Dünyada, hızla artan insan nüfusuna paralel olarak odun hammaddesine olan toplam talep de artmaya, buna karşılık orman alanları ise azalmaya devam ediyor. Artan odun talebinin, sadece doğal ormanlardan karşılanması mümkün olmadığı gibi doğru da değildir. Doğal ormanlar, ülkelerin en önemli zenginlikleridir. Biyolojik çeşitlilik, su rejimi, karbon emisyonu, erozyonunun ve iklim değişikliklerinin önlenmesi bakımlarından çok önemlidir. Endüstriyel ormancılık veya endüstriyel ağaçlandırmalar, 15-20 yıl gibi çok kısa sürede sunta, mobilya, inşaat, kağıt, ambalaj ve biyoenerji sanayilerinin ihtiyacı olan ince çaplı odun hammaddesi üretilmesi maksadıyla yapılır. Asırlar boyu oluşabilen adeta açık hava müzeleri olan doğal ormanları daha iyi korumak için odun ihtiyacının büyük bir kısmının endüstriyel ağaçlandırmalarla oluşturulan üretim ormanlarından karşılanması gerekir. Yani endüstriyel maksatlı ağaçlandırmalar doğal ormanlarımızın adeta sigortasıdır.

DOĞAL VEYA DOĞALA YAKIN ORMAN ALANINDAN TAKRİBEN 35 MİLYON METREKÜP ODUN ÜRETİLİYOR

Devamlı orman formunda olan doğal ormanlarda ağaçların biyolojik ömrü boyunca yapılan bakım kesimlerinden tomruk, direk, sanayi ve yakacak odun üretilir. Yani yapılan bakım maksatlı kesimlerinden elde edilen ağaçlar değerlendirilir. Endüstriyel ormanlardan ise 16-18 yaşına gelen ağaçlandırma sahaları tıraşlama kesilip ertesi yıl yeniden ağaçlandırılır. Kısaca, ağaç tarımı yapılır. Doğal ormanlardan her yıl hektarda 1-2 metreküp, endüstriyel ormanların ise hektarda asgari 16-18 metreküp odun elde edilebilir. Örnek olarak; ülkemizin 26 milyon hektar doğal veya doğala yakın orman alanından takriben 35 milyon metreküp odun üretiliyor. Şayet Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki bozuk orman alanlarımızdan sadece 1 milyon endüstriyel orman oluşturulabilseydi en az 15-16 milyon metreküp ilaveyle toplam odun üretimimiz 50 milyon metreküp seviyelerine çıkarılabilirdi. 16 yıl boyunca her yıl 62 bin 500 hektar sahada hızlı büyüyen kızılçam veya sahil çamı türleriyle endüstriyel ağaçlandırma yapılabilirse, 16 yılın sonunda 1 milyon hektar endüstriyel orman hedefine ulaşılabilir. 16 yıl sonra her yıl bir saha başlatılarak asgari 15 milyon metreküp odun üretilir ve boşaltılan saha ertesi yıl yeniden ağaçlandırılır.

KISA SÜREDE SOSYAL SORUMLULUK ORTA VE UZUN VADEDE İSE KÂRLI YATIRIM

Orman Genel Müdürlüğü bünyesinde 1956 yılında İzmit'de kurulan Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Enstitüsü tarafından, 1962-1966 yıllarında İzmit Kerpe'de bir miktar başarılı endüstriyel orman plantasyonları oluşturmuş ancak, ülke geneline yayılamamıştır. Orman Genel Müdürlüğü ücretsiz yer tahsisi ve uygulama proje bedelinin 1/3'ü kadar hibe kredi vermesine rağmen maalesef ülkemizde geri dönüşü 15-20 yılı bulan yatırımlara rağbet edilmiyor. Oysa; 15-20 yıl sabredilebilse asgari 50 yıl boyunca her yıl hem odun üretimi hem de yeniden ağaçlandırma çalışmaları sürdürebiliyor. Bu proje kısa sürede sosyal sorumluluk orta ve uzun vadede ise kârlı yatırımlardandır.

