1-Küresel skorlar yavaş yavaş yükseliyor

%68,6

Küresel olarak ortalama eşitlik hedefine ulaşma oranı (nüfus ağırlıklı olarak)

%31,4

Küresel olarak kapanması gereken ortalama cinsiyet uçurumu oranı

153 ülkenin verilerinin değerlendirildiği rapor, küresel ortalama skorunda pozitif bir ilerleme kaydedildiğini gösteriyor. Yavaş da olsa birçok ülke, toplumsal cinsiyet adaleti alanında bir ilerleme kaydetmiş durumda. 2019 ve 2020 raporu kapsamında yer alan 149 ülkeden, 101’i

ülke skorunu yükseltmeyi başarmış.

2-Sağlık ve hayatta kalma açısından önemli adımlar atılıyor

2020’de ekonomik katılım ve fırsat, eğitim durumu, sağlık-hayatta kalma ve politik güçlendirme olmak üzere dört ana kriter değerlendirildiğinde farklı sonuçların öne çıktığı gözlemleniyor. Politik güçlendirme, ekonomik katılım-fırsat kriteri olmak üzere 2 kriterde daha yavaş sonuç alınırken; sağlık ve hayatta kalma kriterlerinde çok daha efektif sonuçların alındığı öne çıkıyor.

%24,7

2020’de global arenada ‘politik güçlendirme’ konusundaki uçurumun kapanma seviyesi

%57,8

Ekonomik katılım ve fırsat kriteri açısından kapanan fark yüzdesi

%96,1

Sağlık alanında yaşanan eşitsizliklerin hızla giderildiğini dikkat çekiyor

%95,7

Hayatta kalma açısından bakıldığında da 2019’a göre marjinal bir gelişme olduğu gözlemleniyor.

3.Parlamentoda yer alan kadın sayısı artıyor

Özel olarak ‘politik güçlendirme’ alt indeksine bakıldığında, rapor kapsamında incelenen 149 ülkenin hem 2020’de hem de 2019’da genel skor açısından bir iyileşme içinde olduğu dikkat çekiyor. Bunun en önemli nedeni ise bir önceki değerlendirmeye oranla, parlamentoda yer alan kadın üyesi sayısının artmış olması. Letonya, İspanya ve Tayland gibi bazı ülkelerde parlamentodaki kadın sayısında önemli bir artış gözlemleniyor. Bazı ülkelerde, parlamentodaki kadın temsilci sayısı maalesef halen sıfır. Buna ek olarak son 50 yıl içinde, bu rapor kapsamında ele alınan 153 ülkeden 85'inde hiçbir zaman devlet başkanı bir kadın olmadığı da dikkat çekiyor.

%25

Küresel bazda 35 bin 127 parlamento koltuğunda yer alan kadın yüzdesi

%21,1

Global arenada 3 bin 343 bakandan, kadın olanların yüzdesi

4-Ekonomik katılım ve fırsat kriteri açısından önümüzde daha çok yol var

Politik lider konumundaki kadınların sayısındaki artışa paralel olarak ‘ekonomik katılım ve fırsat kriteri’ kapsamındaki üst düzey rollerde görev alan kadın sayısında da artış söz konusu.  Bu ilerlemeye rağmen aradaki uçurum halen çok büyüktür ve kat edilmesi gereken yol da hayli uzun. Çünkü çok az sayıda ülke, sosyal cinsiyet adaleti konusunda olumlu bir yaklaşım sergiliyor.

%36

Küresel olarak özel sektördeki kadın yöneticilerin ve kamu sektöründeki kadın memurlarının yüzdesi. Bu rakam 2019’a göre yüzde 2 yükselmiş durumda.

5.Liderlik pozisyonu ve maaş skalası açısından dengesizlik devam ediyor

Liderlik pozisyonlarında kadının rolü açısından yavaş bir ilerleme yaşanıyor. Birçok ülkede kadınlar kredi alma, arazi edinme veya finansal araçlara ulaşma konusunda önemli bir dezavantaja sahip. Bu da kadınların yeni bir şirket kurmak veya varlıklarını yöneterek hayatlarını idame ettirmek gibi olanaklara sahip olmalarını engelliyor.

%55

Ekonomik katılım ve fırsat kriteri açısından değerlendirildiğinde iş piyasasında çalışan kadın oranı.

%78

Ekonomik katılım ve fırsat kriteri açısından değerlendirildiğinde iş piyasasında çalışan erken oranı.

%40

Maaş eşitsizliği açısından, kadın yöneticiye ödenen ücretin, benzer bir pozisyondaki erkeğe ödenen ücrete oranı

%50

Gelir eşitsizliği oranı

6-Mikro alanda çalışan kadın sayısı hâlâ çok düşük

Eğitim durumu açısından eşitsizlik ortalaması nispeten daha düşük. Ancak kadının yeteneklerine yönelik yatırımın düşük olduğu ülkeler hâlâ var. Dünyada 15-24 yaş arası kız çocuklarının yüzde 10 okuma-yazma bilmiyor. Bu durum özellikle gelişmekte olan ülkelerde yüksek bir orana sahip. Bu ülkelerde hem kızların hem de erkeklerin eğitime ulaşma olanağı son derece düşük. Dolayısıyla insan sermayesini geliştirmek için önemli bir yatırıma ihtiyaç duyuluyor. Eğitim olanaklarının görece yüksek olduğu ülkelerde bile kadınların becerileri, geleceğin mesleklerinde başarılı olmak için gereken becerilerle pek de uyumlu değil. Kadınlar, en dinamik ve en çok talep gören mesleklerde istihdam konusunda engellerle karşılaşıyor.

