Takip ettiğim inovasyon yazarlarından Steven Johnson, ‘teğet olasılık’ kavramını şöyle tanımlıyor: “Teğet olasılık ‘gölge gelecek’ gibidir. Mevcut çözümlerin sınırlarında gezer, geleceğin kendini yeniden keşfedebileceği tüm yolların haritası üzerine düşer.” Her yeni çözüm daha önce mümkün olmayan hatta akla gelmeyen yepyeni olası çözümlere ulaşmayı mümkün kılar. Teğet olasılık kavramının en iyi tanımı Steven Johnson’dan gelse de kavramın yaratıcısı bilim insanı Stuart Kauffman’dır. Biyolog ve Pensilvanya Üniversitesi Emeritus Profesörü Stuart Kaufmann teğet olasılık kavramına biyolojiden, özellikle de yaşamın ilk oluşumundan yola çıkarak ulaştı. Yaklaşık 3.8 milyar önce atmosferde su, amonyak, karbon monoksit ve amino asitler bulunuyordu. Fakat henüz yaşam yoktu. Yaşamın yapı taşları olan bu basit moleküller bir araya gelerek ilk bağlantıları kurar. Hücre zarını inşa eden proteinler, RNA ve DNA gibi nükleik asitler bu ilk bağlantıların teğet olasılığıdır. Nükleik asitlerin teğet olasılığında tek hücreli canlılar, tek hücreli canlıların teğet olasılığında da çok hücreli yaşam vardır.

AÇILAN HER KAPI YEPYENİ BAŞKA KAPILARA ÇIKAR

Yaşamın milyarlarca yıl içinde teğet olasılıkların kapılarını zorlaması çeşitliliğin temelindedir. Bugün etrafımızda gördüğümüz canlı türleri trilyonlarca teğet olasılığın sonucudur. Açılan her kapı yepyeni başka kapılara çıkar. Tuğla üzerine tuğla eklenerek saray inşa edilebilir. Bireylerin, şirketlerin hatta ulusların ne denli yenilikçi oldukları (veya olmadıkları), geleceğe yaklaşımlarının iyimserlik-kötümserlik skalasında nereye düştüğü, geleceği ne denli kontrol etmek istedikleri veya işi kadere bıraktıkları... Tümü teğet olasılık kavramı ile yakından ilişkili. Ben, yüzü geleceğe dönük bir iş profesyoneli olarak teğet olasılık kavramından şu sonuçları çıkarıyorum: Öncelikle mümkün olduğu kadar fazla görüşten, disiplinden ve insandan beslenmeliyim ki işimdeki teğet olasılık sayısını artırayım. Burada hem kendi kariyerimdeki fırsatlar hem de müşterilerime sunduğum çeşitlilik söz konusu. İkincisi, teğet olasılıkların basit moleküllerden canlı türlerine giden yolculuğun anahtarı olduğunu hatırlamalı ve geleceğe dair ümidimi kaybetmemeliyim. Son olarak, geleceği kontrol etmenin mümkün olmadığını sindirmeli, farklı senaryolara hazır olmak için teğet olasılıkların sınırlarını zorlamaya devam etmeliyim.

SAYISIZ TEĞET OLASILIKLAR

2008 yılından bu yana Platin Dergisi’nde yazmak beni sayısız teğet olasılığa ulaştırdı. Platin yolculuğum, derginin yazı işleri müdürü Bahar Akgün’ün o yıllarda henüz yeni olan gelecek eğilimleri konusuna ilgi duyması ve dergide sürekli yer ayırması ile başladı. Geçtiğimiz sekiz yıl içinde yazılarımın okuyucular için yeni bağlantıları ve teğet olasılıkları tetiklediğini umuyorum. Vizyonundan ve desteğinden ötürü sevgili Bahar Akgün’e ve Türkiye’de yenilikçiliğin bayrağını taşıyan bu derginin tüm ekibine teşekkür ederim.