Otomotiv sektörü, tarih boyunca teknolojik dönüşümlerin öncüsü oldu; bu dönüşüm artık yapay zeka ile hız kazanıyor. Günümüzde yapay zekanın otomotivdeki önemi, sadece araçların performansını artırmakla sınırlı değil; aynı zamanda üretim verimliliği, güvenlik, müşteri deneyimi ve sürdürülebilir mobilite alanlarında da devrim yaratıyor. Yapay zekanın ürün yaşam döngüsünün her aşamasında artan rolü, otomotiv şirketlerini yenilikçi çözümler geliştirmeye zorluyor ve sektörü küresel rekabette bir adım öne taşıyor. 2023 yılında yayınlanan Dünya Ekonomik Forumu'nun İşlerin Geleceği Raporuna göre, günümüzdeki işlerin yaklaşık dörtte birinin 2027 yılına kadar değişmesi bekleniyor. Değişimin merkezinde yapay zeka ve teknoloji konumları yer alıyor. En hızlı istihdam artışlarından bazıları yapay zeka ve makine öğrenimi alanlarında beklenirken bu durum otomotiv sektörünün üretim şekilleri ve istihdam modellerinde de oldukça etkili olacak. Yapay zeka, özellikle otonom ve bağlantılı araç teknolojilerinde ön plana çıkıyor. Seviye 4 ve seviye 5 otonom araçlar, ileri sürüş destek sistemleri (ADAS), elektrikli araç batarya yönetim sistemleri ve araç içi kişiselleştirilmiş deneyimler, yapay zekanın en çok kullanıldığı alanlar arasında. Araç tasarımında, çarpışma ve güvenlik testlerinden aerodinamik ve yakıt ekonomisi analizlerine, malzeme dayanım analizlerinden iç ve dış tasarım çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede yapay zeka destekli çözümler geliştiriliyor. Üretim süreçlerinde ise robotik sistemler, kalite kontrol ve verimlilik artışı için yapay zekadan yararlanılıyor.
72.2 MİLYAR DOLARLIK BİR PAZAR
Satış ve satış sonrası hizmetlerde de yapay zeka, sanal test sürüşleri, müşteri deneyimlerini kişiselleştirme, uzaktan araç izleme ve önleyici bakım gibi uygulamalarla etkin bir rol üstleniyor. McKinsey raporuna göre ise 2030'da satılan binek otomobillerin yüzde 20'si otonom teknolojilerini içerecek ve 2035'e kadar da bu oranın yüzde 57'ye ulaşması bekleniyor. Pazar, 2030 ile 2040 arasında her yıl yaklaşık yüzde 40 büyüyecek. Bu teknolojilerin etkisi, 2030 yılına kadar 72.2 milyar dolara ulaşması beklenen Gelişmiş Sürücü Destek Sistemleri (ADAS) küresel pazarının hızlı büyümesine yansıyor. Bu büyüme, öncelikle yapay zeka teknolojilerinin araç güvenliği ve otomasyon sistemlerine giderek daha fazla entegre edilmesiyle sağlanıyor ve bu da yapay zekanın, otomotiv inovasyonunun geleceğinde oynadığı kritik rolü vurguluyor. Pazarın 2040 yılı itibarıyla yaklaşık 1.7 trilyon dolarlık bir toplam değer havuzuna katkıda bulunması bekleniyor.
OTOMOTİV FİRMALARI YAPAY ZEKA YARIŞ PİSTİNDE
Küresel ölçekte birçok firma, otomotivde yapay zekayı öncü teknolojiler arasında konumlandırıyor. Volvo, otonom araç testlerinde yapay zekayı aktif olarak kullanırken, Volkswagen ve BMW gelişmiş ADAS sistemleri ve üretim hattı otomasyonu ile yapay zekayı entegre ediyor. Tesla, elektrikli araç batarya yönetimi ve otonom sürüş algoritmalarıyla sektörde öne çıkıyor. Çin merkezli Chery ve Nio, bağlantılı araç teknolojileri ve yapay zeka destekli müşteri deneyimleriyle hızla global pazara açılıyor. Bu firmaların yanı sıra, Ford, General Motors, Mercedes-Benz gibi şirketler de yapay zeka destekli araç geliştirme projelerini hayata geçiriyor ve veri odaklı sürüş çözümleri üzerinde çalışıyor. Türkiye'de de yapay zekaya yönelik ciddi çalışmalar ve projeler mevcut. Şirketler, elektrikli araç ve batarya yönetim sistemleri, otonom araç yazılımları ve yüksek performanslı işlemci uygulamaları ile global pazarda ses getiren projelere imza atıyor. Gelecekte yapay zekanın otomotivdeki etkisi daha da belirgin olacak. Otonom araçlar sayesinde özellikle engelli ve yaşlı bireylerin bağımsız hareket etme esnekliği artacak, ışıklardaki bekleme süreleri optimize edilerek trafik akışı hızlanacak ve yakıt ile enerji tasarrufu sağlanacak. Araç içi kişiselleştirilmiş deneyimler, güvenlik ve konforu artırırken, araç sahip olma maliyetlerini düşürmeye katkı sunacak. Yapay zekanın bu çok boyutlu etkisi, sadece teknolojik değil, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal bir fırsat penceresi açıyor. Dünyanın önde gelen otomotiv markaları, bu teknolojiyi hızla benimseyerek rekabet avantajı elde etmeye çalışıyor. Bu alandaki önemli gelişmeleri Platin okuyucuları için analiz ettik.
