Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş şu değerlendirmelerde bulundu;

"Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, dünya genelinde düğünlerin ertelenmesine neden oldu. Dünya genelinde sosyal mesafe kuralı ve kısıtlamalar dolayısıyla ertelenen düğünler, bu yıl yaklaşık 200 sektörde kargaşaya neden olduğunu gördük. En çok etkilenen sektörlerin başında takı sektörü geliyor. Hindistan, Çin ve Türkiye gibi ülkeler, düğün sozununda en çok işlenmiş altın talebini artıran ülkeler. Hindistan, hint modelleri dediğimiz ağır gram ve işçilikli altın takıları tercih ederken Çin, mücevharat talebinde önemli bir paya sahip. Türkiye ve Ortadoğu ülkeleri, 21-22-14 ayar işlenmiş takıları tercih ediyor. Virüs salgını sürecinde ülkeler arası uçuşlar yapılamadığından fiziki altın dolaşımı gerçekleşmedi. Rafine, maden ocakları ve perakende kuyumcu mağazaların kapalı olması da insanların altın ulaşımını engellemiş oldu. Yani, dünya genelinde düğün yapacakların altın alamadıklarını gördük.

3,5 aylık süreçte dünyada fiziki altın talebi azaldı ancak insanlar varlıklarını korumak için ETF altın talebini artırdı. Pandemi sürecinde panik altın alımlarının artması, fiziki altın ulaşımının olmaması ve düğünlerin ötelenmesi aslında düğün yapacak olan insanlar için iyi olduğunu söyleyebilirim. Çünkü fiziki altın ulaşımı olsaydı insanlar yüksek fiyatlardan altın almak zorunda kalacaklardı. Bu da altın alacakların zarar etmesine neden olacaktı. Uluslararası piyasalarda altının ons fiyatının 1.765 dolar, altının gram fiyatının 396 liraya yükseldiğini anımsatmak isterim. Ekonomilerin normalleşmesiyle altının ons fiyatının 1.668 dolar, altının gram fiyatının 364 liraya gerilediğini gördük. Piyasaların normalleşmesi, fiyatlarında normalleşmesine neden oldu.

Dünyada hükümetlerin ve merkez bankalarının almış olduğu tedbir ve kararlar, virüs vaka sayılarının azalması, kısıtlamaların kalması ve sosyal mesafenin normalleşmesi, düğün ve nikah yapacak insanların tekrar düğün hazırlığına başlamasına neden oldu. Ancak düğün sezonun en yoğun yaşanacağı aylar Eylül-Ekim ve Kasım ayları olacak.
Yaptığım araştırmalar sonucunda düğün salonları, oteller, nikah salonları ve açık hava mekanlarda rezervasyonların bu aylarda full olduğunu gözlemledim. Kapalıçarşı ise tarihinde ilk kez alınan tedbir ve önlemlerden kapaamında 90 gün kapalı kaldı. 1 Haziran itibariyle tamamen açılan kapalıçarşı’da yavaş yavaş düğün hazırlıklarının başladığını gözlemliyoruz. Ancak virüs korkusu nedeniyle insanlar alış veriş için kapalıçarşı’yı değil, mahalle cadde esnaflarını daha çok tercih ediyor. Alışmaları sanırım biraz zaman alabilir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, nikah salonlarının 15 Haziran, düğün salonlarının 1 Temmuz’dan itibaren açılacağını duyurdu. Sektörlerde buna göre hazırlığını yaptı. Mart ayı öncesi nikah ve düğün tarihi almış, evlerini hazırlamış yani herşeyi hazır olan çiftler Haziran ve Temmuz aylarında düğün ve nikahlarını yapacaklarını, tarih almayanlarında Eylül-Ekim ve Kasım aylarında yapacaklarını söyleyebilirim. Bu süreçte hükümetin almış olduğu tedbir ve destekler de sektörlerin canlanmasına olumlu katkı sağlayacak.
Mesela; Yurtiçi turizmin desteklenmesi amacıyla yurtiçi havayolu, seyahat acentaları ve konaklama harcamalarında kredi kartı taksit sınırı 12 aydan 18 aya yükseltildi. Önümüzdeki günlerde ya da haftalarda farklı sektörlerde de taksit sınırlamasının artabileceğini düşünüyorum. Özellikle altın alış verişlerindeki 8 ay taksit sınırı 12 aya yükseltilebilir. Böyle bir uygulamanın hem düğün yapacak, hem altın borcu olan hemde altın sektörüne büyük katkı sağlayacağını görebiliriz. Altının gram fiyatı her yıl yüzde 35-40 aralığında değeri arttığından alım gücü azalıyor. Ondan sebep düğün yapacak çiftler, altın aldıklarında rahat rahat ödeme imkanı olmalı. Düğünden hemen sonra nakite sıkışıp altınlarını bozdurmamalı veya bozmak zorunda kalmamalı. Çiftlerin almış oldukları altın takılar ve düğünde takılan hediye altınlar, çiftlerin gelecekte ev ya da farklı şeylere yatırım yaptıklarında peşinatı olarak biriktirmeli. Altın taksit sınırlamasının yükseltilmesi altın borcu olanlara da bir fırsat sunacaktır. Bugün düğün yapacak çiftler, en az 30 bin liralık alış veriş yaptıklarını göz önünde bulundurduğumuzda taksit imkanının faydasını görmek daha kolay olacaktır.

