısı yapıyor. Servis şirketlerimiz küresel ölçekte büyümeyi sürdürecek" dedi.

Havalimanı bilişim çözümlerine odaklanan TAV Technologies'in geliştirdiği yazılımlar tüm dünyada 40'tan fazla ülkede kullanılıyor. Son olarak Özbekistan Semerkant Havalimanı'nı portföyüne ekleyen şirket Güney Afrika ve Panama'da görüşmeler yürütüyor.

Özel salon ve ticari alan işletmeciliğine odaklanan TAV İşletme Hizmetleri 19 ülkede 40'tan fazla havalimanında faaliyet gösteriyor. İlk altı ayda cirosunu yaklaşık iki kat artıran şirket yılda 6 milyondan fazla yolcu ağırlıyor.

Türkiye'nin köklü yer hizmetleri markası Havaş, Letonya ve Zagreb'de de faaliyet gösteriyor. TGS ortaklığıyla birlikte yılın ilk altı ayında yüzde 21 artışla 263 bin uçuşa hizmet sundu.

Son olarak İstanbul Havalimanı'nda da yer alan Old Bazaar ve Luxury Square markalarını Dalaman'a da taşıyan ATÜ Duty-Free ilk altı ayda 106 milyon avro ciro elde etti.

Yolcu başı duty-free harcaması 2019'a göre yaklaşık yüzde 30 artarak 8.7 avro oldu. Aynı şekilde sekiz ülkede 17 havalimanında yer alan BTA noktalarında yolcu başına yiyecek-içecek harcaması da yüzde 60 arttı.

ORTALAMA İŞLETME SÜRESİ 30 YILA ÇIKTI

Son iki yılda Almatı Havalimanı'nı satın alarak portföyüne ekleyen, Antalya'da işletme süresini 2052, Ankara'da da 2050'ye uzatan TAV Havalimanları ortalama işletme süresini sekiz yıldan 30 yıla çıkarttı.Kaptan "Pandemi döneminde önemli bir atılım yaparak şirketin geleceğini güvenceye aldık. Önümüzdeki üç yıl trafik, ciro ve FAVÖK'te çift haneli büyüme bekliyoruz. Böylece 2025'te yaklaşık 1.5 milyar avro ciro, 500 milyon avro FAVÖK ve 110 milyondan fazla yolcuya ulaşacağız" dedi. "Şu an Antalya, Ankara ve Almatı'da yaklaşık 1.1 milyar avroluk yatırım yapıyoruz. 2024'te Almatı, 2025'te de Antalya'da yeni terminallerin devreye girmesiyle ciddi bir kapasite artışı elde edeceğiz. Yolcu memnuniyeti ve ticari gelirlerimizde önemli bir artış olacak." TAV Havalimanları'nın şu an takip ettiği yeni projeler arasında Nijerya Lagos Havalimanı, Karadağ'ın Podgorica ve Tivat havalimanları ve Kuveyt Havalimanı bulunuyor. Kaptan "Nijerya ve Kuveyt'te bu yıl içinde bir gelişme bekliyoruz. Ön yeterlilik aldığımız Karadağ'ı da yakından takip ediyoruz. Yatırımların tamamlanması, trafik artışı, servis şirketlerinin artan katkısı ve operasyonel kaldıraç etkisiyle 2025'ten itibaren güçlü bir büyüme patikasına gireceğiz. 2040'a kadar küresel yolcu trafiğinin iki kattan fazla artarak 19 milyarı aşması bekleniyor. Bu da beraberinde 2.4 trilyon dolarlık havalimanı yatırımı getirecek. Hedef bölgelerimizdeki çeşitli ihtiyaçlara cevap verebilen havalimanı projeleri için gereken bilgi birikimi, finansal ve operasyonel yeteneklere sahibiz" dedi.

15 MİLYON DOLARLIK GES YATIRIMI

TAV Havalimanları temiz enerjiye geçiş stratejisi çerçevesinde yılda 110MWh kapasiteli güneş santrali yatırımına başlıyor. İzmir, Bodrum ve Ankara'da başlayacak yatırım ardından Antalya, Gazipaşa, Üsküp, Almatı ve Medine havalimanlarını da kapsama alacak. İki yıl içinde enerji tüketiminin yüzde 41'ini güneşten elde etmeyi planlıyor. Orta vadede tüm enerji güneşten gelecek. Şu an dört havalimanı karbon-nötr statüsüne sahip. 2030'da tüm portföy karbon-nötr olacak. En geç 2050'de de net sıfır emisyona ulaşmayı hedefliyor.