Mobil bağlantı teknolojilerinde sırada 5G var. 5G, kendisinden önceki nesil mobil teknolojileri gibi elbette hız ve kapasitede çok yüksek artışlar vaat ediyor. Yeni 5G teknolojisinin 20 Gbps indirme ve 10 Gbps yükleme hızlarıyla geleceği düşünülüyor. İndirme hızlarının saniyede 10-50 Gigabit’lere kadar çıkacağı öngörülüyor. Bugün binlerce cihaz bir baz istasyonuna bağlanıyor ve sunulan kapasiteyi paylaşıyor. Ancak gelecekte özellikle IoT cihazlar ve M2M teknolojilerinin gelişmesi ile milyarlarca cihazın olduğu bir dünyaya gidiyoruz. 5G teknolojisi bir kilometrekaredeki bir milyon kullanıcıya destek verebilecek. Bu sayede kalabalık ortamlarda ve şehirlerde dahi herkes bu yüksek hızlardan rahatça faydalanabilecek. 

2023 YILINDA 1 MİLYAR 5G ABONESİ OLACAK

Ericsson’un her yıl düzenli olarak yayınladığı Mobilite Raporu, 2023 yılına kadar, geliştirilmiş mobil geniş banda yönelik 1 milyar 5G aboneliği olacağını tahmin ediyor. İlk olarak kalabalık kentsel alanlara sunulması beklenen 5G, 2023 yılına kadar, dünya nüfusunun yüzde 20’sinden fazlasını kapsayacak. Başlıca ürün sunumları 2020 yılında olacak şekilde, 5G New Radio’ya (NR) dayalı ilk ticari ağların 2019 yılında piyasada yer alması bekleniyor. İlk 5G sürümleri ABD, Güney Kore, Japonya ve Çin gibi çeşitli pazarlarda şimdiden bekleniyor. Mobil veri trafiğinin, önümüzdeki altı yıllık dönemde sekiz kat artması ve 2023 yılına kadar ayda 110 Exabyte’a ulaşması bekleniyor. Bu, yıl boyunca 5.5 milyon HD video görüntüleme demek. Mobil veri trafiği artışı sürecek ve aylık 7 GB’ı geçecek. Video tüketimi, mobil genişbant tüketimini artırmaya devam ediyor. Videolara yönelik trendin arkasındaki itici güç Y kuşağı. 15 ile 24 yaş aralığında olan bu grup, 45 yaşın üstündekilere göre 2.5 kat daha fazla video izliyor. Videoların daha yüksek çözünürlüklerde görüntülenmesi ve 360 derece video gibi kapsayıcı video formatlarına ilginin artması, veri trafiği tüketim hacimlerinde etkili olacak. Dünya bağlantılı hale geldikçe endüstriler, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yönlendirdiği bir dönüşümü yaşayacak. Bu kapsamda Türkiye’de 5G’nin sağladığı IoT’ye yönelik endüstrilerden elde edilen dijitalleşme gelirlerinin 14.1 milyar dolar büyüklüğe ulaşması bekleniyor. 

ULAŞTIRMA BAKANLIĞI’NDAN 5G İÇİN ULUSLARARASI İŞ BİRLİĞİ

Dünyanın en büyük teknoloji fuarlarından biri olarak kabul edilen Mobil Dünya Kongresi İspanya'nın Barcelona kentinde yapıldı. ‘Daha İyi Bir Gelecek Yaratmak’ temasıyla gerçekleşen fuarda 208 ülkeyi temsilen 108 bin katılımcı, 6 bin 100 şirket CEO’su, 320 konuşmacı, 3 bin 500 basın mensubu, 2 bin 300’ün üzerinde katılımcı şirketin yer aldığı bildirildi. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Türkiye'nin 2020 yılında 5G'ye geçmeyi hedeflediğini ve Mobil Dünya Kongresi'ne bu amaçla geniş katılım gösterdiklerini belirterek, "Başka ülkelerden destek isteyen, bilgilerini paylaşmalarını bekleyen Türkiye'den, bugün teknolojisinin ve geldiği konumun hakkını veren, ülkelerin destek talep ettiği bir Türkiye'ye geldik. Bu bizi memnun etse de şımartmamalı" dedi. 5G ve ötesi teknolojilerde uluslararası arenada söz sahibi olmayı hedefleyen Türkiye ayrıca önemli bir uluslararası adım da attı. Evrensel Hizmet Projesi’yle, ülkenin kırsal bölgelerinde kapsama yetersizliğini gidererek mobil yaygınlığını artırmayı hedefleyen Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, yeni nesil iletişim teknolojilerinin geliştirilmesinde dünyanın önemli oyuncularından biri olan ABD merkezli ONF (Open Networking Foundation) ile bir iş birliği anlaşması imzaladı. Bakanlık ve ONF arasındaki iş birliği, 5G kablosuz ağlar için çözüm sunan açık kaynaklı M-CORD altyapısının, Evrensel Hizmet Projesi kapsamında Türkiye’de yapılacak saha çalışmasını içeriyor. Mobil Dünya Kongresi’nde imzalanan bu anlaşma ile dünya devi teknoloji şirketlerinin üyesi olduğu ONF’de geliştirilen yeni nesil iletişim teknolojileri, dünyada ilk kez Türkiye’de test edilerek hayata geçirilecek.

