USD

-
-%

EUR

-
-%

GBP

-
-%

ALTIN GR

-
-%

BIST 100

-
-%
Ufuk  Tarhan

YAZARLAR

1.10.2019 14:14:00

Dikey, şehir çiftlikleri ve tekno tarımın geleceği

Kitlesel beslenme, tarım ve hayvancılık kaynaklı sistemler; verimsizlik, mutsuzluk, hem insani hem de çevresel koşullar düşünüldüğünde sürdürülebilir görünmüyor. İşte bu noktada 'dikey çiftlikler, dikey tarım, tekno tarım ve şehir çiftçiliği’ denen alanlar, dünyanın kurtuluşu için önemli fırsat alanları gibi duruyor

Dikey, tekno tarım yapılan çiftlikler; gökdelenlerde, eski depo ve terk edilmiş, kullanılmayan fabrikalarda, her türlü mekanda kurulabiliyor. Üst üste, raf gibi katmanlarda kurulan özel düzeneklerle bitki ve ilaç üretiminde kullanılıyor. Teknolojinin gelişmesine neden olan ise NASA’nın uzay çalışmaları. Özetle;  ‘tekno tarım’, yüzyılın yükselen yıldızı, tarım devriminden sonraki en büyük sıçrama… 

TEKNO TARIM NEDEN ÇOK ÖNEMLİ? 

Dünyada toplam nüfus, 2019 Eylül itibariyle 7.7 milyarın üstünde. (www.worldometers.info/world-population). Birleşmiş Milletler raporuna göre bu nüfus, 2050 yılında 9.7 milyar, yüzyılın sonunda da 11 milyara ulaşmış olacak. Ve onca insan; bizden çok çeken zavallı dünyaya sığışmaya, hunharca tükettiğimiz ve kullanılamaz hale getirdiğimiz kaynakları paylaşmaya çalışacağız. Zaten hal böyle zorluyken, ilaveten şöyle çarpık bir tablomuz da var: Şu anda dünyada 820 milyon insan açlık çekiyor ve bu yüzden çoğu ölüyor. Diğer yandan 2.1 milyar insan, obez olarak aşırı tüketmekten hasta oluyor, ilaç bağımlısına dönüşerek giderek daha uzun ancak bakıma muhtaç vaziyette yaşıyor. Yani aynı dünyanın üzerinde neredeyse 1 milyara yakın insan açlıktan, onun iki misli insan da çok ve sağlıksız yemekten muzdarip! Çok kabaca bakarsak; 7.7 milyar insanın 3 milyarı ki bu yaklaşık yüzde 40’ı ediyor; aslında sağlıklı ve yeterli beslenemiyor. Yani dünya ciddi bir beslenme temelli, sorun yaşıyor. Dolayısı ile bu pek çok diğer alanı da bozuyor ve olumsuz etkiliyor… Kitlesel beslenme, tarım ve hayvancılık kaynaklı sistemler; verimsizlik, mutsuzluk, hem insani hem de çevresel koşullar düşünüldüğünde sürdürülebilir görünmüyor. İşte bu noktada ‘dikey çiftlikler, dikey tarım, tekno tarım, şehir çiftçiliği’ denen alanlar, dünyanın kurtuluşu için önemli fırsat alanları gibi duruyor. Özellikle son 5 yılın yükselen trendleri arasında gösterilen ve hızla yaygınlaşmaya başlayan ‘dikey tarım’, dünyamız için su ihtiyacının yüzde 70-90 hatta yüzde 99’lara, enerji tüketimini ise yüzde 80’lere varan oranda düşürülebildiği, toprak ve yer ihtiyacının minimize edilebildiği, ileri teknoloji, kimya ve biyoloji biliminin gücünü kullanan, topraksız bitki yetiştirilmesine izin veren ‘devrimci, dönüştürücü ve disruptive-yıkıcı’ bir gelişme.  

DÜNYADAN ÖRNEKLER

Dünyanın en büyük tekno tarım tesislerinden bazıları Japonya'da bulunuyor ve bu çiftliklerde, normal bir tarım arazisinde üretildiği zaman harcanması gereken suyun sadece yüzde 1'i, enerjinin ise yüzde 20’si kullanılıyor. Örneğin; Spread Co. isimli Japon firması dünyanın en büyük otomatik yaprak sebze çiftliğine sahip. Günde 30 bin adet, yani 3 ton marul üretebiliyor. Üstelik, bunu sadece 3 dönüm arazide yapıyor. Tekno tarımda kullanılan sistemlerin başlıcaları; Aeroponics-Aeroponik (Hava kültürü; topraksız ve çok az su kullanır), Hydroponics-Hidroponik (Hidrokültür; topraksız ve köklere özel karışımlı su püskürtülen tarım) ve Aquaponics-Akuaponik (Su kültürü; bitki ve balık yetiştiriciliğini bir arada çözen ve teşvik eden döngüsel ekosistem). Dikey çiftliklerin inovatif uygulama alanlarına gelince... Ikea’nın Space10 inovasyon laboratuvarı, Hidroponik sistem ile yetiştirilen bitkilerin hemen oracıkta, taze taze servis edilmesini sağlayan bir modeli test ediyor. Büyük resimde, insanların kendi mekanlarında, şehirlerde kolayca  tarım yapmasını, taze kavramının değişmesini sağlayacak yapıyı kurmayı hedefliyor. AeroFarms, kapalı alan tarımında son yıllarda ticari olarak da başarı sağlayan, en büyük atılımı yapan çiftçilerden biri. Son derece hızlı ve güneş veya toprak kullanmadan yeşillik yetiştiriciliğinde uzmanlaşan bir firma. Hasadı önceden net olarak tahmin edip planlayabiliyor. Aeroponik sistemi kullanırken uyguladığı yeniliklerle yüksek gıda kalitesi sağlıyor. Bir de ModularFarms firması var ki onlar da son derece inovatif çözümlerle, konteynerlerde, modüler formlarda neredeyse her iklimde ve dünyanın her yerinde sağlıklı ve taze bitkiler üretme yeteneğine sahip, tamamen kapalı bir dikey tarım sistemi geliştiriyor. Gelecek, tekno tarımda. Fırsatı kaçırmayalım!

DİĞER YAZILARI