E-ticaret şimdilik fiziksel alışveriş noktalarının yok olmasına değil ama epeyce değişmesine neden oluyor. Ve tabii kendisi de sürekli gelişiyor. 

GÜÇLÜ E-TİCARET ETKİSİ İLE DEĞİŞEN PERAKENDE ALIŞVERİŞİN, YÜKSELEN EN BELİRGİN BEŞ TRENDİ 

1-E-ticaret siteleri giderek daha da hızlı biçimde, kişilerin online’daki aramalarını, click’lerini, gezip, tozdukları yerleri, yediklerini, içtiklerini, satın aldıklarını kısacası sosyal medya izlerini hatta çipler ve IoT ile fiziksel biyolojik özelliklerini, hastalık, sağlık durumlarını toplayıp analiz ederek, müşterilerinin tercih ve ihtiyaçlarını çok daha isabetli tahmin edebiliyorlar. 
Bu verilere ve analizlerine göre ‘kişiye özel’ iletişim, nokta atışı reklam, öneri, kampanya, duyuru vb. yapabiliyorlar. Ki bu ‘tam isabet’ durumu; giyilebilir teknolojilerin, sensörlerin, IoT’nin, yapay zekanın ve blockchain’in gelişmesi ile ‘önceden tahmini’ dahi sıradanlaştıracak. 
2-E-ticaret sitelerinde chatbot, sanal asistan gibi robot kullanımı hızla yükselecek. Yapay zeka sayesinde hem ürün ve hizmetleri hem de müşteri davranışlarını sürekli öğrenen ve akıllanan robot asistanlar, e-ticaret müşterilerinin neredeyse her sorusuna anında yanıt verip, önerilerde bulunabilecek. Satıcıyı, üreticiyi de daha iyi hizmet vermek üzere geri bildirimle besleyip, uyaracak. 
3-E-ticaretin sadece son kullanıcıya hitap ettiğini (B2C) iddia edenler epey hayal kırıklığına uğrayacak, çünkü B2B yani firmadan firmaya yapılan ticarette de online satış oranları hızla ve kapsamı genişleyerek artıyor, artmaya de devam edecek. Araştırmalar, bu alandaki ‘kişiselleştirme’ seviyesi yükseldikçe firmaların kendi satacakları ve ara girdi olarak kullanacakları ürünleri de web ve mobil aracılığı ile satın almayı tercih edeceklerini gösteriyor. 
4-Online alışverişin en zorlayıcı tarafları; “Bu beğendiğim şey bana sahiden uyar mı? Rengi, kalitesi gerçekten fotoğraftaki/videodaki gibi mi? Şurası azıcık daha şöyle, rengi de böyle olsa! Tadı, kokusu nasıl acaba?” vb. gibi detaylarda gizli. 
Sanal/artırılmış gerçeklik, hologram uygulamaları, 3D görselleştirme gibi teknolojiler sayesinde bu konuları aşmak için etkileşim geliştiren çalışmalar geliştikçe e-ticarete yönelim daha da hızla yükselecek, ancak buna biraz daha zaman var. En azından 5G yayılıncaya kadar diye de bir süre verelim. 
5-Tüm bu gelişmeler doğal olarak fiziksel satış noktalarında, lojistikte, satış sonrası destek, iade, değiştirme, özel üretim, teknik alt yapı gibi alanlarda, süreçlerde, insan kaynaklarında, maliyetlerde ve dolayısı ile satış politikalarında önemli dönüşümlere sebep oluyor.

NELER OLACAK?

> Mağaza ve dükkan metrekareleri küçülüp, stok seviyeleri düşecek, teşhir ve deneme kolaylıkları artacak. Kısacası perakende noktalarında şekil şemail iyice değişecek. 
> Alışverişin, ürünün ötesinde deneyimler yaşanacak. Hizmetler farklılaşacak. Bunlara robotlar, teknolojik araçlar vb. eşlik edecek. 
-Mağaza ve dükknlarda ekranlar, robotlar, insanlar ve gerçek ürünler hep bir arada, fiziksel / sanal karışık,  farklı bir karma oluşturacaklar. 
Örneğin insanlar mağazada denese, koklasa, tatsa bile online’dan satın alacak ya da bilgi soracak. 
> Hizmetli insan sayısı azalacak, insansız, 7/24 açık, sadece özel müşterilerine hizmet veren, drone’la yollayan ya da alan,  robotla servis veren yapılar gelişecek. 
Sonuç olarak, perakendenin geleceği epey parıltılı ancak çok farklı olacak…