Ekonomilerin dünya çapında dijital dönüşüme uyum sağlama gayretleri, değer üreten yenilikçi iş fikirlerinin hayata geçirilmesine olanak sunarken küresel çapta dijital ekonomi anlayışını ortaya çıkardı. Dolayısıyla girişimcilik ülkelerin ekonomilerini önemli ölçüde şekillendiren bir olgu haline geldi ve küresel girişimcilik ekosistemi 3 trilyon dolarlık bir hacme ulaştı.

KÜRESEL ÖLÇEKTE REKORLAR KIRILDI

Öncelikle girişim şirketleri ve girişim sermayesi yatırımları açısından küresel ölçekte rekorlarla dolu bir yılın geride kaldığını ifade etmeliyim. 2021 yılında dünyada yaklaşık 400 yeni girişim, unicorn listesine girmeyi başardı. Böylece 2022 yılı şubat ayı itibari ile unicorn sayısı 1000'i geçti. Unicorn dağılımında önemli pay sahibi olan ABD (%46) ve Çin (%18), sahip oldukları unicorn girişimleri sayısındaki önemli artışlara rağmen küresel yarışta yüzdesel olarak pay kaybettiler. İngiltere, Hindistan ve Almanya yarışta yer edinme çabalarında görece başarılı oldular. Ülkemizin de 5 şirketi ile küresel çaptaki bu girişimcilik yarışında bir süredir oldukça emin adımlarla ilerlediğini belirtmek isterim.

ERKEN AŞAMA GİRİŞİMLERE YATIRIM PROJEKSİYONU

Öte yandan dünya genelindeki girişim sermayesi yatırımları, 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla neredeyse %100 artarak 700 milyar dolar seviyesine erişti. Yatırımların 413 milyar dolarlık kısmı geç aşama ve ölçeklenme aşamasındaki girişimlere yapılırken; 200 milyar dolarlık kısım ise erken aşama girişimlere ve önemli miktarlarda yatırım tutarı ise tohum aşamasındaki girişimlere ayrıldı. Özel sermaye yatırımcılarının erken aşama girişimlere yatırım yapmaya başlaması ise şirket değerlerinin yükselmesinin önünü açtı. Yatırımların büyük bir çoğunluğu 330 milyar dolar ile ABD'de (%92 büyüme), 132 milyar dolar ile Çin'de (%50 büyüme) ve 42 milyar dolar ile Hindistan'da (%265 büyüme) gerçekleştirildi. Avrupa kıtasında gerçekleştirilen girişim sermayesi yatırımları incelendiğinde ise girişimlere en çok yatırım yapılan ülkelerin sırasıyla yaklaşık 39 milyar dolar ile İngiltere, 22 milyar dolar ile Almanya ve 14 milyar dolar ile Fransa olduğu dikkat çekti. Ülkemiz ise girişim sermayesi yatırım miktarını bir önceki yıla oranla yaklaşık 10 kat artırarak 1.6 milyar dolarlık yatırım tutarı ile eşine az rastlanır bir başarı sergiledi. Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında en çok yatırım alan ilk 10 ülke arasında yer alarak AB ülkeleri yatırım liginde 1. Lig'den Süper Lig'e yükseldi.

GİRİŞİMCİLİK, ÜLKE EKONOMİLERİNİ ŞEKİLLENDİRİYOR

EKOSİSTEMİMİZDE TÜM ZAMANLARIN REKORU KIRILDI

2021 yılında ülkemizde gerek yatırım adedi gerekse yatırım tutarı açısından tüm zamanların rekoru kırıldı. 2021 yılının üçüncü çeyreğinde gerçekleştirilen önemli tutarlardaki girişim sermayesi yatırımları bu başarının elde edilmesinde etkili oldu. 345 yatırım turunda 323 (%47 büyüme) girişime toplamda 1.6 milyar dolar (%948 büyüme) girişim sermayesi yatırımı yapıldı. Girişim başına ortalama 4.8 milyon dolar yatırım miktarı düşerken, toplam yatırım miktarının %90'ı 10 girişimde toplandı.

