Bakan Albayrak'ın açıklamalarına göre, konut satışlarında KDV oranında yüzde 18’den yüzde 8’e indirim uygulaması yılsonuna kadar devam edecek. Tapu harçlarında yüzde 4’ten yüzde 3’e indirim de yılsonuna kadar sürecek. Mobilyada KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e, beyaz eşyada ÖTV oranı ise yüzde 6,7’den 0’a indirildi. Otomotivde ise 1600 cc altında motor hacmine sahip araçlarda ÖTV oranı 15 puan düştü. Yani yüzde 50 olan ÖTV yüzde 35’e, yüzde 45 olan ÖTV oranı yüzde 30’a indi. (Karar 120 bin TL üstü matrah fiyata sahip araçları kapsamıyor) Ticari araçlarda da KDV oranı yüzde 18’den yüzde 1’e indirildi.

 OTODAN YARIM PUAN

Vergi indirimlerinin enflasyona etkisini hesaplayan İş Portföy ekonomistleri mobilyada KDV indiriminin enflasyona 0,2 puan, beyaz eşyadaki ÖTV indiriminin 0,15 puan, otomobilde ÖTV düşüşünün ise 0,5 puanlık aşağı yönlü etkisinin olacağını hesapladı. Yani indirimlerin enflasyona olumlu yöndeki etkisi toplamda 0,8-0,9 puan aralığında olabilecek.   

İndirimlerin bütçeye etkisine bakıldığında ise, beyaz eşyada ÖTV’nin sıfırlanması ve mobilyada KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmesinin bütçeye maliyetini hesaplamak için gerekli olan detay verinin bütçe istatistiklerinde yer almadığı görülüyor. Ancak, bazı veriler ve geçmişe bakılarak bir tahmin yapılması da olası. Şimdi yaklaşık değerlerden oluşmasını beklediğimiz tahminimizi yapabiliriz. Hatırlanacağı üzere benzer indirimler 2017'de uygulanmıştı ve o dönemde bütçeye aylık maliyetin 100 milyon TL’nin altında kaldığı belirtilmişti. Fakat, bu hesapta, vergi indirimlerinin yarattığı kayıptan ekonomide canlanma yaşanması sayesinde ilave satışlardan elde edilen gelir kazancının netleştirilmesi söz konusuydu. 2017’yle 2018 yılı dayanıklı tüketim mallarından alınması beklenen ÖTV geliri hedefleri arasında yüzde 20’ye yakın artış öngörülmüştü. Dolayısıyla vergi kaybının bu defa aylık 120 milyon TL civarında olacağı varsayılabilir ve iki aylık maliyetin 250 milyon TL ile sınırlı kalacağı değerlendirilebilir.

AYLIK 2.2 MİLYARLIK GELİR

Motorlu taşıtlardan alınan ÖTV gelirleri bu yıl aylık ortalama 1,5 milyar TL olarak gerçekleşmişken, eylül ayı özelinde bu rakam 700 milyon TL’ye gerilemişti. Yüzde 18’lik KDV geliriyle birlikte değerlendirildiğinde motorlu taşıtlardan ocak-eylül döneminde aylık ortalama 2,2 milyar TL ve eylülde ise 1 milyar TL gelir elde edildiği çıkarımı yapılabilir. ÖTV indiriminin motorlu taşıtlardan alınan toplam ÖTV ve KDV gelirinde yüzde 20-25 bandında bir düşüşe sebep olacağı böylece hesaplanabilir. Bu durumda gelir kaybı eylül rakamı üzerinden hesaplandığında, aylık 250 milyon TL ve yılın kalanındaki iki ayda toplam 500 milyon TL ile sınırlı kalabilir. (Eylül ayı yerine satışların daha yüksek olduğu ocak-eylül dönemi baz alındığında yılın kalanında bütçeye maliyetin 1 milyar TL olacağı hesaplanabilir) Ticari araçta ise KDV indirimi iki ayda 200 milyon TL’lik gelir kaybı yaratabilir. Sonuç olarak, beyaz eşya, mobilya, ticari araç ve binek araçta vergi indirimlerinin bu yılın kalanında bütçeye maliyetinin (vazgeçilen vergi geliri) 950 milyon TL civarında olması beklenebilir.

Rahim Ak / Habertürk