[email protected]

Belirgin belirsizlik yatırımcıları, çalışanları, tüm insanları tedirgin ediyor. Üstelik Oxford Üniversitesi, Birleşmiş Milletler, Dünya Ekonomik Forumu vb. Gibi saygın kuruluşlar da yangına körükle gidercesine, peş peşe araştırmalar yayınlıyorlar. Çalışmaların neredeyse tamamında şuna benzer sonuçlar paylaşılıyor:

> Önümüzdeki 15-20 yıl içinde devlette çalışanların (memurların) işlerinin üçte ikisi robotlar tarafından yapılacak.

> Genel olarak da tüm işlerin en az yüzde 33’ü ya yok olacak ya da robotlara devredilecek. 

BU DÖNÜŞÜMÜ NASIL KOTARACAĞIZ?

Fakat ortada bir sorun var! İş olmazsa, yaşamak için para nasıl kazanılacak? Aslında özellikle kurumsal alandaki pek çok insan köle gibi çalışmak istemiyor. Çalışma hayatından bıkmış vaziyette. Her gün trafik, kalabalık, türlü türlü güvenlik, hayat sorunları ile boğuşarak işe gitmek, yoğun stres, sürekli güvensizlik, istikbal endişesi bu çağ insanını canından bezdirmiş durumda. “İşlerimizi makinalar yapsın, biz bu kadar çok yorulmayalım, işe bağımlı yaşamayalım” isteği yüksek. Ama öte taraftan da “İşimizi robotlara kaptırırsa para kazanamayız, o zaman nasıl yaşarız?” Bilinmezi ve endişesi de çok yüksek… Yatırımcı, iş adamı vb. Tarafında da durum farklı değil. Onlar da insan çalışanların yarattığı sorunlardan bıktığı ve çalışan maliyetlerini, kaprislerini, yetersizliklerini taşıyamaz hale geldikleri için, insanların yerine yorulmayan, bozulmayan hem de 7/24 gıkını çıkartmadan çalışan robotlar koyalım, rekabette geri kalmayalım, hatta atak yapıp iyice arayı açalım istiyorlar. Fakat bu dönüşümü nasıl kotaracaklarını bilemiyorlar. O yüzden heves etseler de henüz tam da ne olduğu belirginleşmeyen, çok hızlı değişen bu yeni teknolojik alanlara alt/üst yapı yatırımı yapmaktan korkuyorlar. ‘Ya tutmazsa?’ Kaygıları tavan yapıyor. Kısacası hangi açıdan bakarsak bakalım; tıpkı korkunun ecele faydasının olmadığı gibi bu tür kaygıların da dünyanın, insanlığın geçireceği, geçirmekte olduğu müthiş dönüşümü engellemeye pek etkisinin olamayacağı apaçık ortada…

EVRENSEL TEMEL GELİR/VATANDAŞLIK MAAŞI…

O halde eğri oturup doğru konuşmalı ve dünyanın birkaç yıldır tartıştığı UBI=Universal Basic Income yani ‘Evrensel Temel Gelir’ formülüne benzer çözümleri düşünmeye başlamalıyız. 21’inci yüzyılın dahi iş adamlarından, çılgın girişimci Tesla ve spacex’in yaratıcısı ve CEO’su Elon Musk, her fırsatta robotların insanların işlerini ellerinden alacağını hatırlatıyor. Toplumsal huzur için devletlerin geliri olmayan vatandaşlara maaş bağlaması gerekeceğine dikkat çekiyor.  “Ve neden böyle bir öneri?” Denildiğinde; “Şu anda aklıma başka bir çözüm gelmiyor” diyor. ‘Evrensel temel gelir’ uygulamalarının 15-20 yıl içinde zorunluk haline gelebileceğine dair önemli açıklamalar yapan bir başka lider ise Barack Obama. O da bunu konuşmaya başlamalıyız. Teknolojik gelişmeler hepimizi kaçınılmaz olarak bu konu ile yüzleşmeye zorluyor demeyi sürdürüyor. Silikon Vadisi’ndeki hemen hemen tüm teknoloji girişimcileri ile beraber ünlü fütürist, Singularity Üniversitesi’nin kurucusu ve Google’ın başmühendisi Ray Kurzweil de insanların bu kadar çok, uzun saatler çalışmasını gereksiz bulan, gelecekte herkesin devletten minimum gelir almasının vatandaşlık hakkı olacağını savunanlardan… Eğer hızla artan işsizlik probleminin çağa ve teknolojiye özel temel nedenlerine odaklanılmaz ve çözümler üretilmez ise şu anda tüm dünyada zaten en önde gelen intihar ve depresyon sebepleri olan ‘işsizlik, parasızlık, borç’ gibi sorunlar katlanarak büyüyecek. Dünya barışı ciddi anlamda tehlikeye girecek. Bu gelişmeler maaş almaya, ödemeye alışmış herkesi yakından ilgilendiriyor. Yeni şeyler düşünmek gerekiyor…