USD

-
-%

EUR

-
-%

GBP

-
-%

ALTIN GR

-
-%

BIST 100

-
-%
Mustafa Aykut

YAZARLAR

1.08.2019 12:28:00

Veri, sıvı halde saklanacak

Bir zamanlar punch kartlara, daha sonra sırasıyla manyetik bantlara, floppy disklere, kasetlere, hard disk’lere, dvd’lere, usb belleklere ve şu sıralarda buluta saklanan veriyi muhafaza etmek için arayışlar sürüyor

2018 yılının ortalarında günlük 2.5 quintillion bayt veri üretir hale geldik. Bu büyüklüğü 2,5x1018 olarak ifade edersek daha anlaşılır olabilir. İşin dikkat çekici yanı, yeryüzündeki tüm verinin yüzde 90’ının son 2 yılda üretilmesiydi. Nesnelerin interneti, yapay zeka, bulut bilişim, robotlar, akıllı şehirler, akıllı evler, akıllı ofisler, sensörler, blok zinciri, otonom araçlar, Endüstri 4.0, VR/AR, 4K/8K video ve 5G gibi yeni tanıştığımız teknolojiler yaşantımızda hızla yer aldıkça, veri miktarındaki geometrik büyüme daha da ürkütücü olacak. Çünkü şimdi bile, her saniye yalnızca Google’da 40 bin arama yapılıyor. Facebook’a 5 yeni kullanıcı ekleniyor; her dakika Snapchat’te 527 bin 760 fotoğraf paylaşılıyor. 456 bin tweet atılıyor, 120 kişi LinkedIn’e katılıyor. Instagram kullanıcıları 46 bin 740 fotoğraf gönderiyor, 156 milyon e-mail postalanıyor, 154 bin 200 Skype görüşmesi başlatılıyor. 2020’de, 200 milyar nesnenin internete bağlanmış olabileceği varsayılıyor. Bu kadar çok veriyi nerede ve nasıl, güvenli ve ucuza saklayabiliriz? Bu soru da günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri dünyasını çok fazla meşgul ediyor. Koli Basili, genom yapısı en kolay değiştirilebilen mikroplardan biri... İnsülin, antibiyotik, bazı kanser ilaçları, biyo-yakıt ve sentetik kauçuk gibi buluşlarda kullanıldı. Artık çektiğimiz selfie'leri depolayacağımız güvenli bir mecra olarak hizmet vermesi düşünülüyor. Tolstoy’un Savaş ve Barış adlı romanında 587 bin 287 sözcük vardır. Kitabı, bir bitkinin DNA sarmalı içerisinde kodlayarak saklamayı başardılar. Şimdi ise canlı bir hücreye daha fazlası koyulmaya çalışılıyor. Science Dergisi’nde geçen yıl gen değiştirmede devrim açan CRISPR Teknolojisi’ni kullanarak yaşayan bir Koli Basili’nin DNA’sına dörtnala koşan bir atın videosunun yüklenerek saklandığı duyuruldu.  

HOLOGRAFİK SAKLAMA  YÖNTEMİNE ÜÇÜNCÜ BOYUT 

DNA’da veri saklamaya alternatif olabilecek pek çok teknoloji üzerinde de çalışmalar var. Bunlardan biri de holografik saklama yöntemi. Bundan önceki veri depolama mecraları hep iki boyutluydu. Bir yüzeyin üzerine yazılan kodlar lazer kullanılarak geri alınıyordu. Holografik saklama yöntemine bir üçüncü boyut katılıyor. Üç boyutlu ortamda enlem ve boylama ek olarak derinlik de var. Böylece bir yüzeye kayıt edilebilecek veri miktarı adeta üst üste konulmuş katmanlarla çok büyük hacimlere ulaşabiliyor. Güvenilirliği yüksek olduğu için gelecekte oldukça yararlı olması bekleniyor. Bir başka veri depolama tekniği Sony’nin eski defterleri karıştırmasıyla ortaya çıktı. Kaset bantlar yeniden kullanılacak. Bu kez yeni bir manyetik bant teknolojisinden yararlanılacak. Onun sayesinde 6.45 santimetrekarelik bir bantta 148 Gigabayt büyüklüğünde veriyi saklayabileceğiz. 2013 yılında 6 terabayt büyüklüğündeki veri, 3,5 inçlik bir hard disk’e depolanabiliyordu. Helyum gazının ağırlığı havanın ağırlığının yedide biridir. Diskler cihazda dönerken hava yerine kapalı ortama helyum gazı konulunca sürtünme çok azalıyor. Böylece harcanan enerji düşüyor.

TEK BİR DİSKE, 20 TERABAYT VERİ 

Seagate firması SMR (Shingled Magnetik Recording) adlı bir teknoloji geliştirdi. Tek bir diske 20 terabayt veri saklanabiliyor. Gelecek yıl piyasaya çıkacak. IBM mühendisleri, ‘Bulutun Bulutu’ dedikleri bir teknoloji üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırdı. Veriler farklı bulutlarda dursa da, o bulutları tek bir bulutmuş gibi yöneten bir başka bulut yapısıyla kaynaklar daha verimli kullanılabiliyor. Veriler hep katı haldeki malzemede saklanırdı. Yine, yeni bulunan bir teknolojide, veri sıvı halde saklanacak. 

DÜNYADAKİ TÜM KİTAPLAR, 400 TERABAYTLIK BİR HACİM KAPLIYOR

Kolaylaştırıcı olarak sıcaklığın kullanıldığı manyetik veri depolama teknolojisi de (HAMR-Heat Assisted Magnetic Recording) çok ilgi görüyor. Seagate firmasına göre dünyadaki tüm kitaplar dijitalleştirilse ve saklansa, 400 Terabaytlık bir hacim kaplar. Hepsi 20 HAMR cihazında depolanabilir.