Dördüncü Sanayi Devrimi'ne karşı her ülke; kendi gereksinimleri, altyapısı ve planları doğrultusunda stratejiler ve politikalar üretiyor. Türkiye'de de bu kapsamda güçlü sanayi altyapısı, firmaların üretim esnekliği, nitelikli insan kaynağı ve yenilikçiliği teşvik eden Ar-Ge ekosistemi oluşturmak amacıyla 11. Kalkınma Planı hazırlanarak 2019 yılında yürürlüğe kondu. Bu yolda temel öncelik, atılan adımları sürdürülebilir kılacak ekosistemi güçlendirmekti. Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı da bu eksende şekillendirildi. Programda, halen çok sayıdaki devlet kuruluşu tarafından sağlanan teşvik ve desteklerin tümünün, tek pencereden ve basitleştirilmiş usullerle yöneltilmesi hedefleniyor. Hamle Programı kapsamında ilk çağrı ise 2020 yılı başlarında makine sektörüne yapılmıştı. İlk çağrıda rüzgâr türbini parçaları, büyük boyutlu eklemeli imalat makinesi, ultra hızlı lazer ve tek modlu lazer, CNC takım tezgahları ve bunların seri üretimi, yüksek teknolojili CNC makineleri, süper kritik akışkan ekstraksiyon sistemleri, servo motorlar ve bilye vidalı miller gibi makine ve aksamlarının yerli olarak üretilmesi hedeflendi.

21 PROJENİN AR-GE BÜYÜKLÜĞÜ 87.5 MİLYON TL

Sonrasında 2021 yılında açılan ve ikinci çağrı kapsamında da çok sayıda makine projesi başvuruda bulunurken, 5 eksen CNC işleme merkezi, akıllı makinelerin beyin ve sinir sistemi olarak nitelendirilen CNC kontrolör ve sürücüleri, servo motor ve lineer kızakları motorları ve asfalt kazıma makinelerinin tasarlanması, geliştirilmesi ve üretilmesine odaklanıldı.

Son olarak Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı'nda, 'Üretimde Yapısal Dönüşüm' başlıklı üçüncü çağrının değerlendirmeleri de bu yıl haziran ayında tamamlandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, değerlendirmeler sonucunda desteklenecek 21 proje ile pek çok yenilikçi ürünün geliştirileceğini ve kritik hammaddeler üretileceğini vurgulayarak, bu projelerin ekonomiye 16.5 milyar TL katma değer sağlamasını öngördüklerini söylemişti. 21 projenin Ar-Ge büyüklüğü 87.5 milyon TL, üretime yönelik yatırım harcaması büyüklüğü 2 milyar 66 milyon TL ve toplam proje büyüklüğü de yaklaşık 2.7 milyar TL düzeyinde oluştu. Bu çağrıyla da sikloid redüktör, ısı değiştirici eşanjör, CNC işleme tezgahları, sanayi tipi yuvarlak örgü makinesi, soğutma cihazı kompresörü, eksenel fanlar, sınai robotlar, enjeksiyon makinaları, çelikten sürgülü valflar ile savunma sanayine yönelik ürünlerin yanı sıra alüminyum, bakır, nikel esaslı çeşitli kritik metal sanayii ürünleri gibi katma değeri yüksek kritik ürün ve teknolojilere yönelik yatırımlar yapılması planlanıyor.

PROJEYLE BİRÇOK STRATEJİK ÜRÜN YERLİLEŞİYOR

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamında, ilk çağrı makine sektörüne yapılmıştı. Bu kapsamda Türkiye için kritik öneme sahip makine ve bileşenleri projesinde desteklenen firmalar şöyle sıralanıyor:

Atlas, bina ısıtmasında kullanılan motor, sürücü kartı ve pompa aksamlarını ilk defa Türkiye'de üretecek.

WAT Motor, Türkiye'de daha önce üretilmeyen, tamamı yurt dışından getirilen yüksek kapasiteli hassas servo motorlar ve bunların sürücülerinin üretimiyle öne çıkıyor.

Dirinler Döküm, 170 milyon liralık yatırımla ağır ve büyük parçaları da dökerek Türkiye'de rüzgar türbinlerinde kullanılan parçaların tamamını üretmeye odaklandı.

Ermaksan, dünyada 800x800 milimetre üretim kapasitesine sahip büyük boyutlu eklemeli imalat makinasını üreten sayılı firmalar arasında yer alıyor.

Durmazlar Makina, ultra hızlı lazerler ve eklemeli imalat makinalarında kullanılan tek modlu lazerleri üreterek dünyanın en büyük lazer üreticisi olmak için çalışmalarını sürdürüyor.

Akım Metal, CNC takım tezgahlarını hem geliştiriyor hem de seri üretimini gerçekleştiriyor. Ayrıca servo motor üretecek. İmal ettikleri makinalar savunma sanayinde kullanılan tank, top gibi araçların üretilmesinde kullanılıyor.

İğrek Makina, yüksek teknolojili CNC takım tezgahlarını yerli kaynaklarla imal edecek.

Polat Makina, süper kritik akışkan sistemlerin seri üretimine odaklandı.

Dualus, savunma sanayinde sıklıkla kullanılan bilya vidalı milleri üretecek. Bu bilyalar, güdümlü mühimmatların olmazsa olmazı.