> Kurumunuzu kısaca tanıtarak, verdiğiniz hizmetlerden bahsedebilir misiniz?

Türk Hava Yolları ile Lufthansa’nın ortak kuruluşu SunExpress, havacılık sektöründeki 30 yıllık tecrübesi ve tatil havayolu uzmanlığı ile Türkiye ile Avrupa arasında ve popüler tatil destinasyonları olan Kanarya Adaları, Kızıl Deniz ve Kuzey Afrika’da, 30 ülkede 90’dan fazla destinasyona haftada 1.200’ün üzerinde uçuş gerçekleştirmektedir. Avrupa’nın önde gelen tatil hava yollarından biri olarak, bu yıl Paris’te düzenlenen Skytrax Dünya Havayolu Ödülleri’nde Dünyanın En İyi 5. Tatil Hava Yolu ve Türkiye’nin En İyi Tatil Hava Yolu seçilmenin gururunu yaşıyoruz. Merkezimiz, Antalya, şubelerimiz Frankfurt, İzmir, Ankara ve İstanbul’da bulunan 4.200’den fazla çalışanı ve 84 uçaklık filosu ile her yıl 10 milyona yakın yolcu taşımaktayız. Türkiye ile Avrupa arasında tarifeli ve direkt seferlerle en fazla uçuş gerçekleştiren ve Antalya’yı, İzmir’i ve birçok Anadolu kentini hem iç hatlarda hem de dış hatlarda en fazla noktaya bağlayan havayolu olarak, Türk turizm taşımacılığının bel kemiğini oluşturmaktayız.

> Kurumunuzun teknoloji yaklaşımı hakkında bilgi verebilir misiniz?

Dijitalleşmenin hızla arttığı, yapay zeka çözümlerinin artık çok da uzakta olmadığı ve kurumların bu yolda kıymetli yatırımlar yaptığı dönemde biz de SunExpress olarak yol haritamızı bu minvalde belirliyor ve her geçen gün otomasyona dayalı veri yönetimini benimsiyoruz. Şirketimizin vizyonu olan 'Alman ve Türk değerlerimizi birleştiren Avrupa’nın en yenilikçi ve en önde gelen havayolu olmaya çalışıyoruz' ilkesi üzerine kurulu bir bilgi işlem yönetimi anlayışı mevcut olan SunExpress’de dijitalleşme, kurum içi yapılan çeşitli organizasyonlar ile de teşvik edilmektedir. Bu teknoloji ve dijitalleşme serüveni, uçak üzerindeki bileşenlerin en son teknoloji ile güncellenmesinden pilotlarımızın operasyon esnasında çeşitli hesaplamalar yapmak için kullandığı tabletlere kadar devam etmektedir. Ayrıca uçaklarımızda yer alan 4G destekli komponentler aracılığı ile uçuş tamamlandıktan yaklaşık 20 dakika sonra uçuş verileri üzerinden operasyon kontrol merkezine önceden tanımlı hadiselerin bildirilmesi uçuş emniyetinin ve uçuşa elverişliliğin tesis edilmesi amacıyla kurulmuş teknolojilerden bir tanesidir.

> İş zekası çözümleri, kurumunuz bünyesinde nasıl bir yere sahip? Qlik ürünleri ile sizi buluşturan süreçlerden bahseder misiniz?

Şirketimizde iş zekası, icra ettiği operasyon çıktısı veri olan bir kurum olarak 'olması güzel' bir çözüm olmaktan ziyade 'olmazsa olmaz'lar arasında yerini almış konumdadır. Bu veriye örnek olarak yer işletme müdürlüğü bünyesinde tutulan öngörüsel yakıt verileri, eğitim müdürlüğü bünyesindeki eğitim kayıtları, emniyet raporlama veri tabanı verileri ve uçuş verileri gösterilebilir.

Qlik ürünlerine doğru yol aldığımız seyahatte ilk durağımız, kendi bünyemizde geiştirdiğimiz off-line çalışan desktop 'FDM Pilot Feedback' uygulaması oldu. Bu uygulama ile pilotlarımıza aylık olarak gövdesinde ekran alıntısı bulunan SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) mail gönderiyorduk. Bu süreçte verilerin manuel olarak güncellenmesi, veri tabanından veri çekerken geçen uzun zaman gibi zorluklar bizim için kaçınılmaz ve baş ağrısı bir hal almaktaydı. Veri güncellemesinin otomatik olarak yapıldığı, web ortam üzerinden yayın yapabileceğimiz bir yazılım araştırması yaparken karşımıza, çalışmaktan hayli keyif aldığımız ve kullanıcının hayal gücü ile yapılabileceklerin sınırının olmadığı Qlik Sense çıktı. POC (Proof of Concept) döneminde teknik danışmanların birden fazla MS Excel dosyası ve makro ile yaptığımız ekip eşleştirmesini Qlik ile otomatik olarak yapmalarını görmemiz seçimimizin Qlik tarafında ağır basmasına sebep oldu.