TOGG
Yapay zeka destekli asistan Can.ai: Microsoft Türkiye iş birliğiyle geliştirilen Can.ai, sürücünün niyet, zamanlama, lokasyon ve geçmiş davranışlarını analiz ederek bağlamsal etkileşim sunuyor. Bu platform, akıllı şarj rotalama, sesli dijital komutlarla araç hizmetleri ve UI olmadan çalışan medya & sağlık senaryoları gibi özellikler sunuyor.
TESLA
FSD v14 ve AI5 çipi: FSD yazılımının v14 sürümünü ve AI5 çipini geliştiriyor. AI5, önceki AI4 çipine kıyasla kırk kat daha güçlü ve FSD v14 yazılımı ile birlikte, Tesla araçlarının insan sürücülerden iki ila on kat daha güvenli olmasını hedefliyor.
Otomatik teslimat ve robotaksi: Araçlarını fabrikadan müşterinin evine otomatik olarak teslim etmeyi başarmış ve robotaksi hizmetlerini 2026 yılına kadar daha fazla ABD şehrine sunmayı planlıyor.
VOLVO
Yapay zeka destekli güvenlik yazılımları: Yapay zeka destekli sanal dünyalarda, sürücü destek sistemleri (ADAS) gibi güvenlik yazılımlarının geliştirilmesinde kullanıyor.
Google Gemini entegrasyonu: Araç içi deneyimi geliştirmek amacıyla Google Gemini yapay zeka destekli sesli asistanı araçlarına entegre ediyor.
VOLKSWAGEN
1.2 milyar Euro yatırım: 2030 yılına kadar yapay zeka teknolojilerine 1.2 milyar Euro yatırım yapmayı planlıyor.
Üretim ve bulut teknolojileri: Amazon Web Services (AWS) ile olan ortaklığını genişleterek, üretim süreçlerini dijitalleştirmeyi ve yapay zeka destekli fabrikalar kurmayı hedefliyor. Bu sayede üretim maliyetlerini azaltmayı ve operasyonel verimliliği artırmayı planlıyor.
ChatGPT entegrasyonu: Araç içi sesli asistanı IDA'yı ChatGPT ile entegre ederek daha gelişmiş bir kullanıcı deneyimi sunmayı hedefliyor.
CHERY
AIMOGA robotları: Otomobil satış süreçlerinde kullanmak üzere AIMOGA robotlarını geliştiriyor. Bu robotlar, müşteri etkileşimini ve satış deneyimini iyileştirmeyi amaçlıyor.
TOYOTA
Üretim süreçlerinde yapay zeka: Üretim verimliliğini artırmak amacıyla Google Cloud'un yapay zeka altyapısını kullanarak bir AI platformu oluşturdu.
Arene yazılım platformu: 2026 model RAV4 ile Arene yazılım platformunu tanıtarak, araç yazılımlarını entegre bir şekilde geliştirmeyi hedefliyor.
FORD
Kalite kontrolünde yapay zeka: Üretim hatlarında AiTriz ve MAIVS gibi yapay zeka destekli sistemler kullanarak kalite kontrol süreçlerini iyileştiriyor.
FordPass uygulaması: Elektrikli araçlarının performansını ve batarya verimliliğini artırmak amacıyla FordPass uygulamasında yapay zeka çözümleri sunuyor.
GENERAL MOTORS (GM)
Üretim ve veri analitiği: Üretim hatlarında yapay zeka teknolojilerini kullanarak güvenliği artırmayı, kaliteyi iyileştirmeyi ve verimliliği sağlamayı hedefliyor. Şirket, bu çözümleri iç kaynaklarla geliştirerek hızlı adaptasyon ve minimum kesinti sağlamayı amaçlıyor.
Nvidia ile iş birliği: Nvidia'nın yapay zeka çipleri ve yazılımlarını kullanarak otonom araç teknolojilerini geliştirmeyi ve fabrika iş akışlarını iyileştirmeyi planlıyor. Bu stratejik ortaklık, sürücü destek sistemlerinin ve üretim süreçlerinin optimizasyonuna odaklanıyor
BMW
Kalite kontrol ve üretim süreçleri: Regensburg'daki fabrikasında, araç montajında özelleştirilmiş kalite kontrolleri için öğrenmeye dayalı bir analiz aracı geliştirdi. Bu proje, üretim süreçlerinde yapay zeka kullanımını artırmayı amaçlıyor.
Proaktif bakım hizmetleri: BMW'nin Proactive Care hizmeti, araç verilerini analiz ederek bakım ihtiyaçlarını tahmin ediyor ve müşterilere araç içi bildirimler aracılığıyla proaktif olarak iletişim kuruyor.
MERCEDES-BENZ
Üretim ağı dönüşümü: Berlin'deki Dijital Fabrika Kampüsü'nde, üretim ağını hızlandırmak için yapay zeka ve insansı robotları entegre ediyor. Bu dönüşüm, üretim süreçlerinin dijitalleşmesini ve verimliliğin artırılmasını hedefliyor.
Sanal asistan ve konuşma teknolojileri: Yeni CLA modelinde, Google'ın Automotive AI Agent platformunu kullanarak geliştirdiği yeni nesil MBUX Sanal Asistan'ı tanıttı. Bu sistem, doğal, öngörücü, kişisel ve empatik özelliklere sahip olarak kullanıcı deneyimini iyileştiriyor.