USD

-
-%

EUR

-
-%

GBP

-
-%

ALTIN GR

-
-%

BIST 100

-
-%

Dergi

16 Kasım 2020 00:19

Dünya aşıyı arıyor

Dünya, salgının ortasında... Covid-19’u aşı ile önlenebilir bir hastalık haline getirmek için daha önce görülmemiş bir hızda çalışmalar devam ediyor. 170’den fazla araştırma ekibi, güvenli ve etkili bir aşı geliştirmek için yarışıyor. İşte, bugüne kadarki ilerlemeler...

Dünya aşıyı arıyor

İrem Sertbaş / [email protected]

Dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılar, şu anda Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından takip edilen 170’in üzerinde aday aşı ile Covid-19’a karşı bir aşı geliştirmek için yarışıyor. Aşıların yıllarca test  edilmesi ve geniş ölçekte üretilmesi, ek süre gerektiriyor. Ancak, bilim insanları 12 ila 18 ay içinde Koronavirüs aşısı geliştirmeyi umuyor.

TÜRKİYE’DE İKİ AŞI ADAYININ İNSAN ÜZERİNDE DENEMELERİ BAŞLAYACAK

Aşı ve ilaç geliştirme projelerindeki temel araştırmalara TÜBİTAK öncülük ediyor. TÜBİTAK liderliğinde ‘Covid-19 Türkiye Platformu’ oluşturuldu. Bu platform altında; 7 farklı aşı projesi ile hem kimyasal hem de biyoteknolojik yöntemlerin uygulanacağı 7 farklı ilaç geliştirme projesi yer alıyor. Bu kapsamda; 24 üniversite, 8 kamu Ar-Ge birimi ve 8 özel sektör kuruluşundan yüzlerce araştırmacı çalışıyor. Öte yandan, Türkiye’de 14 farklı merkezde Covid-19 aşı çalışması devam ediyor. Gelinen noktada 5 aşının hayvan denemeleri tamamlandı. Kayseri Erciyes Üniversitesi’nde ve Ankara Üniversitesi’nde geliştirilen iki aşı adayının ise insan üzerinde denemeleri başlayacak. Geçtiğimiz ay, Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile Alman BioNTech firmasının geliştirdiği aşı adayının, faz 3 çalışmaları kapsamındaki ilk aşısı, Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi’nde yapılmıştı.  Çin menşeili ‘CoronaVac’ isimli aşı Aralık ayında Türkiye’de devreye girecek.

İNSAN DENEMELERİNİ YAPABİLECEK ÜÇÜNCÜ ALMAN ŞİRKETİ 

Biyoteknoloji firması IDT Biologika, Almanya’nın aşı düzenleyicisinden BioNTech ve CureVac’tan sonra ülkede deneysel bir Koronavirüs aşısının insan denemelerini yapabilecek üçüncü Alman şirketi olma onayını aldı. Reuters’ta yer alan habere göre, Alman Enfeksiyon Araştırma Merkezi (DZIF) ile geliştirilen aşının denemesi, dört haftalık aralıklarla iki kür şeklinde,18-55 yaş arası 30 katılımcı üzerinde yürütülecek. Erken aşamadaki çalışmanın sonuçları, aşının güvenli olduğunu gösteriyor. Bir bağışıklık tepkisi üretirse, bu yılın sonunda yaşlı gönüllüleri içerecek daha büyük bir Faz 2 denemesi yapılacak. 

RUSYA'DAN İKİNCİ BİR COVID-19 AŞISINA DÜZENLEYİCİ ONAY 

Rusya, yetkili ilaç siciline göre ikinci bir Covid-19 aşısına düzenleyici onay verdi. Erken aşama insan deneme sonuçları henüz yayınlanmadı ve Faz 3 olarak bilinen büyük ölçekli bir deneme henüz başlamadı. EpiVacCorona adlı peptit bazlı aşı, Rusya'da kullanım için ruhsat verilen ikinci aşı. Moskova’nın Gamaleya Enstitüsü  tarafından geliştirilen Sputnik V  aşısı ise Ağustos ayında lisanlanmıştı.

YURT DIŞINA GİDEN ÇİNLİ ÖĞRENCİLERE DENEYSEL COVID-19 AŞISI

Çin geçtiğimiz günlerde, Covid-19’a karşı koruma amaçlı deneysel aşılarının olumsuz reaksiyon göstermediğini açıkladı. Ülkenin, 3’üncü faz aşama denemelerindeki dört aşısı dahil olmak üzere, klinik denemelere giren 13 aşı adayı bulunuyor. Altmış bin gönüllüye dört deneysel aşı yapıldı. Bu ayın başlarında Çin, dünya çapındaki ülkelere Covid-19 aşılarını dağıtmaya yönelik uluslararası bir girişim olan Covax’a katıldı. Çin’in devlet tarafından işletilen ilaç grubu Sinopharm’ın, yurt dışına giden Çinli öğrencilere deneysel Covid-19 aşısı sunduğu bildirildi. 

ABD’DE AŞI, SEÇİM ÖNCESİNE YETİŞMEDİ 

Trump yönetimi; ABD Gıda ve İlaç İdaresi’ne aşıyı hızlı bir şekilde onaylaması için baskı yaptı ve eyaletleri 1 Kasım 2020’ye kadar aşı dağıtım siteleri kurmaya zorladı. Gözlemciler, bu kararın politik olarak ABD seçimlerinden önce gerçekleştirilmesinin istendiğini söyledi. Alman BioNTech şirketi, New York merkezli Pfizer ve Çinli ilaç üreticisi Fosun Pharma ile iki dozda verilecek bir mRNA aşısı geliştirmek için iş birliğine girmişti.  Trump yönetimi, aralık ayına kadar teslim edilecek 100 milyon doz ve sonrasında teslim edilecek 500 milyon doz alma seçeneği için temmuz ayında 1.9 milyar dolarlık bir sözleşme imzaladı.

DEİK Sağlık İş Konseyi Başkanı Dr. Reşat Bahat “Pandemiler, sağlık sisteminin gücünü ölçen en iyi parametrelerden biri. Covıd-19 pandemisi geçmişte örnek gösterdiğimiz İngiltere, Fransa, İtalya, İspanya, Amerika gibi ülkelerin nasıl da yetersizlik içinde bulunduğunu dünyaya gösterdi" dedi

MÜSİAD Sağlık Ürünleri ve İhracatı Komite Başkanı Levent Can “Gelecekte savaşlar sadece silahlar düzeyinde olmayacak. Daha faz aşamalarını tamamlamadığı halde Rusya, aşıyı  bulduklarını açıklama gereği duydu. Çin de bulduğunu söylemekte... Ülkemizin yaklaşımı ise aşıyı her kim bulursa bulsun, hızlıca dünyaya ulaştırması " dedi.

Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan “Aşının bulunması piyasanın iyimserlik derecesini artırır. Küresel sağlık sistemi tarafından kabul görmüş bir aşının pazarlama bacağının daha kuvvetli olduğunu düşünüyorum. Aşıyı kim bulup pazarlamaya başlarsa, bu sürecin kazananı o olacak" dedi.

EN ÇOK OKUNANLAR