Mustafa Gündoğdu / [email protected]

Algoritmik trade… Kulağa çok havalı bir kavram gibi geliyor, değil mi? Peki, algoritmik trade nedir? İsterseniz en baştan başlayalım. Algoritma; hepimizin bildiği üzere, bir problemin çözümünde izlenecek yol anlamına geliyor. Yani belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için çizilen yola algoritma diyoruz. Trade’e gelecek olursak, aslında ticaret anlamına geliyor. Yani bir şeyi alıp satmak, en basit anlamıyla... Rakam ve oranlardan göreceğiniz üzere, aslında yatırımcılar genelde kaybetmeye daha meyilli. Burada bir sürü değişken devreye giriyor elbette. İşte algoritmik trade, tam da bu noktada anlam kazanıyor. Zira bunca kayıpların yaşandığı bir ortamda alım satım neye göre yapılmalı? Bu nokta herhangi bir finans piyasasında zaman, fiyat, hacim gibi bazı değişkenlere göre önceden programlanmış al sat emirleri anlamına gelen algoritmik trade, işleme girmeden konulan belirli kurallar dahilinde finansal işlem yapmanızı sağlıyor.

DUYGULAR VE RASYONELLİK

Hepimizin bildiği gibi finansal piyasalar birçok ekonomik, siyasi ve spekülatif değişkenlerin etkisiyle oldukça dinamik ve dalgalı (volatil) halde... Özellikle trade işlemi yaparken yatırımcıların en çok karşılaştıkları sorunlar arasında düşünceler ve duygusal yaklaşımların yer aldığını söyleyen Ahlatçı Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Tonguç Erbaş, insanın doğası gereği, rasyonel karar vermekte zorluk yaşadığını hatırlatıyor. “Bireylerin duyguları, kararları üzerinde genelde ikilem yaratmaya oldukça meyillidir. Tüm bu duygular doğru kararı almamızı engellerken, algoritmik trade kişilere duygusal alım satım kararları yerine rasyonel alım satım kararları verebilme olanağı sağlar” diyen Erbaş, algoritmik trade işlemleri esnasında insan kapasitesinin üzerinde hızda ve sıklık ile alım satım yapabileceğini söylüyor. Burada en önemli noktalardan biri de, yapay zekanın günümüzde kazandırdığı faydalardan biri olan zaman sorununun da minimuma indirilmesi...

NEREDE KULLANILIYOR?

Algoritmik trade’in özü, bir hesaplamaya dayanan her türlü işlemi yapması. Yani konunun duygulardan arınmış bir şekilde matematiksel bir boyutu varsa, orada algoritmik işlem de vardır. Şu anda piyasalarda daha basit, daha doğrusu karmaşık olmayan işlemlerde belli bir sistemin kullanıldığını söyleyen Piramit Menkul Değerler Genel Müdürü Mehmet Osmanoğlu, işlemlerin kompleksleşmesi halinde (endeksteki değişimler, diğer piyasalardaki bağlantılar, vs.) devreye yapay zekanın girmeye başladığını belirtiyor. “Türkiye’deki BİST işlemlerinin yüzde 17’si şu anda algoritmik trade üzerinden gerçekleştiriliyor. 2015 yılından beri bu disiplini kullanabiliyoruz. Fakat BİST yatırımcısının profili biraz geleneksel bir yapıda olduğu için, henüz algo-trade işlemlerinde istenilen seviyelerde değiliz” diyen Osmanoğlu, özellikle yeni nesil yatırımcılarla bu hacmin yükseleceğini belirtiyor.

Bu işlemleri de şu anda daha çok portföy yönetim şirketlerinin kullandığı biliniyor. Çünkü farklı piyasalarda çok sayıda işlem aynı anda yapıldığı için, bu sistemin bu şirketlerce kullanılmasında fayda görülüyor.