Toprak, çok eski dönemlerden beri insanların barınmak, korunmak veya depolamak için kullandıkları bir yapı malzemesi... Yakın zamana kadar yeryüzünde yaşayanların büyük çoğunluğu, topraktan yapılmış evlerde yaşamaktaydılar. Modernite ve popüler kültürün etkisi gibi birtakım çevresel etmenler yüzünden bir dönem kerpiç yapılar terk edildi. Bilimsel çevre, ekolojik mimarlık için en doğru ürünün toprak olduğuna kanaat getirdi. Toprak yapı, insan sağlığı için en ideal koşulları oluşturuyor. Halk arasında nefes alan bina diye tabir edilen nem ve/veya buhar geçirgen özelliği sayesinde toprak duvar, iç mekânda konforlu yaşam kalitesi sunuyor. Gerektiğinde nem depolar, gerektiğinde nemi salıyor. Toprak iç duvar yüzey sıcaklığı, dış mekân sıcaklığı ne olursa olsun ciddi değişiklik göstermez. Dış duvar sıcaklığının artı 50 derece olduğu dönemde kerpiç duvar iç yüzey sıcaklığı 20 ila 22 derece arasında ölçülmüştür. Dış duvar yüzey sıcaklığının eksi 20 derece olduğu dönemlerde, toprak iç duvar yüzeyinin artı 17 ila 20 derece arasında değiştiği gözlemleniyor. Toprağın bu özelliği bize iç mekânda sağlıklı bir yaşam alanı oluşturuyor. Sabah uyandığınızda vücudunuzdaki bütün elektrostatik yükün alındığı ve güne uykunuzu almış, mutlu biçimde başladığınızı hayal edin... İşte bu hazzı ancak toprak bir evde yaşamak verir.

KERPİÇ, KAMU SERMAYESİNİN ERİMESİNİ ENGELLEYECEK

Toprağın bir diğer faydası ise ekonomik olması... İlk yapım maliyetlerinin diğer binalara göre daha ucuza mal edilebilmesi ve daha hızlı üretim şansı vermesi dolayısıyla sermayenin yok olmasını engeller. Kullanım sürecinde ısıtma ve soğutma maliyetinin çok düşük olması nedeniyle de avantaj sağlar. 20 yıllık enerji maliyetlerindeki tasarruf sayesinde binanın ilk yapım maliyeti karşılanmış olur. Doğada sınırsız bulunan toprak, döviz kurlarından ve dolayısıyla fiyat artışlarından etkilenmez. Toprak yapı büyük ölçekli kentsel dönüşüm projeleri için önemli oranda ekonomik olacaktır. Bu da kamu sermayesinin erimesini veya yok olmasını engelleyecektir. Kerpiç yapım sistemine başta Anadolu, Orta Asya, Afrika, Amerika gibi bölgeler olmak üzere daha birçok ülkede rastlanıyor. Asya'nın güneyinde, Afrika'nın tamamında, orta ve güney Amerika'da yaygın olan bir uygulamadır. Çin Seddi büyük oranda kerpiçtir, Mısır taş piramitlerinden bin yıl önce yapılmış kerpiç piramitler vardır ve hâlâ ayaktadır. Babil Kulesi kerpiçten yapılmıştır. Amerika'da güncel on binlerce kerpiç ev yapılıyor.

ŞEHİRLER, TOPRAK YAPIYA UYGUN PLANLANMALI

Günümüzde kerpiç yapının modern yöntemlerle üretildiğini gören insanların ilgisinin arttığını görüyoruz. Kerpiçle ilgili bazı çalışmalar yapılıyor, hatta modern kerpiç binalar üretiyoruz. Bu örnek binalara talep gün geçtikçe artıyor. Özellikle üniversitelerde bu konu üzerine çalışmaların artmasını umuyoruz. Kerpiç aslında dünyamızı kurtaracak. Sürdürülebilir bir dünya için yapı stoğunun ekolojik malzemelerden yapılması gerekiyor. Devletler toprağa önem vermeli, mimarlar tasarımlarında toprağı tercih etmeli ve özendirmeli. Tarihi toprak yapılar korunmalı ve geleceğe kültürel miras olarak aktarılmalı. Toprağın yapıda tekrardan kullanılması için gereken her adım atılmalı ve desteklenmelidir. Şehirler, toprak yapıya uygun planlanmalı ve kentsel dönüşüm projeleri az katlı yani toprak yapıya uygun şekilde tasarlanmalıdır.