Fotoğraf / Mesude Bülbül

Bu vesile ile İçeriği ve uygulamasıyla Türkiye'de bir ilk olan 'Zeytinlerde Verimsizliğin Nedenlerinin Tespiti ve Sorunların Giderilmesi Projesi' kapsamında çalışmaların yürütüldüğü zeytinliklerde, hasat yapma ve bir zeytinyağı fabrikasında soğuk sıkım tekniği ile zeytinyağı üretiminin tüm aşamalarına şahitlik ettik. Proje yürütücülerinden Muğla İl Tarım Ve Orman Müdürü Barış Saylak, üç yıl sürecek olan 3.1 milyon tl bütçeli bu projenin tüm detaylarını ve hedeflerini Platin'e anlattı

* Türkiye'de iyi zeytin tarımı yapılamamasının nedenleri neler? Ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?

Zeytinlik alanların kıraç ve engebeli olması, ulaşım güçlüğü olan arazilerde mekanizasyon, mücadele ve hasat işlemlerinin uygun olarak yapılamamasının yanı sıra son zamanlarda yaşanan küresel iklim değişikliğini nedenler arasında sıralayabiliriz. Yine özellikle yağlık zeytin üretimimizde iş gücü eksikliğinden dolayı geç hasat yapılması, hasat edilen zeytinlerin sıkımdan önce uygun şartlarda bekletilmemesi, fabrika da sıkım sırasında hamur sıcaklığının yüksek olması, sıkımdan sonra ürünün konulduğu kapların sağlık ve hijyen koşullarına uygun olmaması gibi geleneksel yöntemler ve alışkanlıklar maalesef iyi tarım uygulanmasına yönelik şartları getirememek gibi kaygılar engel. Muğla İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak iyi zeytin tarımını sürdürülebilir kılmak için yaptığımız çalışmalar ve projelerle üreticiyi desteklemeye devam ediyoruz.

* Hedefleriniz neler?

Bilindiği gibi son yıllarda yaşanan küresel iklim değişikliği her alanı etkilediği gibi tarımı da etkiledi. Önder ürünlerimizden zeytinde de verim kaybını araştırmak ve önlemek için değişen dünyaya zeytinlerin uyum sağlayabilmesi için 3.1 milyon TL bütçeli ve üç yıl süreli bir proje başlattık. 'Zeytinlerde Verimsizliğin Tespiti ve Sorunların Giderilmesi Projesi' ile zeytinciliğin yoğun olduğu Milas, Bodrum, Yatağan, Menteşe olmak üzere dört ilçemizde; zeytinliklerdeki verimsizlik, zeytinliklerde ulaşım sorunları, hasattan sofraya kaliteli zeytinyağı üretimi aşamalarında çevreye duyarlı bir yönetim çerçevesinde, girdi maliyetlerinin düşürülerek, zeytinyağı üretimimizin arttırılması, çiftçilerimizin gelir seviyelerinin yükseltilmesi hedeflendi. Bu projede 52 üreticiyle, 455 dekar alanda budama, hastalık ve zararlılara ilgili eğitimler veriliyor, çiftçimizle yapılan uygulamalar kayıt altına alınıyor. Toprak ve yaprak tahlilleri alınarak Bakanlığımızca hibe edilmek üzere gübre temini yapılıyor. Proje kapsamında Bakanlığımızca iki adet tahmin ve erken uyarı sistemi kuruldu. Böylece 72 bin dekar zeytin alanına veri sağlanıyor. Üç yıl sürecek proje sonunda özellikle taban arazilerde verim alınamayan zeytinliklerde sorunların tespit edilerek giderilmesi hedefleniyor.