Türk Telekom’un uygulayıcı kuruluş olarak yer aldığı iş birliği anlaşması, GSMA Mobil Dünya Kongresi’nde, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ile ONF Direktörü Guru Parulkar ile Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürü Ensar Kılıç arasında imzalandı. İmza törenine Türk Telekom CEO’su Paul Doany, BTK Başkanı Ömer Fatih Sayan, Vodafone Türkiye CEO’su Colman Deegan ve Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça katıldı.

5G TEKNOLOJİSİ İLE AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ UYGULAMASI

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan tarafından tanıtımı yapılan Ulusal Genişbant Stratejisi ve Eylem Planı (2017-2020) arasında yer alan Akıllı Ulaşım Sistemleri alanında deneme yapan ilk Türk operatörü Türk Telekom oldu. Mobil Dünya Kongresi’nde gösterimi yapılan ve Türk Telekom ile Nokia tarafından hazırlanan V2X demosunda katılımcılar 5G altyapısı üzerinde çalışan akıllı ulaşım sistemlerinin devrede olduğu 2020’li yıllara ait yoğun trafik hareketi bulunan bir metropol kentin sanal caddelerine götürüldü. Kurulan ambulans, otomobiller ve yayalardan oluşan cadde demosunda ambulans sürücüsünün güzergahındaki tüm diğer araç ve yayalar gözle görülmeden önce algılanarak sürücünün ekranına anlık olarak konum bazlı iletildi. Son derece düşük gecikme sağlayan 5G V2X teknolojisi sayesinde ambulans şoförü, araç içi ekranında kendi güzergahındaki tüm araç ve yayaların konum bazlı uyarılarını dinamik olarak önceden alarak olası bir kazanın önüne geçtiği durumlar örnekler ile gösterildi.

Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Doğan, Türk Telekom’un 5G’ye geçiş altyapı hazırlıkları ile aynı zamanda bu altyapıların kullanılacağı dikey sektörler için de ürün ve servis geliştirme çalışmalarına devam ettiğini söyledi. Doğan, “Yeni Nesil akıllı ulaşım sistemlerinde hedeflenen; birbirine bağlanan araçlar, akıllı şehir altyapısı, ulaşım altyapısı, yollar, köprüler, trafik işaret ve işaretçileri için standardizasyon ve sistemlerin birlikte çalışabilirliğidir. Nokia ile geliştirdiğimiz sistem sayesinde daha düzenli, güvenli ve ekonomik ulaşım imkanı sağlanabiliyor” dedi. Nokia Türkiye Ülke Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kırçuval ise şunları söyledi: “Bugün burada, sayısallaşmanın kent yaşamını ve insanların hayatını nasıl değiştirebileceği hakkında fikir veren bir uygulamayı birlikte gösterdik. Bu teknolojiler, yakın gelecekte Türk Telekom’un desteğiyle Türkiye’de uygulamaya konulacaktır.”

Türk şirketleri çıkarma yaptı

Bakanlık düzeyinde katılımın yanı sıra Turkcell, Türk Telekom, Argela, Vestel, General Mobile ve Defne Telekomünikasyon ve Netaş gibi sektörün önde gelen şirketleri de Mobil Dünya Kongresi’nde boy gösterdi. Kongrede Turkcell, fuarın en çok ziyaret edilen bölümlerinden biri olan ve Innovation City olarak adlandırılan geleceğin teknolojilerinin tanıtıldığı 469 metrekarelik standıyla ziyaretçilerini ağırladı. Turkcell yeni girişimi olan Lifecell Ventures’ı burada tanıttı. Dijital operatör olarak Turkcell’in hayata geçirdiği servisleri, dünya arenasındaki operatörlerin kullanımına sunan Lifecell Ventures, Türkiye’nin teknoloji ihraç eden bir ülke haline gelebilmesi için büyük bir fırsat. 

Türk Telekom ve iştiraki Argela da 5G ve 5G’yi etkinleştiren çözümleri başta olmak üzere gelecek nesil telekomünikasyon teknolojilerini tanıttı. Argela burada ProgNET başlığı altında topladığı, ProgRAN, 5G Analitikleri, Yazılım Tanımlı Ağ (SDN), Ağ İşlev Sanallaştırma (NFV) ile sabit ve mobil ağların ortak kullanımını sağlayan Bonding çözümlerini sergiledi. 