DOĞAL ORMANLARIMIZIN ÜZERİNDEKİ ÜRETİM BASKISINI AZALTMAK HEDEFLENİYOR

TEMA Vakfı Kurucusu Ali Nihat Gökyiğit, ülkemizin hızla artan odun ihtiyacının, ya doğal ormanlarımızdan daha fazla kesim yaparak yahut da dış pazarlardan satın alınarak karşılanması zorunluluğunu 25 yıl kadar önce görüp bu olumsuz durumun nasıl giderileceğini araştırmıştır. Ormancılık da ileri bazı ülkelerin çalışmalarını inceleyerek ülkemizde de özellikle doğal ormanların üretim baskısından kurtarılıp daha iyi korunması, dış pazarlara bağımlı olunmaması için inandığı en etkili ve doğru yolun ülkemizde de mutlaka endüstriyel ağaçlandırmalar yapılması için 2002 yılından itibaren çok büyük gayret ve emek sarf etmiştir. Artvin orman bölge müdürüyken emekli olup TEMA Vakfı'nda göreve başladığım 2003 yılında Nihat Gökyiğit ile birlikte, Orman Bakanlığı, İzmit Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Enstitüsü, İstanbul ve Düzce Orman fakülteleri iş birliği ile Endüstriyel 'Orman Plantasyonları Projesi' çalışmaları yaklaşık üç yıl sürmüştür. Proje hazırlık çalışmaları neticesinde, kısa adı ENAT olan Endüstriyel Ağaç Tarımı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, 26 kurucu ortak tarafından hayata geçirildi. Bu projenin amacı; doğal ormanlarımızın üzerindeki üretim baskısının azaltılmasıyla daha iyi korunması, artan hammadde ihtiyacını karşılayarak dış pazarlara bağımlılığın azaltılması, erozyonların önlenmesi, karbon emisyonunun azaltılması, yeni istihdam alanları oluşturulması, kırsal kalkınmaya katkı sağlanması olarak özetlenebilir.

DİKİLEN KIZILÇAM VE Sahil çamı FİDAN SAYISI 2 MİLYON 500 BİN ADEDE ULAŞTI

2005 yılında, Bursa'nın Karacabey ilçesinde arazi satın alarak başladığımız ağaçlandırma çalışmalarına Orman Genel Müdürlüğü'nden yapılan arazi tahsisleriyle devam edildi. Bugüne kadar Bursa Karacabey'de 5 bin dönüm, Çanakkale Ezine ilçesinde 8 bin dönüm ve Çanakkale Gelibolu ilçesinde 2 bin dönüm olmak üzere ağaçlandırdığımız toplam arazi miktarı yaklaşık 15 bin dönüme, dikilen kızılçam ve sahil çamı fidan sayısı ise 2 milyon 500 bin adede ulaştı. Ağaçlandırma çalışmalarımızın başladığı 2005 yılından, arazi tahsis süresi sonu olan 2049 yılına kadar gelecek yılları kapsayan üç periyotluk mastır planımızın 15 yıllık 2005-2019 dönemi tamamlanmış, yeni arazi ihtiyacımız kalmamıştır. 2020-2034 yıllarını kapsayan ikinci periyotta her yıl kesim yaşına gelen saha boşaltılıp yeniden ağaçlandırılacaktır. 2035-2049 yıllarını kapsayan üçüncü dönemde her yıl kesim çağına gelen saha tıraşlama kesilerek boşaltılıp yeniden ağaçlandırılmadan, Orman Genel Müdürlüğü'ne teslim edilecek veya yeniden devam edilecektir. Birinci periyodun son yılı olan 2019 yılında hedeflenen 3 bin ton odun üretimi fazlasıyla gerçekleştirilmiştir. İkinci periyotta her yıl 8-10 bin ton olmak üzere yaklaşık 150 bin ton, üçüncü periyotta ise her yıl 10-12 bin ton olmak üzere takriben 180 bin ton odun üretimi hedeflenmiştir. Üretim artıklarından da yerli ve yenilenebilir temiz enerji kaynağı olan pelet odun üretmek maksadıyla Karacabey'deki ormanlarımız içesinde pelet odun üretim tesis kurma hazırlıkları devam ediyor. Şili, Yeni Zelanda ve Finlandiya gibi bazı ülkeler endüstriyel ağaçlandırmalar konusunda öne çıkıyor. Toplam orman alanı ülkemiz ormanları kadar olan Finlandiya'nın iklim koşulları bize göre daha olumsuz olmasına rağmen özel sektör marifetiyle çok geniş alanlarda gerçekleştirilen endüstriyel ormancılık sayesinde bizden 20 kat daha fazla odun üretebilmektedir.

16 yıl boyunca her yıl 62 bin 500 hektar sahada hızlı büyüyen kızılçam veya sahil çamı türleriyle endüstriyel ağaçlandırma yapılabilirse, 16 yılın sonunda 1 milyon hektar endüstriyel orman hedefine ulaşılabilir.