Düğünler bu yıl sosyal mesafe kuralları içinde yapalacak. Düğün salonları ve organizasyon yapılacak mekanlar ona göre hazırlandı. Düğünlerde örf ve âdetlerimiz olan takı hediyeleşmesinde de farklılıklar olmalı. Bugüne kadar süren klasik süreçte gelin ve damadın boynuna asılan kurdelaya takılar takılırken artık hediye keselerin içerisine takılarını koymak, öpüşüp koklaşmadan tebrik etmek şart oldu. Takıların gelin ve damadın yaka veya kollarına takılmaması, ten iletişimini sonlandırır, sosyal mesafeyi korur. Bu yıl mecbur olarak bu süreci böyle sürdürmek zorundayız. Diğer geleneklerde ise gelinin avcuna altın bırakmak artık tarih oluyor. Salgın sürecinde vatandaşlarımızın günlük kullandıkları takıları, birbirine takmak amaçlı emanet vermemeli.

Haziran ayının ilk haftasında altın satışlarında bir hareketlilik yaşandı. Ancak vatandaşların altın bozdurmalarında daha fazla yoğunluk yaşandı. Yani altın satanların sayısı, alanlardan daha fazlaydı. Çünkü hümetin piyasaları canlandırmak için faizleri düşürmesi, ev ve araba alacak olanların yastık altından altınlarını nakite çevirmesine neden oldu. Gelecek aylarda ev ve araç satışlarındaki rakamsal artışları hep beraber göreceğiz.

Virüs salgını sürecinde vatandaşların tasarruf alışkanlıklarında da değişiklikler olduğunu gözlemledim. Özellikle yastık altı tasarruflar arttı, birikimlerin çoğu altına döndü. Yurtiçi yerleşiklerin bankalardaki altın mevduatları, Mayıs 2018’de 5 milyar dolardı. Mayıs 2020’de bu rakam 20,9 milyar dolara yükseldi.

Mart’ın ikinci haftasında gümüşün gram fiyatının 2,50 liraya gerilemesi, Mayıs’ın son haftasında 4,00 lira yükselmesi, banka mevduatlarında gümüş hesaplarının artmasına, iç piyasalarda fiziki gümüş talebinin de artmasına neden oldu. 2,5 ayda gümüşün altından daha fazla getirisi olduğunu belirtmek isterim. Gümüş, Türkiye’de artık takı ve süs eşyası olmaktan çıktı. Gümüş, artık yatırımcıların yeni gözdesi."