Mobil Dünya Kongresi’ne bu yıl ile birlikte 5 yıldır katılan bir diğer yerli şirket Vestel’di. Şirketin yeni akıllı telefonu Venus Z20‘ye ilişkin detaylar Vestel Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Turan Erdoğan‘ın katılımıyla düzenlenen basın toplantısında paylaşıldı. Mobil dünyanın kalbinin attığı bu fuarda yer almanın önemine dikkat çeken Erdoğan, şunları kaydetti: “Global rakiplerimiz arasında çok yeniyiz ama 4 yılda makul fiyat, teknoloji ve tasarımımızla Türkiye’nin en çok satılan üçüncü akıllı telefon markası olduk. Bu sene fuardaki en önemli olayımız Venus Z20. Bu ay pazara çıkaracağımız Z20’yi ilk defa burada tanıttık. Z20 kendi sınıfının bütün özelliklerini taşıyan üst düzey bir telefon oldu.”
Defne Telekomünikasyon ise fuar alanında yapay zeka destekli ‘Akıllı Pazarlama Platformu’, ‘Akıllı IVR Platformu’ ve ‘Çoklu Kanal Servis Platformu’nu tanıttı. Yapay zeka ve ‘machine learning’ fonksiyonları ile güçlenen Akıllı Pazarlama Platformu, mobil operatörlere servislerini pazarlama konusunda gerçek zamanlı ve öngörülü (predictive) analitik fonksiyonları sunuyor. NLP (Doğal Dil İşleme) ve yapay zeka teknolojileri ile zenginleşen Voice Chat, operatörlerin abonelerine gerçek zamanlı interaktif müşteri deneyimi vermelerini sağlıyor.

Defne Telekomünikasyon Genel Müdürü Oğuz Haliloğlu, ürünlerle ilgili olarak, “Intelligent Marketing Platform machine learning teknolojisiyle mobil operatörlere daha kapsamlı bir pazarlama çözümü sunarken, Voice Assistant yapay zeka fonksiyonu ile abonelerin müşteri hizmetlerini aradığında karşısına çıkan menülerde kaybolmak yerine, söylediğini doğru bağlamda anlayıp verilere dayalı doğru cevabı anında verebilen bir sistemle karşılaşmasını sağlayacak. Omni-Channel Service Platform ise operatörler komplike projelerini çok daha kolay ve hızlı bir şekilde üretip abonelerine sunmalarını ve müşterilerine kanaldan bağımsız olarak kusursuz bir deneyim yaşatmalarını sağlayacak’’ açıklamasını yaptı.
Çift SIM kartlı cep telefonlarıyla tanınan Amerikalı General Mobile, bu yıl Mobil Dünya Kongresi kapsamında düzenlenen fuarda Türkiye dağıtıcısı Gençcell tarafından temsil edildi. General Mobile, yeni Android serisini ve Storeoid adlı Android uygulama pazarını tanıttı. Gençcell şu anda GM DST 500’ün üretimini yapıyor. Hedef kısa sürede 1 milyon adet cihaz üretimi yapmak. Üretilen cihazlar çevre ülkelere de ihraç edilecek. 

Netaş, 5G’deki yeni ağ yönetimini Mobil Dünya Kongresi’nde anlattı

Netaş’ın 5G Araştırma Mimarı Dr. Yunus Dönmez, Mobil Dünya Kongresi’nde, '4G’den 5G’ye Geçişte Ağ Otomasyonu' konulu 5G ağlarındaki en yeni yönetim ve otomasyon yaklaşımlarını anlattı. Panele, dünyanın önde gelen mobil operatörü, cep telefonu üreticileri, uygulama geliştiricileri, altyapı sağlayıcıları ve mobil teknoloji yazılımcılarının temsilcileri katıldı.

Dönmez, konuşmasında 5G ağlarında radyo topolojisi, kullanıcı yoğunluğu ve servis taleplerindeki yüksek değişkenlik nedeniyle sürekli yenilenen ağ yönetimi ve otomasyonundaki yeni yaklaşım çalışmasını anlattı. Dr. Dönmez, Netaş’ın 5G uzmanlığı kapsamında, farklı gereksinimlere sahip servislerin dinamik ağ dilimleri üzerinden desteklendiği, esnek ve kolayca tekrar yapılandırılabilir uçtan uca mobil ağ mimarisi olan MorphNet hakkında bilgi verdi.

Netaş, Türkiye’nin yerli baz istasyonu projesi ULAK’ın temel bant ünitesini de geliştirdi. Netaş’ın temel bant ünitesi, 4.5G teknolojisinin modülasyon, sinyalleşme, frekans spektrumunun verimli kullanılmasına yönelik gelişmiş algoritmalar, verilerin kodlanması, servis kalitesi ve iletişim güvenliği gibi ana öğeleri kapsıyor.