USD

-
-%

EUR

-
-%

GBP

-
-%

ALTIN GR

-
-%

BIST 100

-
-%

Dergi

23 Mart 2022 16:49

YEMEK-İÇME SEKTÖRÜNDE 300 BİN KİŞİLİK KAYIP

SALGIN DÖNEMİNDE EVİNE KAPANAN TÜKETİCİ, E-TİCARETTE PATLAMA YAŞANMASINA NEDEN OLDU. BU SÜREÇTE EVDEKİ TÜKETİCİNİN İMDADINA YETİŞEN KURYELER, EN ÇOK ARANAN MESLEK GRUBU OLDU. BİRÇOK SEKTÖRDE İŞSİZ KALANLARIN SOLUK ALDIĞI ALANDA, YEME-İÇME SEKTÖRÜ AÇIK ARA ÖNE ÇIKTI. YAKLAŞIK 300 BİN KİŞİNİN KURYE OLDUĞUNU SÖYLEYEN SEKTÖR TEMSİLCİLERİ, ŞU SIRALAR NİTELİKLİ PERSONELİ KAYBETMEKTEN YAKINIYOR, ALANDAKİ KRİZ İSE DAHA DA DERİNLEŞİYOR

YEMEK-İÇME SEKTÖRÜNDE 300 BİN KİŞİLİK KAYIP

Pandeminin başından beri adını en sık duyduğumuz terimlerden biri hiç şüphesiz kurye. Peki nedir bu kurye? Genellikle araba ya da motosiklet ile evrak ve belge, paket vb. teslimatını gerçekleştiren kişilere kurye deniliyor. Son yıllarda standart kurye hizmetlerinin yanında müşterilere, bir de 'ekspres' olarak adlandırılan yeni bir hizmet sunuluyor. Özellikle İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerde yaygınlaşan ekspres kuryeler, adreslere hızlı bir şekilde teslimat sağlıyor. Başta gıda olmak üzere birçok sektörde çalışabiliyor. Salgınla birlikte evlere çekilen tüketici, bu alana olan talebi katladı. Öyle ki sektörde hizmet veren şirketler, talebe yetişmekte büyük güçlük çekti. Bu durum verilere de yansıdı. İş arama platformu şirketi olan Eleman.net, 2021 yılında en çok aranan pozisyonların satış temsilcisi/danışmanı, kurye, depo elemanı, üretim elemanı, güvenlik görevlisi ve muhasebe elemanı olduğunu, motorlu kurye ihtiyacında ise patlama yaşandığını açıkladı.

YÜKSEK MAAŞ CEZBETTİ

Artan taleple birlikte kurye ihtiyacının yükseldiği sektöre, salgının en çok vurduğu sektörlerin başında gelen ve uzun süre kapılarını kapatmak zorunda kalan yeme-içme sektöründe hizmet veren personel ilgi gösteriyor. Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl de bunu doğruluyor ve bu süreçte e-ticaret, kurye, getir-götür işlerinde büyük bir talep artışı yaşandığını hatırlatarak başlıyor söze. Bingöl, restoranlar kapalı olduğu için servis elemanları, kebapçı, paketçi ve buna benzer personellerin kurye ve motor kurye işinde artan talebin yanı sıra yüksek maaş imkânı sunulmasıyla o tarafa yöneldiğini anlatıyor. Normalleşme süreciyle birlikte söz konusu personelin geri dönmediğine işaret eden Bingöl'e göre kuryeye olan talep her geçen gün artıyor, bu da kendileri için büyük sıkıntı oluşturuyor.

