2015 yılında kurulan Arz Portföy, sektöre önce gayrimenkul yatırım fonlarıyla giriş yaptı, ardından girişim sermayesi fonlarıyla yoluna devam etti. 10'uncu yılını kutlayan şirketin yönetici ortağı Murat Onuk, bugün itibarıyla Türkiye'nin en büyük bağımsız portföy yönetim şirketlerinden birinin başında. Onuk'a göre asıl hikaye, yapay zekanın devreye girmesiyle birlikte şimdi başlıyor... Geçen ay Murat Onuk ile buluştuk ve şirketin son derece tempolu geçen 10 yıllık macerasını konuştuk. 18 yaşında bilgisayar parçaları alım-satımı ile başlayan 32 yıllık kariyer yolculuğunda Microsoft'tan Türk Telekom'a, Silikon Vadisi'nden Türkiye'ye uzanan bir deneyim biriktiren Murat Onuk, Arz Portföy'ün kuruluş öyküsünü "internet hizmetinin hakkını helal ettirmek için" başlayan bir vicdan muhasebesiyle anlatıyor. Türk Telekom Grubu'nda Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştığı dönemde, internet fiyatlarının kullanıcılar tarafından yüksek bulunmasından rahatsız olan Onuk, "Katma değerli hizmetler geliştirip ücretsiz sunalım, insanlar da 'hakkını helal etsin" düşüncesiyle yola çıkıyor. Ancak bu hizmetleri dışarıdan almak pahalıya mal oluyor. Çözüm ise 'bu şirketlere ortak olmak' fikrinde yatıyor. Böylece Onuk o dönemde büyük şirketlerin pek de yanaşmadığı Kurumsal Girişim Sermayesi üzerinde çalışıyor. Birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarıyla bu alanda önemli bir potansiyel olduğunu görüyorlar. Kurumsal Girişim Sermayesi o dönemde Türk Telekom içinde hayata geçmiyor ancak Murat Onuk ve ortaklarının geliştirdiği bu fikir, 2015 yılında kurulan Arz Portföy'ün oyun planını oluşturuyor. İlk etapta gayrimenkule odaklanan ekip, daha sonra özel sermaye yatırımlarıyla büyüyor. Bugün geldiği noktada Arz Portföy, 28 fonla yaklaşık 600 milyon doları yöneten dev bir yapı. Yıl sonuna kadar bu rakamın 800 milyon dolara çıkması, 2026'da ise 1 milyar doları aşması hedefleniyor.

ÖNCELİK AI-FIRST DİYEN GİRİŞİMLERDE

Arz Portföy'ün bugün 18 adet girişim sermayesi yatırım fonu bulunuyor. Kendi içlerinde yatırım skalasına göre ayrılan bu fonların bir kısmı reel sektörü de içeren özel sermaye yatırımlarına diğer kısmı da teknoloji girişimlerine ayrılmış durumda. Bugüne kadar uyguladıkları stratejinin işe yaradığı da hem gayrimenkul hem de girişim sermayesi yatırım fonların getirilerinin enflasyonun çok üzerinde olmasıyla teyit ediliyor. Şu anda Arz Portföy için önemli bir kavşakta olduklarını söyleyen Onuk, yapay zeka devriminin görünenin çok ötesinde ve çok büyük etkisinin olacağını anlatarak, "Girişim sermayesinde önceliğimiz yapay zeka" diyor. Ancak burada önemli bir detay var... Onuk'un deyimiyle, "Elimizde yapay zeka da var diyenlere değil, yapay zekayı öncelik haline getirenlere (AI First) yatırım yapıyoruz." Arz Portföy önümüzdeki dönemde artık yapay zekayı öncelikli hale getiren girişimlere odaklanacak. Bu, sadece yapay zeka araçlarının değil, bir iş modelini yapay zekaya odaklı planlayan şirketleri kapsayan bir strateji. Onuk bu sayede fark yaratacaklarına inanıyor.

VENTURE STUDIO: YENİ NESİL YATIRIM MODELİ

Yapay zeka temelli iş modellerinde başarıyı yakalayabilmek için yalnızca güçlü teknolojilere değil, aynı zamanda küresel pazarlara erişime de sahip olmak gerekiyor. Arz Portföy, bu noktada farklı bir strateji geliştiriyor: Venture Studio modeli. Bu model, özellikle gelişmiş ülkelerde hızla yayılan ve girişimciliğe daha sistematik bir yaklaşım getiren bir yapı. Klasik start-up yatırımlarından farkı, şirketin sadece yatırım aldıktan sonra desteklenmesi değil; fikir aşamasından itibaren tüm sürecin şekillendirilmesi. Fonlar burada fikri belirliyor, doğru ekipleri bir araya getiriyor ve şirketin temellerini birlikte inşa ediyor.

