Elektrikli araç şarj istasyonlarına Türkiye'de ve globalde yatırım hangi seviyede? Sizin yatırımlarınızın boyutunu öğrenebilir miyiz?

Türkiye elektrikli şarj istasyonları yatırımlarında son yıllarda önemli bir gelişim izliyoruz. 2010'lu yılların başında Türkiye'de sadece birkaç ilde şarj ünitesi varken şu anda 81 ilimizde şarj ünitesi var. Elektrikli araçların toplam otomobil pazarındaki payı yüzde 1'in altında olmasına rağmen şarj ünitelerinin sayısı artmaya devam ediyor. Özel sektör tarafından yapılan yatırımlarla toplam şarj ünitesi sayısı 2021 yılında 3 binin üzerine çıkmış bulunuyor. Ulaşımda elektrifikasyonun ilk yıllarında kamuya açık şarj noktası başına düşen elektrikli araç sayısı 10 iken şarj endüstrisi tarafından gerçekleştirilen yatırımlarla 2021 yılında 2-3 bandına kadar gelmiş durumda.

Dünya elektrikli araç parkı 2020 sonunda 11 milyonun üzerine çıkmış durumda. Bunun yüzde 90'ından fazlasını oluşturan elektrikli otomobiller, yıllık yüzde 40 gibi rekor bir büyüme ve 3,1 milyonluk artış ile güçlü gelişimini sürdürüyor. Bu rakamlara göre dünyada genelinde otomobil parkının yüzde 1'i elektrikli hale gelmiş durumda. Kamuya açık şarj ünitesi sayısı 2020 yılsonu itibariyle 1.3 milyona ulaşmış bulunuyor. 2021 sonu 1.9 milyon civarında olan global kamuya açık şarj ünitesi sayısının, 2022'de de yapılacak yatırımlarla güçlü bir şekilde artış ivmesini koruyacağı bekleniyor. ZES markamızla biz de hem Türkiye'de hem yurt dışında pazara liderlik etme misyonuyla faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Türkiye genelinde 81 ilde kendi ekipleriyle aynı anda şarj istasyonu inşa edip çalıştırabilen ilk şirketiz.

"TOGG'UN 2023 YILINDA BANTTAN İNMESİYLE ELEKTRİKLİ ARAÇ VE ŞARJ İSTASYONU PAZARININ İVMELENMEYE BAŞLAYACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ"

Kısa ve uzun dönemde elektrikli araç istasyonlarına ilginin hangi değişkenler üzerinden şekilleneceğini ve talebin ne doğrultuda değişeceğini öngörüyorsunuz?

Ekonomik büyüme, şehirleşme ve seyahat talebindeki istikrarlı artış; enerji depolamasına ve çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunmak için elektrikli mobiliteye yönelik artan yatırımlarla birleştiğinde elektrikli şarj istasyonu segmentinin hızla büyümesi bekleniyor. Dünya çapında hükümetlerin elektrikli araç şarj altyapısının genişlettiğini, artan yerli elektrikli araç üretim kapasitelerini finanse eden mevzuatları hayata geçirdiği ve çok sayıda ülkenin içten yanmalı motorlu araç satışlarını aşamalı olarak durdurma hedefleri olduğunu, bu yönde kısıtlamalar getirdiğini de görüyoruz. Dünyanın dört bir yanında otomobil üreticileri önümüzdeki on yılda elektrikli araç kapasitelerini her yönde artırmak için yarım trilyon doların üzerinde yatırım yaptı. Dolayısıyla tüm bunlar elektrikli araç istasyonlarına ihtiyacı ve ilgiyi artıracak unsurlar. Öngörülere göre; Türkiye'de hafif araç pazarında yavaş büyüme senaryosuna göre elektrikli araçların altıda bir pazar payına sahip olacağı öngörülüyor. Hızlı büyüme senaryosuna göre ise 2030 yılında elektrikli araç parkı yavaş büyüme senaryosunun iki kat üzerine çıkarak 2 milyonu bulabilir. Bu senaryoya göre hafif araç parkında elektrikli araçların payı yüzde 7'ye ulaşabilir. Halihazırda Türkiye'deki elektrikli otomobillere yetecek kadar şarj istasyonu bulunuyor. Otomobil sayısı arttıkça şarj istasyonu sayısı da ona paralel artacak. Özellikle yerli otomobil TOGG'un 2023 yılında banttan inmesiyle elektrikli araç ve şarj istasyonu pazarının ivmelenmeye başlayacağını düşünüyoruz.