İKİ MİLYON KİŞİLİK İSTİHDAM

150 bin tane irili ufaklı lokanta ve restoranın bulunduğu Türkiye yeme-içme sektöründe ortalama iki milyon kişi istihdam ediliyor. Bu süreçte yaklaşık 300 bİn kişinin bu alana kaydığına dikkat çeken Bingöl, "Şu anda sektörde çok fazla nitelikli eleman ihtiyacı var. Motor ehliyeti olan herkes kurye olabiliyor ama bir garson, kebapçı, aşçı olabilmek için senelerini vermesi gerekiyor" diyor. Ve şu anda çalıştıracak nitelikli elaman bulamadıklarından yakınıyor. Personel maliyetlerinde de bir artış olduğunu dile getiren Bingöl, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Dolayısıyla birçok işletme müşteriye cevap veremiyor. Çok yüksek maaş veremediği için de ortalama yüzde 30'a yakın işletme büyük bir sıkıntı yaşıyor. Yüzde 20'si kapatmak zorunda kalıyor çünkü o maliyetlere dayanamıyor."

MESLEK LİSELERİ SORUNU BİTİRECEK

Diğer taraftan TÜRES, alanda yaşanan bu sorunu çözmek için harekete geçmiş. Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte meslek liselerinde nitelikli personel yetiştirilmesi için düğmeye basan dernek, protokolün imzalanmasıyla iş garantili garson, kebapçı, garson gibi nitelikli personelin yetişmesinde önemli rol oynamaya hazırlanıyor. Ayrıca öğrencilerin stajlarını TÜRES üyesi işletmelerde yaparak, iş garantili meslek sahibi olması planlanıyor.

PERSONEL SIKINTISI BAŞ GÖSTERDİ

Sektörlerinde servis elemanı olarak çalışanların elde ettikleri kazançların, önemli bir bölümünün işletmelere gelen misafirlerin aldıkları hizmet karşılığı memnuniyet göstergesi olarak bıraktıkları bahşiş üzerinden oluştuğunu anlatan Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, "Bu gelirden mahrum olan servis personelinin büyük bir çoğunluğu işlerini terk edip moto-kurye olarak çalışmaya devam etti" diyor. Pandeminin zayıflaması ve sektörün 1 Temmuz 2021'den itibaren tekrar açılması ile işlerin toparlanmaya başladığını söyleyen Demirer, "Halkımızın da sosyalleşmeye özlemi ile sektörümüz iyi bir sezon geçirdi. Turizmin de olumlu etkisi ile sektörümüzde oluşan servis elemanı talebi arttı ve personel sıkıntısı baş göstermeye başladı" açıklamasında bulunuyor.

"SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL"

Bir Günde Kargo CEO'su Yaşar Kımıl ise sektörde yaşanan bu kaymanın, özellikle üç büyük online satış platformun arasında yaşanan rekabetten kaynaklandığını düşünüyor. Kuryelere 15-16 bin bandında maaş ödendiğini ifade eden Kımıl, "Sektörle ilgili şu anda yoğun bir talep var ama bunun çok sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum. 2022 sonunda bu rakamların aşağı yönlü düşeceğini düşünüyorum. Zira bu bir arz-talep dengesi açıkçası" diyor.

TİCARİ KAZANÇ, STANDARTIN ÜSTÜNDE

Trendyol Go ile ticari iş ortaklığı yaklaşık olarak iki yıla dayanan Yılmaz Sayan'ın, motora olan tutkusu kendisini bu meslekle tanıştırmış. "Motosiklet üstünde 30 yıl yaşamış bir insanım, en büyük sevdam ailemden sonra motosiklet" diyen Sayan, Trendyol Go'nun esnaf kurye iş modeli ile elde ettiği ticari kazancın, sektör standartlarının üstünde olduğuna dikkat çekiyor. Bu yüzden ticari işletmesinin maddi açıdan geri kalmadığına değinen Sayan, konuşmasını şöyle sürdürüyor: "Trendyol Go, esnaf kurye modelini çok iyi uyguluyor; istediğim saatlerde, istediğim kadar ve rahat faaliyet gösteriyorum. Diğer işlerime ayırmak istediğim vakit için büyük kolaylık. Sözün özü, ihtiyacıma göre beklentim kadar gelir elde ettiğim, kendi işimi yapabildiğim bir ticari iş ortağı Trendyol Go."

EN ÇOK OKUNANLAR