Türkiye'de 100 yılı aşkın süredir ekonomik kalkınmanın baş aktörü olan ve sanayinin temelinde yer alarak 77 çimento fabrikasıyla ve yıllık yaklaşık 118 milyon tonluk üretim kapasitesiyle faaliyetini sürdüren çimento sektörü; bugün itibariyle dünyada beşinci, Avrupa'da lider üretici, dünyada ikinci büyük ihracatçı konumunda yer alıyor. Gerek Avrupa Yeşil Mutabakatı gerekse Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte küresel enerji krizinin tetikleyici gücüyle artan enerji maliyetleri bugün çimento sektöründe yeşil dönüşümü hızlandıran etkenler olarak öne çıkıyor. Bu kapsamda sürdürülebilirlik konusu çimentoda da ticari hayatta varlığını sürdürmek isteyen üreticiler için vazgeçilmez bir modele dönüşmeye başladı. Yeşil dönüşümde çimento sektörünün üzerine düşen en önemli görevlerden biri de düşük karbonlu üretim yapmak. Düşük karbonlu üretimde stratejik uygulamaların ilk adımı ise üreticilerin sürdürülebilirlik dönüşüm programı oluşturması olarak görülüyor.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ YATIRIMLARI ÖNE ÇIKIYOR

Çimento sektöründe enerji verimliliği yatırımları, biyokütle kullanımı, atık ısıdan elektrik üretimi, katkılı çimento üretimi konularında büyük yatırımlar yapılıyor. Sektör, atık ısıdan elektrik üretiminde devlet teşviki olmaksızın 16 fabrikada, 25 hatta kurulu atık ısı geri kazanım tesisleriyle 141.5 MW kurulu güce ulaşmış durumda. Bu sayede 570 bin hanenin günlük tüketimine denk gelen elektrik enerjisi ihtiyacı sadece prosesten çıkan atık ısı ile karşılanıyor.

İTHAL KÖMÜR FİYATI YAKLAŞIK YÜZDE 311 ARTTI

Şubat ayında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın küresel çapta olduğu gibi Türkiye'de de olumsuz etkiler yarattığına dikkat çeken TÜRKÇİMENTO Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Yücelik, "Başta enerjide olmak üzere ciddi maliyet artışlarıyla karşı karşıya kaldık. Geçen yılın aynı dönemine göre Eylül 2022'de TL bazında, elektrik fiyatında yaklaşık yüzde 431, ithal kömür fiyatında yaklaşık yüzde 311, petrokok fiyatında yaklaşık yüzde 161, yerli kömür fiyatında da yaklaşık yüzde 186 artış gerçekleşti. Dolar kuru değişimi de aynı dönem için yaklaşık yüzde 115 arttı. Döviz kurlarındaki ve enerji birim maliyelerindeki bu yükseliş, enerji maliyetlerinin değişken maliyetler içindeki payının da halen yüzde 85'ler düzeyinde seyretmesine neden oluyor" diyor. Sektörün kömürde dışa bağımlılık yaşadığını ve en büyük tedarikçinin de Rusya olduğunu söyleyen Yücelik, bu açıdan evsel atık projesinin kömüre alternatif olabileceğini belirtiyor.

"AR-GE FAALİYETLERİ VE ALTERNATİF YAKITLAR EMİSYONU AZALTIYOR"

Çimento sektörünün yüzde 94'ünü temsil eden TÜRKÇİMENTO üyeleri tarafından 2021 yılında 2.8 milyon ton alternatif hammadde, 1.5 milyon ton alternatif yakıt kullanıldığını söyleyen Fatih Yücelik, "Alternatif yakıt kullanımıyla 740 bin ton petrol koku eşdeğerinde ithal yakıt tasarrufu sağlandı. Böylelikle sektörün toplam enerji tüketiminin yüzde 8,1'i alternatif yakıtlardan elde edildi. Yapılacak Ar-Ge faaliyetleri ve alternatif hammadde kullanımının yaygınlaşması ile önemli bir maliyet oluşturmadan emisyonların azaltılabileceğini düşünüyoruz. Yenilenebilir enerji yatırımları ile de elektrik iletim hatlarındaki yatırım ihtiyacının azaltılabilmesi, enerji kalitesinin artırılabilmesi ve üretimde tüketim gerçekleştiği için enerji kayıplarının azaltılabilmesi mümkün hale gelecek" diyor.

Fatih Yücelik, emisyonların ciddi bir biçimde azaltılması ve iklim değişikliği ile tam anlamıyla mücadele edilebilmesinin ancak ve ancak finansman ihtiyacı dikkate alınarak ülke genelinde oluşturulacak kapsamlı bir strateji ile mümkün olacağını belirtiyor. Tam da bu noktada, devlet teşvikleri-destekleri yanında yeşil finansman modellerinin çimento sektörü özelinde oluşturulmasının stratejik önemde olduğunu vurguluyor.

BATIÇİM, KARBON SALIMI DÜŞÜK ÇİMENTO ÜRETTİ

Sürdürülebilirlik ilkesinin izinden giderek sektörde öncü adımlar atan BATIÇİM ise doğal kaynakları bilinçli bir şekilde kullanmaya maksimum düzeyde özen gösteriyor, çevreyle dost üretim modeli ile karbon salımının azaltılması için önemli adımlar atıyor. Oluşan atıkları kaynağında azaltan şirket, mümkün olan her durumda bu atıkları ülke ekonomisine tekrar kazandırıyor. Çimento alanında İzmir'de Batıçim ve Aydın'ın Söke ilçesinde Batısöke olmak üzere iki entegre klinker-çimento üretim tesisinde toplam 4 milyon ton/yıl klinker ve 6 milyon ton/yıl çimento kapasitesine ulaştıklarını ifade eden BATIÇİM Yönetim Kurulu Başkan Vekili Gülant Candaş, çimentoda her zamankinden daha çok Ar-Ge ve inovasyona ihtiyaç duyulduğu bir dönemden geçildiğine dikkat çekiyor. Candaş, BATIÇİM olarak döner fırınlarında yakılarak bertaraf edilen alternatif yakıtlar sayesinde karbondioksit tasarrufu sağladıklarını belirterek, "Üretim sırasında oluşan atık ısıdan enerji üretiyoruz. Daha fazla alternatif yakıt kullanabilmek için yatırımlarımıza devam ediyoruz" ifadesini kullanıyor.

"300 BİN TON KARBON EMİSYONU ENGELLENİYOR"

Çimentoda düşük karbon salımına odaklanarak TS EN 197-5 standardı kapsamında Türkiye'nin ilk akredite sertifikalı CEM II/C çimentosu üretimini gerçekleştirdiklerini dile getiren Candaş, çok düşük karbon salımlı bu çimentoyu yapısal beton üretimlerinde kullanılmasını sağladıklarını belirtiyor. Ayrıca 2012 yılından bu yana üretim esnasında oluşan atık ısıdan enerji ürettikleri bilgisini veren Candaş, üretilen enerji ile elektrik tüketiminin İzmir fabrikalarında yüzde 30'u, Söke fabrikalarında yüzde 17,5'i geri kazanımla karşılandığını vurguluyor. BATIÇİM'in bu faaliyetleri ile yaklaşık toplam 300 bin ton karbondioksit emisyonu engelleniyor.