"TÜRKİYE'DE ELEKTRİKLİ ARAÇ ŞARJ İSTASYONLARI NEREDEYSE HER YERDE"

Elektrikli araç kullanımının avantajları ve dezavantajları neler? Türkiye'de şu anda ilgi ne boyutta?

Elektrikli araçlar hem bugünün hem de geleceğin araçları. Öncelikle elektrikli araçların çalışma prensibi doğrultusunda debriyaj, şanzıman ya da egzoz borusu bulunmuyor. Egzoz gazı emisyonu yaratmadığı için oldukça çevreci. Elektrikli araç şarj maliyeti bakımından, geleneksel araçlardaki benzin ve mazot tutarına göre yüzde 75'e kadar tasarruf sağlıyor. Bu, ayrıca petrol ürünlerinde ülkelerin dışa bağımlılıklarını azaltarak, sadece kişisel bazda değil ulusal olarak da ekonomiye katkıda bulunuyor. İçten yanmalı motora sahip araçlarda hareket için önce yanan yakıtı enerjiye çeviren karmaşık bir sistem gerekiyor. Bu sistemlerde ise yağ ve filtreler gibi arızalanma riski veya yenilenme ihtiyacı doğuran pek çok bileşen bulunuyor. Buna karşılık elektrikli araçlar, doğrudan bataryadan güç aldığı için daha basit bir motor kurulumu ile üretiliyor. Bu da elektrikli araçların bakım masraflarını önemli ölçüde düşürüyor.

Türkiye'de elektrikli araç şarj istasyonları neredeyse her yerde. Bütün elektrikli araçlar, hemen hemen bütün AVM'lerde, benzin istasyonlarında ve evlerde kolayca şarj edilebiliyor. Elektrikli araçlar sürüş konforuyla da öne çıkıyor. Seri hız değişimi, sessiz sürüş ve hızlı tepki verme süresi daha iyi bir sürüş konforu sunuyor. Dezavantaj olarak baktığımızda ise elektrikli araçlar yeni bir teknoloji olduğu için fiyatı benzinli ve dizel araçlara göre daha yüksek. Ancak, teknolojik gelişmelerle geleneksel araçlarla elektrikli araçlar arasındaki fiyat farkının giderek azalması bekleniyor. Elektrikli araçların şarj dolum süresi ve menziliyle ilgili bazı endişeler var. Bugün DC istasyonlarında şarj süresi 40 dakikaya kadar inmiş durumda. Önümüzdeki yıllarda bu sürenin 10 dakikaya inmesi bekleniyor. Ancak, Türkiye'de talebi etkileyen asıl sorun fiyat hassasiyeti olarak öne çıkıyor. Önümüzdeki yıllarda teknolojinin gelişimiyle daha ulaşılabilir fiyatlı elektrikli araçların piyasaya sunulmasıyla bu durumun da aşılacağına inanıyoruz.

Bu alanda önümüzdeki dönemde gerçekleştireceğiniz yatırımlardan ve yol haritanızdan bahsedebilir misiniz?

Biz geleceğin enerji şirketi olma vizyonuyla faaliyetlerini yürüten bir şirketiz. Sadece yenilenebilir kaynaklara dayalı bir enerji ekosistemi yaratmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Tüm operasyonlarımızda düşük karbonlu faaliyetlere yapılan yatırımlarımızı artırıyoruz. Bu yatırımlarımızdan en büyüğü elektrikli araç şarj istasyonu ağı ZES şirketimiz. Elektrikli araç pazarı tüm dünyada hızla büyürken bu işimizin aynı zamanda geleceğin işi olarak çok hızlı bir şekilde büyüyeceğine inanıyoruz. Önümüzdeki dönemde hem yurt içindeki hem yurt dışındaki büyümemizi hızla sürdüreceğiz. Büyürken şarj istasyonlarının en iyi şekilde kurulumunu sağlamak en önemli önceliklerimizden biri.