Kentsel dönüşüm süreçlerini gayrimenkul piyasası, arazi ekonomisi ve finansman politikaları kavramlarından ayrı düşünmemek gerekiyor. Ülkemizdeki kentsel dönüşüm süreçleri hem istihdamı artıracak hem de yeni iş kollarının doğmasına neden olacak. Ayrıca, kentsel dönüşüm alanları içerisinde yaratılan çeşitli tiplerdeki donatı alanlarının varlığı, gayrimenkul alıcıları ve yatırımcılar açısından çekici bir unsur olarak da değerlendiriliyor. Bu durum, bölgede gayrimenkul fiyatlarının artmasına yol açıyor. Bu da ekonomik büyümeyi beraberinde getiriyor.

BÜTÜNLEŞİK BAKIŞ AÇISINA İHTİYAÇ DUYULUYOR

Kentsel dönüşüm olgusu; yapı malzemesi, araç-gereç, dayanıklı tüketim ve iş gücü piyasalarıyla olan bağlantıları nedeniyle ülke ekonomisi açısından önem arz ediyor. Mevcuttaki afet riski altında veya bozulmaya ve çökmeye yüz tutan kentsel alanın; ekonomik, toplumsal, fiziksel ve çevresel koşullarının kapsamlı ve bütünleşik yaklaşımlarla iyileştirilmesi hedefleniyor. Bu nedenle arazi yönetimi-ekonomisi ve dönüşüm süreçlerinin yüksek yatırım bütçesine ihtiyaç duyması, farklı finansman modellerinin kullanılmasını gerekli kılıyor.

BİRDEN FAZLA FİNANSMAN MODELİ MEVCUT

Kentsel dönüşüm projelerinin tamamında uygulanabilecek tek bir finansman modelinden bahsetmek mümkün değil. Dolayısıyla söz konusu yatırımların finansmanında 'içsel kaynak çözümleri ve dışsal kaynak çözümlerinin' kullanılabileceğİ belirtilmeli... 'İçsel kaynak çözümleri' hem tek parsel hem çoklu parsellerdeki kentsel dönüşüm uygulamalarında kullanılabilir nitelikte olup, bu çözümler; 'kamu esaslı, anlaşma esaslı ve değer esaslı model şeklinde kamu, yerel yönetim ve özel sektör iş birliği çerçevesinde hayata geçirilebilecek olan uygulamalar ile para piyasası kapsamında Bakanlığın 6306 sayılı Kanun'un bireylere sağladığı kredi sübvansiyonları' şeklinde değerlendirilebilir.

ULUSLARARASI FONLAR DA BİR SEÇENEK

Diğer taraftan, yerel yönetimler tarafından ya da özel sektör iş birliği kapsamında geliştirilecek olan kentsel dönüşüm projelerinin kaynak planlamasında, dışsal kaynak çözümleri kapsamında menkul kıymetleştirmeyi esas alan sermaye piyasası araçları kullanılacağı gibi uluslrarası fonlardan kaynak sağlamak da düşünülebilir. Bu doğrultuda değerlendirilebilecek 'dışsal kaynak çözümleri';

-Tahvil gibi uzun vadeli temel borçlanma araçlarının ihracı,

-Gayrimenkul yatırım ortaklığı/ altyapı gayrimenkul yatırım ortaklığı şeklinde kurumsallaşıp halka arz yoluyla yatırımcılardan kaynak ihtiyacının sağlanması,

-Gayrimenkul Yatırım Fonu katılma belgesi ve gayrimenkul sertifikası ihracı yoluyla finansman sağlanması,

-Uluslararası kuruluşlardan fon temin edilmesi şeklinde ifade etmek mümkündür.

Bunların dışında, kentsel dönüşüm kapsamında yerel yönetimlere kamu arazilerinin tahsisinin sağlanarak, buraların gelir yaratıcı bir fonksiyona dönüşmesi, ortaya çıkacak gelirin veya ürünün kentsel dönüşüm projelerinin fonlanması kapsamında kullanılmasına imkân tanınması gerekir.