Yine bu proje kapsamında üç ilçede (Yatağan, Milas, Seydikemer) dört adet 'Elektronik Tahmin ve Erken Uyarı Sistemi' kuruldu. Kurulduğu bölgede 7/24 meteorolojik olayları kayıt altına alarak, hastalık modelleri ile hastalık oluşmadan üç gün önce üreticilerimize uyarı verilebilecek olan sistemden tarla dışından da yani iş yeri ve evden de kayıt bilgileri alınarak gerekli uyarılar zamanında yapılabilecek. Arazide yapılan kontroller ve sistem uyarıları dikkate alınarak hastalık takipleri ve uyarılar yapılarak erken tedbirlerin alınması için üreticilere bilgi verilebilecek. Örneğin Milas ilçesi, Etrenli Mahallesi'nde bulunan bir bahçeye 'Zararlı Takip Kamerası' kurulmuş olup feromon tuzak ile zeytin sineği ve zeytin güvesi zararlılarının popülasyon yoğunluğu takip edilecek ve mücadelenin doğru zamanda yapılması sağlanacak.

DİĞER PROJE VE ÇALIŞMALARIMIZ:

* 'Zeytinin Zeytinyağına Kayıpsız ve Kaliteli Yolculuğu' projesi 2019-2020 yıllarında uygulanmış, proje kapsamında eğitim çalışmalarının yanı sıra lisanslı depoculuk, polifenolu yüksek butik üretim ve markaların artırılması, en önemlisi Muğla Markası oluşturma çalışmalarının ilk adımları attık.

* Muğla zeytinyağını tanıtmak amacıyla bu proje kapsamında ilki 2019 yılında geniş katılımla yapılan ve 86 katılımcıyla ulusal düzeyde zeytinyağı kalite yarışması yaptık. İkincisi 2020 yılında pandemiye rağmen 79 kişinin katılımıyla gerçekleştirdik. İlk defa online geniş bir jürinin katılımıyla tadımlar yapılarak değerlendirildi. Zeytinyağı kalite yarışması için bu yılda hazırlıklarımız başladı. Bu yıl üçüncüsü gerçekleşecek olan Zeytinyağı Kalite Yarışması'na 100 üreticimizin üzerinde katılımcı bekliyoruz.

* Zeytin üreticilerine yönelik kurs ve eğitimlerimiz her yıl dönemsel ihtiyaca göre devam ediyor. Bakım besleme, budama, zeytinlerin toplanma şekli, kasalarla taşınmasından depolanmasına kadar her konuda çiftçi toplantı ve kurslarımıza devam ediyoruz.

* Ayrıca zeytinyağı işletme sahiplerine yönelik önemli eğitim ve rehberlik çalışmaları yapıyor, işletmelere kasalar dağıtılarak üreticilerin çuvalla değil kasalarla toplama alışkanlığı kazandırmaya çalışıyoruz.

* Bu yıl da üretim öncesi her işletmeye hem bilgilendirme afişleri asıldı hem de eğitim, rehberlik ve istişare toplantısı yapıldı.

* Yine en önemli tanıtım çalışmalarımızdan biri de 'Zeytin Hasat Şenliği'... Burada yapılan tanıtım çalışması, her yıl büyüyerek devam ediyor.

Aynı şenlik süresince verilen kitlesel eğitim ve örnek çalışmaların tanıtımıyla üreticinin zeytini doğru zamanda ve doğru şekilde sıkıma göndermesi sağlanıyor.

HEDEFLERİMİZ:

Hedeflerimizden bahsedecek olursam, sıraladığım bu çalışma ve projeler ile doğru gübreleme, bakım ve uygun mücadeleyle verimin artırılması için çiftçi farkındalığını artırarak dökme zeytinyağından paketlenmiş markalaşmış zeytinyağına dönülmesi... Hatta bir Muğla Markası oluşturmak en büyük hedefimiz. İyi tarım uygulaması hakkında bilgilendirmelerin yanı sıra üreticilerimizle ve STK'larla görüşmelerimiz bu konuda Muğla'da bir örgütlenme bir birlik kurmak içindir.

Yaptığımız ön raporlamalar gösteriyor ki Muğla'da iyi tarıma ve organik tarıma elverişli alanımız ve üreticimiz bir hayli çok. Sadece bir araya getirmek ve cesaretlendirmek gerekli.