> Qlik uygulamaları ile gerçekleşen proje hakkında açıklamada bulunabilir misiniz?

Regülasyonel gerekliliklerden birisi olan uçuş verilerini izleme programı, uçuş esnasında çeşitli frekanslar ile kaydedilen uçuş verilerinin analiz edilmesi üzerine kuruludur. Emniyet Yönetim Sistemi (SMS) ana bileşenlerinden Emniyet Risk Yönetimi dahiliyetinde 'Tehlike Belirleme' yöntemlerinden birisi olan uçuş veri izleme programı (Flight Data Monitoring – FDM) yardımıyla operasyondaki muhtemel riskler öngörülerek tedbir alınır. Bu program ile uçuş emniyetinin artırılması, eğitim ihtiyacının olup olmadığının tespit edilmesi ve meydana gelebilecek kaza risklerini azaltmak amaçlanır.

Şirketimizde uçuş esnasında çeşitli sensörlerden ve parametrelerden beslenerek ortaya çıkan uçuş datalarını büyük veri nispetinde değerlendirerek, hem trend analizlerinde kullanılmasını sağlıyor hem de tümevarım (endüksiyon) mantığı ile emniyeti tesis etmeye çalışıyoruz. Qlik Sense yardımı ile şirketimizde görev yapan her bir pilotumuzun kendi verilerini görebildiği ve bu veriler üzerinden kendi performanslarını filo veya base ortalaması ile mukayese ederek düzeltici işlemlerini yaptıkları platform oluşturduk ve pilotlarımıza yayınladık. Bu projenin faydalı çıktılarından birisini trendlerdeki pozitif düzelme olarak tespit  ettik. İlave olarak pilotlarımızın farkındalıklarının artması ve bu farkındalığın şirket geneli emniyet seviyesine katkıda bulunması, yaptığımız yatırımın yerinde olduğuna bir işarettir.

> Qlik ürünleri ile yapılan iş birliği size neler kattı? Önceki süreç ile iş birliği sonrasını değerlendirir misiniz? Ne gibi faydalar sağladınız?

Qlik Sense, veri işleme konusunda hayal gücümüzün sınırlarının da ötesinde düşünebilme kabiliyeti kazandırdı diyebiliriz. Birimimizde iş zekası yaklaşımını Qlik’ten önce ve Qlik’ten sonra diye ayırırsak; Qlik’ten önce, sürekli veryansın ettiğimiz hantallık ve çevrimdışı (offline) çalışma durumunu Qlik’ten sonra ortadan kaldırdık. Hatta projemizi daha verimli hale nasıl getirebiliriz gibi sorular ile ufkumuzun sınırlarını zorladık. Qlik ile daha önce manuel yaptığımız veri yüklemeyi Qlik ile otomasyona bağladık ve task’lar ile günün belirli saatlerinde yükleme işlemini tanımladık. Qlik ile ettiğimiz zaman tasarrufunu operasyonu daha emniyetli hale getirmek için yeni dashboard’lar geliştirmek için kullandık. Bu durum da hem bizi hem de üst yönetimimizi fazlasıyla memnun etti.

> SunExpress olarak önümüzdeki dönem hedefleriniz arasında Qlik ürünleri ile planlanan farklı projeler var mı?

Endüstri 4.0’ın temel yapı taşlarından birisi olan veriyi anlamlandırmak ve onun madenciliğini yapmak kurum olarak bizim de dijitalleşme seyahatimizin bir parçası. Qlik motorları aracılığı ile verinin bize ne anlattığını, veri ile sohbet ederek öğrenmek ve bunu projelerimizde kullanmak bizim için keyifli bir yolculuk olacağa benziyor. 

Qlik ürünleri şirkette bir çok birim tarafından kullanılmaktadır. Bazı projelerde eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve standardizasyonunun Qlik üzerinden yapılması planlanıyorken bazı projelerde daha kârlı rota belirlenmesi için yolcu yoğunluk verisi ile analiz yapılması plan dahilindedir. Ayrıca şirketimizin yakıt planlama verimliliğini artırmak için de geliştirilmesi planlanan projelerde Qlik ürünleri kıymetli görevi alacaktır.

> Özetlemenizi istesek; Qlik ürünlerinin kurum ve günlük işlerinize katkısını bir cümle ile nasıl ifade edersiniz?

Qlik Sense sayesinde kurumsal verimliliğin daha ön planda olduğu bir iş anlayışı modeline dönüşüyor olmamız, her geçen gün üretkenliğimizi arttırmaya ve kabiliyetimizin farkına varmamıza katkıda bulunmaktadır.