Bir yıl içerisinde gerçekleşen en yüksek halka arz rakamına son olarak 1990 yılında ulaşılmış ve o dönemde 35 şirket halka arz olmuştu. 2021 yılında ise tam 52 şirket, borsada işlem görmeye başladı ve halka arz büyüklüğü 21.6 milyar liraya ulaştı. Geçen yılki halka arzlar bu sene de devam etti. 30 şirket daha bu yıl kote olarak Borsa İstanbul'un Yıldız Pazarında veya Ana Pazarı'nda işlem görmeye başladı. 2022 yılında toplamda 12 milyar TL'den fazla tutarda halka arz gerçekleştirerek şirketlere önemli bir kaynak girişi sağlanmış oldu. Halka açık şirket sayısı 475'e ulaşırken, Türkiye'nin çeşitli şehirlerinden gelen bu halka arzlar önemli miktarda taleple karşılaştı. Pay Piyasası'nda bakiyeli yatırımcı sayısı 2.8 milyona ulaştı. Son dönemdeki halka arzlarda öne çıkan sektörler enerji, tekstil ve bilişim oldu. Bu yıl birçok gelişmiş ülkede hisse senetlerine olan ilgi azalırken Borsa İstanbul'a olan ilginin arttığı gözlendi.

HALKA ARZ REHBERLİĞİ

Bu hızlı büyümenin ardında Borsa İstanbul ekiplerinin özverili çalışmaları bulunuyor. Borsa İstanbul, ülkemizin sürdürülebilir kalkınma ve büyüme hedefleri doğrultusunda üretim, yatırım, ihracat yapan ve istihdam oluşturan sanayi şirketlerine planlı ve düzenli ziyaretler gerçekleştirerek, halka arz süreçleri ve sermaye piyasaları hakkında detaylı bilgi veriyor. Halihazırda İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Konya, Ordu, Çorlu, Denizli, Kayseri, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adana, Mersin ve Hatay illerinde sanayici ziyaretleri gerçekleştirildi, diğer illere yapılacak ziyaretler de planlanıyor. Sanayi şirketlerinin ziyaret edilmesi dışında ayrıca, bu illerdeki sanayi ve ticaret odalarında düzenlenen toplantılarla, sanayicilerle bir araya gelerek sunumlar gerçekleştiriliyor. Bu ziyaretlerde şirketlerin sermaye piyasaları hakkında merak ettikleri tüm sorulara cevap veriliyor, şirketlerin yatırımlarını finanse edecek alternatif finansman yöntemlerine kıyasla daha düşük maliyetli ve geri ödemesi olmayan kaynaklara ulaşma imkânı sağlayan sermaye piyasaları anlatılıyor. Borsa İstanbul'un halka arz yolundaki rehberliğini yalnızca şirket ziyaretleri ile sınırlamıyor. Hazırlanan 'Halka Arz ve Borsa'da İşlem Görme' broşürü Borsa İstanbul internet sitesinde ilgili tarafların dikkatine sunduğu gibi bu broşürü büyük sanayi şirketleri ile Sanayi ve Ticaret Odaları ile de paylaşıyor.

BAŞARILAR VE SORUMLULUK BİLİNCİ DEVAM ETTİ

Borsa İstanbul, pandemi öncesi döneme göre Pay Piyasası'nda bakiyeli yatırımcı sayısını da iki katına çıkararak yatırımcı tabanını büyütmeye ve çeşitlendirmeye devam etti. Finansal okuryazarlık faaliyetlerine ağırlık veren Borsa İstanbul, aynı zamanda halka açık şirketlere de eğitim sağlayarak dünyada sürdürülebilirlik alanında yükselen bilince ve sürdürülebilir yatırımdan gelen sermaye akışlarına şirketlerin dikkatini çekti. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası ile Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası'na da yüksek yatırımcı ilgisi devam etti. Son dönemde Borsa İstanbul, özellikle Vadeli İşlem Piyasası'na yönelik çok sayıda yeni ürün tanıtırken bu yolla yatırımcılara daha fazla yatırım alternatifi sunmayı ve yatırımcıların risklerini daha etkin biçimde yönetebilmelerini amaçladı. Borsa İstanbul, sürdürülebilirlik ve katılım gibi tematik alanlardan birçok yeni endeks hesaplamaya başlarken, Piyasa Prosedürleri'nde yaptığı güncellemelerle sürekli değişen yatırımcı ihtiyaçlarına hızlı bir şekilde cevap verebilmeyi hedefledi. Güçlü teknolojik altyapısıyla ve uzman çalışanlarıyla yatırımcılara hizmet vermeyi sürdüren Borsa İstanbul kesintisiz seans sürekliliğini bir standart haline getirerek sektöründe önemli bir başarıya imza attı.