Mevcut engellerin kaldırılması iş gücü piyasasını olumlu yönde etkileyecek

LinkedIn platformundan elde edilen verilere göre istihdam artış oranın en yüksek olduğu kültür, içerik üretimi, pazarlama, satış, uzmanlaşmış proje yöneticileri, veri ve yapay zeka, mühendislik ve bulut bilişim olmak üzere 8 mikro alanda çalışan kadın sayısı hâlâ çok düşük.

Gerekli becerilere sahip olmalarına rağmen kadınlardan yeterli düzeyde faydalanılmayan meslek grupları da bulunuyor. Eğer mevcut engeller kaldırılırsa kadınlar yüksek teknoloji ve yönetim gibi roller de dahil olmak üzere bu tip mesleklere çok daha fazla katkıda bulunabilirler.

7-Genel küresel cinsiyet uçurumu kaç yıl içinde kapanır?

Raporun ilk baskısından bu yana ele alınan 107 ülke için genel küresel cinsiyet uçurumunun 99.5 yıl içinde kapanacağı düşünülüyor. Ekonomik katılım ve fırsat uçurumunu kapatma konusunda pek bir ilerleme kaydedilememesi, bu uçurumun kapanması için gereken sürenin uzamasına neden olacak. 2006-2020 yılları arasında kaydedilen yavaş ilerleme hızı düşünülürse, bu uçurumun kapanması 257 yıl sürecek. Toplumsal cinsiyet adaletinin kapatılması için gereken sürenin en uzun olduğu bir diğer alan ise ‘politik güçlendirme’. Bu yıl yaşanan gelişme, bu uçurumun kapatılması açısından önemli bir ilerleme kaydedilmesini sağlamış olsa da, bu alandaki eşitsizliğinin kaldırılması 94.5 yıl daha sürecek.

Eğitim odaklı sorunlar 12 yılda çözüme kavuşturulabilir

Üçüncü alan ise ‘eğitim durumu açısından yaşanan sosyal cinsiyet adaleti… Bazı gelişmekte olan ülkelerin çabaları sayesinde bu uçurumun, önümüzdeki 12 yıl içinde kapatılacağı gözlemleniyor. ‘Sağlık ve hayatta kalma’ açısından yaşanan eşitsizliğinin, geçen yıl ile karşılaştırıldığında neredeyse hiç değişmediği görülüyor. Küresel olarak bu uçurumun tamamen kapatılması için gereken süre ise belirsiz.

40

Raporda yer alan 153 ülkede arasından sosyal cinsiyet adaletini sağlayabilmiş ülke sayısı.

99.5

Küresel cinsiyet uçurumunun tahmini kaç yıl sonra kapanabileceği

257 yıl

Ekonomik katılım ve fırsat eşitliği arasındaki uçurumun kapanması için ihtiyaç duyulan süre

8-Eşit temsilde İzlanda yine lider

İzlanda arka arkaya 11’inci kez yine cinsiyet eşitliliğinin en iyi olduğu ülke oldu. Genel cinsiyet eşitsizliğinin yüzde 88'ini kapatmayı başardı ve geçen yıldan bu yana da bu oranda önemli bir gelişme kaydetti.

1-İzlanda (%88)

2-Norveç (%84,2)

3-Finlandiya (%83,2)

4-İsveç /%82)

5-Nikaragua (%80,4)

6-Yeni Zelanda (%79,9)

7-İrlanda (%79,8)

8-İspanya (%79,5)

9-Ruanda (%79,1)

10-Almanya (%78,7)

9-İş dünyasındaki kadın-erkek yönetici sayısı arasındaki uçurumun kapatılması açısından Doğu Asya ve Pasifik’e 163 yıl gerekiyor

Şu anki hızla ilerlerse bu eşitsizlik, muhtemelen Batı Avrupa'da 54 yıl, Latin Amerika'da ve Karayip bölgesinde 59 yıl, Güney Asya'da 71 yıl 6 ay, Alt Sahara Afrika'da 95 yıl, Doğu Avrupa ve Orta Asya'da 107 yıl, Orta Doğu'da ve Kuzey Afrika'da 140 yıl ve Kuzey Amerika'da 151 yıl, Doğu Asya ve Pasifik'te ise 163 yıl içinde kapanacak.

10-Genel indekste en iyi gelişmeyi kaydeden ilk 5 ülke

Endonezya, İspanya, Mali ve Arnavutluk’ta kadınların politik rollerde görev alma oranında önemli bir artış gözlemleniyor. Ekonomik katılım ve fırsat kriteri açısından incelendiğinde Cape Verde, Mali, Nijerya, Sierra Leone ve Endonezya’nın bir önceki yıla göre skorlarını yüzde 5 ve üzerinde artırdıkları dikkat çekiyor. 2020 raporunda ele alınan 153 ülke arasına giren yeni ülkeler ise Trinidad ve Tobago (24’üncü), Zambiya (45’inci), Vanuatu (126’ncı) ve Papua Yeni Gine (127’nci) sırada bulunuyor.

%3,4

Etiyopya, İspanya, Mali, Arnavutluk ve Meksika’nın cinsiyet eşitsizliğini kapatma yüzdesi.