ÇEŞİTLİLİK ARTTI

2021 yılında yatırım alan girişimlerin odaklandığı sektörler, yatırım türü ve yatırımcı tipi çeşitlilik gösterdi. Ekosistemimizde toplam 964 yatırımcı tarafından 51 farklı sektörde tohum aşamasındaki girişimlere 105 milyon dolar, erken aşama girişimlere 600 milyon dolar ve geç aşamadaki girişimlere 900 milyon dolar yatırım gerçekleştirildi. 2021 yılında, medya gibi daha önce hiç yatırım yapılmayan 11 farklı alanda yatırım yapıldı. Yaklaşık her 3 yatırımdan birinde kurumlar ya da kurumsal girişim sermayedarları yer aldı. 10 milyon dolar ve üzerinde 13 yatırım turu başarıyla tamamlandı. Yasal düzenlemeler sayesinde paya dayalı kitle fonlama platformlarının önü açıldı. 13'ü GYSF; 1'i GSYO olmak üzere toplamı 178 milyon dolar hacme sahip 18 yeni yatırım fonu kuruldu.

YABANCI YATIRIMCI İLGİSI ARTTI

Tüm dünyada girişim sermayesi yatırımlarının hızla arttığı bir dönemde pek çok uluslararası yatırımcı yeni pazar ve girişim arayışı içerisine girdi. Türkiye'de 2020 yılında toplamda 2.2 milyar dolar tutarında gerçekleştirilen başarılı çıkış ve ikincil işlemler yabancı yatırımcıların Türk girişimlerine yakından ilgi göstermesini sağladı. Yabancı yatırımcı sayısı 111'e yükselirken yatırımcıların 36'sı ilk defa ekosistemizdeki bir girişime yatırım yaptı. Yabancı yatırımcıların 48'i ABD; 44'ü Avrupa merkezliydi. Girişimcilik ekosistemimiz Çin, Japonya, Kanada, Birleşik Arap Emirlikleri ve Brezilya gibi dünyanın her yerinden yabancı yatırımcı çekmeyi başardı.

OYUN SEKTÖRÜ İLGİ ODAĞI OLDU

Oyun sektörü, yatırımcılarına sunduğu hızlı büyüme ve kârlı çıkış başta olmak üzere çeşitli fırsatlar nedeniyle hızlı sektörünün ardından en çok ilgi duyulan sektörler arasında yer aldı. 2021 yılında oyun girişimlerinin şirket değerleri %80 oranında artarken 54 oyun girişimine toplamda 265 milyon dolar (%1750 büyüme) yatırım yapıldı. Oyun girişimlerinin ana odak noktasını mobil oyunlar oluşturdu. Yapay zeka, derin teknoloji, fintek girişimleri toplamda 110 milyon dolar yatırım aldı.

ŞUBAT AYI İTİBARİ İLE UNICORN SAYISI 1000'İ GEÇTİ

DEVLET DESTEKLERİ ETKİNLİĞİNİ SÜRDÜRDÜ

Tübitak Bigg yenilikçi fikirlerin hayata geçirilmesinde ülkemizdeki en büyük etkinleştirici olma niteliğini sürdürdü. Tübitak ilgili programları ile her sene olduğu gibi 1000'in üzerinde girişime destek olmaya devam etti. İlgili kurum ve kuruluşlar yeni yeteneklerin keşfi ve iş fikirlerinin girişimcilik serüvenine başlaması noktasında çeşitli eğitim programları ve etkinlikler ile girişimcilik ekosistemine katkıda bulundu.

Girişimcilik ekosisteminin tüm dünyada ilgi ile takip edildiği, girişim sermayesi yatırımlarının rekor kırdığı bir yılı geride bıraktık. Ülkemizde küresel eğilimin de üstünde bir ivmeye tanıklık ettik.

2022 YILI, 2021'DEN DAHA İYİ OLABİLİR

Girişimcilik ekosisteminin tüm dünyada ilgi ile takip edildiği, girişim sermayesi yatırımlarının rekor kırdığı bir yılı geride bıraktık. Ülkemizde küresel eğilimin de üstünde bir ivmeye tanıklık ettik. Birbirinden değerli yetenekler girişimcilik serüvenine adım atarken yatırımcıların sayısında da önemli bir artış gözlendi. Türk girişimleri yenilikçi iş modelleri ve sunduğu çözümler ile dünya çapında adlarından övgüyle söz ettirmeyi başardılar. Girişim ekosistemimiz uzun süredir gösterdiği özverili çabaların sonuçlarını almaya başladığı bir yılı geride bıraktı. 2022 yılının ölçeklenen girişimler, girişim sermayesi yatırımları ve başarılı çıkışlar açısından 2021 yılını gölgede bırakacağı yönündeki inancımı siz değerli okurlar ile paylaşmak isterim.