HALKA AÇILMA ŞİRKETLERE SAYISIZ AVANTAJ SUNUYOR

Günümüzde şirketler yeni yatırımlarda ihtiyaç duydukları finansmanı ağırlıklı olarak bankacılık sektöründen sağlıyor, sermaye piyasalarını yeterince kullanmıyor. Sürdürülebilir bir kalkınma için; yatırım yapan, üreten, ihracat yapan ve istihdam yaratan şirketlerin finansmana daha kolay ve düşük maliyetle erişiminin sağlanması çok büyük önem taşıyor. Sermaye piyasamız şirketlerimize gerek pay halka arzı gerekse borçlanma aracı ihracı yoluyla kaynak temini konusunda birçok fırsat sunuyor. Paylarını halka arz eden ve Borsa'da işlem gören şirketler, uygun finansman sağlamanın yanı sıra kurumsallaşma ve tanınırlık açısından da öne çıkarlar. Borsada işlem görmenin önemli avantajlarından biri de halka arz edilen payların organize bir pazarda, şeffaflık içerisinde alınıp satılabilmesidir. Payların likidite kazanması mevcut ortaklara da önemli imkânlar sağlıyor. Bu sayede ortaklar Borsa'da işlem gören payları kredi işlemlerinde teminat olarak da kullanabiliyor, atıl duran varlıkları finansman yaratma aracına dönüştürebiliyor. Finansman yöntemi olarak pay halka arzını tercih eden şirketler, finansal borcun aksine geri ödeme yükümlülüğü olmayan ve uzun vadeli kaynak sağlarlar. Ayrıca halka açık ve payları Borsa'da işlem gören şirketler paylarını teminat göstererek bankacılık sisteminden kredi kullanabilme, artan kredibilite sayesinde daha uygun maliyetlerle kredi alabilme ve borçlanma aracı ihraç edebilme imkânlarından yararlanmak suretiyle finansman ihtiyaçlarını karşılayabilirler. Şirketler sadece halka açılmayı ifade eden 'birincil halka arz' yoluyla değil, sonrasında Borsa'da işlem görmekteyken yapacakları bedelli sermaye artırımları ya da ikincil halka arzlar yoluyla da ilave finansman imkânı yaratabilirler. Aynı zamanda, halka açılma ile birlikte şirketler yurt dışı sermaye piyasalarına erişebilme, yabancı ülkelerde sermaye piyasası aracı ihraç edebilme ve o ülkelerdeki borsalarda bu araçları kote ettirerek işlem gördürme imkânına da kavuşurlar.

Son dönemdeki halka arzlarda öne çıkan sektörler enerji, tekstil ve bilişim oldu. Bu yıl birçok gelişmiş ülkede hisse senetlerine olan ilgi azalırken, Borsa İstanbul'a olan ilginin arttığı gözlendi.

ORTAKLARA KARŞI SORUMLULUK, ARTAN ŞEFFAFLIK

Payları Borsa'da işlem gören şirketler, sermaye piyasasının şeffaflık ve kamuyu aydınlatma ilkesi çerçevesinde mevzuatta belirlenmiş bilgilerini Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) açıklarlar. Bu bilgiler veri yayın kuruluşları, basın ve yayın kuruluşları vasıtası ile yurt içi ve yurt dışındaki yatırımcılara sürekli olarak ulaştırılıyor. Şirketler hakkındaki bilgilerin kamuya duyurulması, şirketlerin ve şirket ürünlerinin hem yurt içinde hem de yurt dışında tanınmasına yardımcı oluyor. Yaygın tanınmanın sağladığı avantaj sayesinde, yurt içi ve yurt dışında bulunan ve aynı sektörde faaliyet gösteren şirketlerle iş birliği ve ortaklık imkânı doğabiliyor. Şirketlerin halka açık hale gelmesi, kurumsallaşmanın sağlanmasında önemli bir kilometre taşıdır. Halka açılma şirketin sorumluluklarını artırıyor ve hesap verebilirlik, şeffaflık, sürdürülebilirlik gibi konular önem kazanıyor. Halka açılma sonrasında şirketin giderek kişilerin varlığına bağımlı olmaktan kurtulması ve kendi kurum kültürünü oluşturması kurumsallaşmaya önemli bir katkı sağlıyor. Bilindiği üzere, ülkemizdeki şirketlerin çoğunluğu aile şirketleridir. Aile şirketlerinin ömrü genellikle şirketin kurucusu olan ya da yönetimde söz sahibi aile bireylerinin ömürleriyle sınırlı oluyor. Diğer taraftan, şirketlerin halka açılarak sermaye piyasası ve Borsa mevzuatına tabi olmaları, finansal tablolarının bağımsız denetimini yaptırmalarını, ortaklarını ve kamuyu düzenli olarak bilgilendirmelerini, kurumsallaşma süreçlerini hızlandırarak profesyonel yönetim imkânlarına daha kısa sürede kavuşmalarını ve şirket ömrünün uzamasını sağlıyor. Şirketlere olan faydalarının yanı sıra halka arzlarda, bireysel yatırımcılar büyük şirketlere ortak oluyor, böylelikle sermaye tabana yayılıyor ve bu da gelir dağılımına olumlu etki yapıyor.

HALKA AÇILMADA VERGİ AVANTAJI

17/01/2020 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32'nci maddesine yapılan eklemeyle, finansal kuruluşlar hariç, paylarını asgari yüzde 20 oranında halka arz eden şirketler için halka arzdan itibaren beş hesap dönemi boyunca kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanıyor.

HEP BİRLİKTE BÜYÜME

Borsa İstanbul'da sermaye piyasalarının ülke ekonomisinin büyüklüğünü doğru yansıtması ve bu amaçla yatırımcılar için kolay erişilebilir, likit ve derin piyasalar sunabilmesini temel bir öncelik olarak kabul ediliyor. Halka açılmanın, kaynak sağlamanın ötesinde; şirketlerin sürdürülebilirliğini, kurumsallaşmasını, marka değerini ve kredibilitesini artırdığı her fırsatta vurgulanıyor. Sermaye piyasasının büyüme potansiyelinin doğru bir şekilde kullanılmasıyla, şirketler, yatırımcılar ve nihayetinde ülke ekonomisi adına önemli ilerlemeler kaydediliyor.