Günümüzde nüfusun büyük bir kısmı kırsal alanlardan ziyade şehir merkezlerinde yaşıyor ve Birleşmiş Milletler'e göre, bu oranın 2050 yılına kadar yüzde 70'in üzerine çıkması bekleniyor. Akıllı şehir kavramı, bu kapsamda değerlendirildiğinde çevresel sorunlara modern ve yenilikçi çözümler sunmayı amaçlar. Bu yaklaşım, kentsel dönüşüm ve planlamada yeşil yerleşim alanları, enerji verimliliği, ekolojik denge ve sürdürülebilirlik ilkelerini ön planda tutarak, insan ve çevre sağlığını korumayı hedefler. Teknolojinin ve veri analitiğinin gücünden yararlanan akıllı şehirlerin; enerji tüketimini azaltmayı, atık yönetimini iyileştirmeyi ve yaşam alanlarını daha yeşil ve sağlıklı hale getirmeyi amaçladığını söyleyebiliriz.

DAHA AKILLI, DAHA YAŞANABİLİR VE DAHA YEŞİL

Türkiye'de kentsel dönüşüm projeleri, sağlıklı ve konforlu yaşam alanlarının yanı sıra enerji verimliliği ve çevresel etkilerin azaltılması gibi konulara odaklansa da bu çalışmaların çoğu fiziksel iyileştirmelerle sınırlı kalıyor. Uluslararası değerlendirme ve sertifikasyon sistemleri ise mahalle ve kentsel alan tasarımını sadece fiziksel boyutlarıyla değil, aynı zamanda ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarıyla da ele almayı önerirler. Kentsel alanların kalkınmasına yönelik strateji ve yöntemleri, kullanıcı sağlığı, sosyal donatılar, kamu kuruluşlarıyla bağlantı ve yeşil alanların korunması gibi konuları geniş bir perspektiften inceleyen bu sistemler; akıllı şehirlerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasında önemli bir rol oynuyor. Bu yaklaşım, kentsel dönüşümü sadece fiziksel yapıların yenilenmesinden ibaret görmeyip, bütüncül bir perspektifle ele alarak, şehirlerin ve yaşam alanlarının daha yaşanabilir, yeşil ve akıllı hale getirilmesine olanak sağlar.

VERİMLİLİK, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE YAŞAM KALİTESİ ÖNE ÇIKIYOR

Sürdürülebilir kalkınmanın ön saflarında yer alan akıllı şehirler; verimlilik, sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesini artırma amacı güderek teknolojiyi merkeze alırlar. Bu anlamda teknolojinin ve inovasyonun, şehirlerin karşılaştığı çevresel, ekonomik ve sosyal zorluklara sürdürülebilir çözümler sunma potansiyelini maksimize etme yaklaşımını temsil ederler. Bu kavram; kentsel yaşam kalitesini artırma, enerji verimliliğini teşvik etme ve çevresel ayak izini azaltma hedeflerini birleştirerek, geleceğin şehirlerini şekillendiriyor.

KENT PLANLAMASI VE YÖNETİMİNDE BÜTÜNSEL YAKLAŞIM

Akıllı şehir sistemleri, akıllı teknolojilerin ve sürdürülebilir uygulamaların dayanıklı, sağlıklı ve kapsayıcı topluluklar oluşturmak için uyum içinde çalışmasını sağlayarak kent planlaması ve yönetiminde bütünsel, entegre yaklaşımların önemini vurgular. Bu sistemlerin akıllı şehirlerin ve sürdürülebilirliğin temel idealleriyle kesiştiği ana odak alanları şöyle sıralanabilir:

01I Entegre süreç ve akıllı planlama:

Sürdürülebilir kent planlaması ile akıllı şehir teknolojilerinin sorunsuz entegrasyonunu savunur. Veri analitiği ve IoT çözümlerini kullanarak, şehirler kaynak tahsisini optimize edebilir, hizmet sunumunu geliştirebilir ve sürdürülebilirliğin kent gelişimi yönünde olduğundan emin olabilirler.

02I Doğal sistemler, ekoloji ve akıllı çevre yönetimi:

Doğal ekosistemleri izlemek ve korumak için akıllı sensörler ve sistemlerin kullanımını vurgularken, şehirlerin iklim değişikliğine proaktif olarak uyum sağlamasını sağlar. Bu yaklaşım, biyoçeşitliliği teşvik eder, çevresel etkiyi azaltır ve doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimini destekler.

03I Akıllı hareketlilik ve sürdürülebilir ulaşım:

Trafik sıkışıklığını azaltmak, karbon emisyonlarını düşürmek ve sürdürülebilir arazi kullanımını teşvik etmek için akıllı hareketlilik çözümlerinin benimsenmesini teşvik eder. Elektrikli araçların, bisiklet paylaşım programlarının ve verimli toplu taşıma sistemlerinin entegrasyonuyla, şehirler önemli çevresel ve sağlık faydaları elde edebilir.

04I Akıllı su yönetimi ile su verimliliği:

Su kaynaklarını korumak ve yönetmek için yenilikçi teknolojileri, akıllı sayaçlar ve su sızıntısı tespiti ve su kalitesini izlemek için IoT gibi cihazları kullanır. Bu, sürdürülebilir kentsel yaşam için kritik olan su kaynaklarının etkin kullanımını sağlar.

05I Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları ile akıllı şebekeler:

Enerji tüketimini azaltmayı ve yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonunu akıllı şebeke teknolojileri aracılığıyla önceliklendirir. Bu, enerji dağıtımını daha verimli hale getirirken sera gazı emisyonlarını azaltır ve düşük karbon ekonomisine geçişi destekler.

06I Malzemeler, kaynaklar ve döngüsel ekonomi:

Akıllı atık yönetim sistemlerini kullanarak, geri dönüşüm süreçlerini optimize etmeyi, çöp alanlarına gönderilen atık miktarını en aza indirmeyi ve döngüsel ekonomi ilkelerini desteklemeyi vurgular. Veriye dayalı içgörülerle, şehirler atık toplama ve geri dönüşüm oranlarının yanında kaynak geri kazanımını iyileştirebilir.

07I Akıllı kentsel altyapı ile yaşam kalitesini artırma:

Akıllı şehir altyapısını kullanarak tüm sakinler için yaşam kalitesini artırmaya odaklanır. Akıllı aydınlatmadan akıllı parklara ve kamu alanlarına kadar amaç sağlıklı, güvenli ve etkileşimli kentsel ortamlar oluşturmak ve sağlık, refah ve sosyal uyumu teşvik etmektir. Akıllı binalar, akıllı şehirlerin temel taşlarındandır. Enerji verimliliği, otomatik kontrol sistemleri, sensörler ve internet üzerinden bağlantılı cihazlar (IoT) bu binaların vazgeçilmez öğeleridir.