Onuk, "İşin en heyecan verici tarafı deneyimli girişimcilerle birlikte çalışmak. Daha önce başarıya ulaşmış, farklı pazarlarda tecrübe edinmiş girişimcilerle ortak projeler geliştiriyoruz. Bu da girişimlerin hem teknik hem de ticari olarak çok daha sağlam bir zeminde ilerlemesini sağlıyor" diyor. Venture Studio'lar, her anlamda girişimin doğuşuna eşlik eden yapılar. Süreç sonunda ortaya çıkan şirketler bağımsız bir yapıya kavuşuyor ve kendi yolculuklarına çıkıyor. Onuk, "Biz sadece yatırımcı değil, aynı zamanda bu şirketlerin oluşum süreçlerinde aktif rol alan bir yapı olarak çalışıyoruz" diyor ve ekliyor: "Arz olarak hedefimiz, Türkiye'de ve Londra gibi global merkezlerde, oluşturduğumuz bu modeli daha da ölçeklendirmek. Yapay zeka alanında güçlü girişimlerin çıkmasını istiyorsak, doğru fikri, doğru insanla, doğru zamanda buluşturmak zorundayız. Biz de tam olarak bunu yapıyoruz." Arz Portföy Venture Studio modelinde İngiltere ve ABD'de iki ayrı ofis kurarak ilerlemek istiyor. Onuk şu anda Londra'da kurulacak venture studio'larının imza aşamasında olduğunu, bir iki ay içinde ofisin açılacağını söylüyor. Hatta şu anda 4 yatırım hazır ve imza aşamasında, ofisin açılışını bekliyor diye de ekliyor. İkinci ofis içinse teknoloji start-up'larının anavatanı olan San Francisco'daki Silikon Vadisi hedefleniyor ve çalışmalar yapılıyor. Arz Portföy'ün buradaki hedefi ise oldukça iddialı: Önümüzdeki üç yıl içinde, değeri 100 milyon doları aşan 10 yeni start-up yaratmak. Bu girişimlerin tamamının yapay zeka temelli olacağı açık. Onuk'a göre bu, sadece şirketin değil, Türkiye'nin de yapay zeka dalgasını kaçırmaması için bir zorunluluk. "İkinci, üçüncü, dördüncü sanayi devrimi diyoruz ya... Yapay zekada geri kalırsak, toparlama şansımız yok. Tıptan hukuk hizmetlerine, yayıncılıktan sanayiye kadar her iş artık teknoloji işi olacak. Yapay zeka ise bu dönüşümün merkezinde olacak."

'GOLD RUSH' KAPIDA

Onuk'a göre önümüzdeki 5-10 yıl, hem büyük bir servet artışı yaşanacak hem de dünya servetinin yeniden dağıtıldığı bir dönem olacak. Yapay zeka ve derin teknoloji yatırımları, 10-20 kat kazandırmakla kalmayacak, muhtemelen bunun çok üstünde çarpanlarla 'bir altına hücum' dönemi yaşatacak. "Biz artık bugüne kadar elde ettiğimiz tecrübeler ve kredibiliteyle küresel çapta daha yüksek çarpanlı işlere yöneliyoruz. Türkiye'nin bu dönüşümde geri kalma lüksü yok" diyen Onuk, Arz Portföy'ün vizyonunu da özetliyor: Riskin hakkını vererek, küresel ölçekte oynamak.

10 YILLIK STRATEJİ

Yapay zeka ve otonomi:

l Agentic AI ve Edge AI teknolojileri,

l Veri güvenliği, bulut altyapısı ve işlem gücü yatırımları,

l Otonom karar alma sistemleri için altyapı ve etik değer sistemlerine yatırım.

Temiz enerji ve akıllı şebekeler:

l Perovskit, kuantum nokta güneş panelleri, SMR gibi yenilikçi enerji teknolojileri,

l Akıllı grid ve V2G sistemlerine destek.

Döngüsel ekonomi:

l Kimyasal geri dönüşüm, biyobozunur malzeme ve endüstriyel simbiyoz yatırımları,

l Sanayi iş birliklerine özel tematik fonlar.

Biyoecza ve sağlık teknolojileri:

l AI destekli ilaç keşfi, gen terapileri, mRNA tedavileri ve beyin-makine arayüzleri,

l Kişiselleştirilmiş sağlık çözümlerine öncülük.

Siber güvenlik:

l Kuantum sonrası döneme hazırlık: Post-kuantum kriptografi yatırımları,

l Dijital güvenliğin geleceğine yönelik erken hamleler.

Gıda ve tarım teknolojileri:

l Fermente proteinler, laboratuvarda üretilen gıdalar,

l AI destekli sulama sistemleri ile iklim dayanıklı tarım.

Mobilite ve uzay teknolojileri:

l EV araç şarj altyapısı, otonom ulaşım ve akıllı sistemler,

l Küçük uydu takımyıldızları ve optik iletişim gibi uzay temelli teknolojiler.