Günümüzde halen pek çok hastalıkta etkili tedavi yöntemleri mevcut değil. Bu durumun önemli sebeplerinden biri, temel tıp araştırmaları yapan bilim insanları ile klinik uygulama yapan doktorlar arasındaki iş birliğinin yeterli seviyede olmaması… Bu uzaklık nedeniyle temel araştırmalarla elde edilen pek çok bulgu kliniğe uygulanamıyor, buna karşılık çok sayıda klinik temelli gözlem de bilimsel araştırma yöntemleriyle araştırılamıyor. ‘Translasyonel tıp’ vizyonunun bu sorunun çözümüne katkı sağlayacağı düşünülüyor. Bu vizyon, klinikteki sorunları çözmeye yönelik nitelikli temel araştırmalar yapılması ve elde edilen laboratuvar bulgularının da hızlı bir şekilde kliniğe uyarlanmasına dayanır. Ben de eğitim sürecimin başından itibaren bu vizyonla bir klinisyen araştırmacı olmayı hedefledim ve bu yolda ilerledim. 

KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ TIP UYGULAMALARI

Sağlık uygulamaları geçmişten itibaren hastalık üzerinden yola çıkarak aynı hastalığa sahip olan herkesi iyileştirecek ilaçlar üretmeye odaklı bir sektördü ve bu süreç hastaların kişisel farklılıklarını göz ardı etmekteydi. Günümüzde sağlık uygulamalarında gelmeye çalıştığımız nokta ise hastaların bireysel farklılıklarının bilincinde olunan kişiselleştirilmiş tıp uygulamalarının her hastalıkta etkin olarak kullanılması. Hepimiz doğuştan bazı genetik avantaj ve dezavantajlarla dünyaya geliyoruz. Zaman içerisinde genetik dezavantajlarımız çevremizden gelen olumsuz uyarıların etkisiyle birleştiğinde, hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Örneğin, aynı genetiğe sahip olan iki kişiden birinde hastalık ortaya çıkarken, çevresel maruziyeti yaşamayan diğer kişi sağlıklı kalabiliyor.

Amacım, Behçet hastalığının oluşum mekanizmalarını inceleyerek, hastalığın oluşumunda kilit rol oynayan genetik ve çevresel faktörleri keşfetmek. Dünyada bu tarz araştırmalarda kullanılan güncel teknolojiyi Behçet hastalığında da uygulayabilmek için, iki yıl süreyle Almanya’da benzer bir hastalık olan sedef hastalığında önde gelen bir laboratuvarda çalıştım. Bu merkez sedef hastalığının oluşumunu tetikleyen protein yapısını bulmuş olan laboratuvardı. Biz de çalışmalarımızda benzer yapıya sahip çevresel etkenleri saptadık. Bu sayede, sedef hastalığında artık kişiselleştirilmiş ve koruyucu tıbbi uygulamalara geçebilecek konuma çok yaklaştık, yani hastalığın oluşumunu tetikleyen çevresel uyarıcıların neler olduğunu biliyoruz. Ben de Behçet hastalığını başlatan süreci çözmek istiyorum, bu kısa vadede hedefe yönelik tedavilerin geliştirmesi için anahtar olacak.