PLATİN EYLÜL SAYISINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN

Mustafa Gündoğdu /  [email protected]

Kâr/zarara katılma esasına dayalı olarak çalışan katılım bankaları, bu sistemin ve sağlıklı fon kullandırma yöntemlerinin doğal bir sonucu olarak yaşanan mali ve ekonomik krizlerden daha az etkilenen bir yapıya sahip olmalarıyla dikkat çekiyor. Faiz yasağı, reel ekonomiye bağlı ticaret esası, ortaklık ve risk paylaşımı gibi esasları bünyesinde barındıran katılım bankacılığı sistemi, geçtiğimiz yıllarda özellikle muhafazakâr diye tabir edilen yatırımcıların radarındayken, bugün dijitalleşen ve mobilize olan tarafıyla her yaş ve her segmentten yatırımcıya hitap eden bir konuma gelmiş durumda.

2023 yılında bankacılık sisteminde mevcut olan yüzde 6,5’lik payını yüzde 15’e çıkarma hedefi bulunan katılım bankaları, son dönem yatırımları ve girişimcilere sağladığı desteklerle yeni dönemde en fazla tercih edilen finansal kurumların başında geliyor. Katılım bankaları 2020 Haziran itibariyle toplamda 271.8 milyar TL’lik fon toplarken, 207.3 milyar TL’lik de fon kullandırdı. Sektördeki altı bankanın toplam aktifleri 364.4 milyar TL’ye yükselirken, özvarlıklarda da 25.7 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşıldı. Sektörün toplam net kârı ise 1 milyar 667 milyon TL’ye çıktı. Personel sayısında 16 bin 393’e ulaşan sektör, şube sayısında ise yurt dışındaki şubeler dahil bin 194’ü yakaladı.

DÜNYA GENELİNDEKİ DURUM...

• İslam Kalkınma Bankası’nın, Özel Sektörü Geliştirme Şirketi tarafından yayımlanan İslami Finans Gelişim Endeksi 2019 Raporu’na göre 2018 yılı itibariyle İslami finansal varlıkların küresel hacmi, 2.524 trilyon dolara ulaşmış durumda. 

• Bunun yüzde 70’ini (1.76 trilyon dolar) İslami bankacılık varlıkları oluşturuyor. 

• İslami finansal varlıkların içinde bankacılığın yanında sukukun, diğer İslami finansal kuruluşların, İslami fonların ve tekafül şirketlerinin varlıkları bulunuyor. 

• Küresel ölçekte 72 ülkede 520 adet İslami banka hizmet veriyor. 

• Bunların 301 adedi tam teşekküllü İslami banka, 219'u ise konvansiyonel bankaların içinde bulunan pencere bankalar. 

• 2018 yılı itibariyle toplam küresel (konvansiyonel ve İslami) banka varlıkları içinde İslami bankaların payı yüzde 6 oranında. 

• Öte yandan bu 520 bankanın 418 adedi ticari, 58'i de yatırım bankası olarak faaliyet gösteriyor. 

•Tüm bunların yanı sıra 2024 yılında İslami bankaların küresel hacminin, 2.175 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.

TÜRKİYE KATILIM FİNANSMANINA BAKARSAK…

• Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin (TKBB) web sitesindeki sektör bilgileri içinde mukayeseli tablolara göre, katılım bankalarının toplam toplanan fonları (Aralık 2019-Mart 2020) yüzde 13,7, kullandırılan fonları ise yüzde 16,1 artış gösteriyor. 

• Bu rakamlar, aynı dönemdeki bankacılık sektörünün değişim oranlarının da üzerinde olmasıyla dikkat çekiyor. (Bankacılık sektörü sırasıyla yüzde 8,9 ve yüzde 9,1.) 

• Yine Mart 2020 itibariyle katılım bankalarının personel sayısı 16 bin 200 kişi, şube sayısı ise bin 188’e ulaşmış durumda. Yani bu bankaların personel sayısı; toplam bankacılık sektörünün yüzde 7,9’unu, şube sayısı ise yüzde 10,5’ini oluşturuyor. 

*Mart 2020 tarihi itibariyle katılım bankaları, bankacılık sektörünün toplanan fonlar açısından yüzde 8,75’i, kullandırılan fonlar açısından da yüzde 5,8’i seviyesinde. 

*Özvarlık açısından ise bu bankacılık türü, sektörün yüzde 4,8’ine tekabül ediyor.