Dalida Özatay Erus/ [email protected]

Kutsallığın, bolluğun, adaletin, sağlığın, zaferin, refahın, bilgeliğin ve arınmanın simgesi olan zeytin ağacı, yüzyıllardır Anadolu topraklarında varlığını sürdürüyor. Ekonomik anlamda zeytin üretimi ise yine çok eski çağlara dayanıyor. Bugün ise 37 ülkede zeytin üretimi yapılıyor. Dünya dane zeytin üretiminin yüzde 86’sı, altı tipik Akdeniz ülkesinde yoğunlaşıyor. Sırasıyla, üretiminin yüzde 26’sı İspanya, yüzde 23’ü İtalya, yüzde 15’i Yunanistan, yüzde 9’u Türkiye, yüzde 8’i Tunus ve yüzde 5’i Fas tarafından sağlanıyor. Türkiye’de ise 81 ilin 41’inde üretim yapılıyor. Üretimin yüzde 53’ü Ege Bölgesi'nde, yüzde 18’i Marmara Bölgesi’nde, yüzde 23’ü Akdeniz Bölgesi’nde, yüzde 6’sı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ve yüzde 0,2’si de Karadeniz Bölgesi’nde gerçekleşiyor. Ege Bölgesi’nde üretimin yüzde 55’i yağlık olarak değerlendirilirken Marmara Bölgesi’nde üretimin yüzde 60’ı sofralık olarak değerlendiriliyor. Türkiye dane zeytin üretimi sırasıyla, İzmir (yüzde 13), Manisa (yüzde 12,5) Aydın (yüzde 12), Muğla (yüzde 10), Balıkesir (yüzde 12,5), Çanakkale (yüzde 7) ve Bursa (yüzde 5) illerinden sağlanıyor.

ZEYTİNYAĞININ BESİN DEĞERİ, ÜRETİMİ YÜKSELTİYOR 

Ülkemizdeki üretimin bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 24 arttığı tahmin ediliyor. Uluslararası Zeytin Konseyi'nin verilerine göre, dünya zeytinyağı tüketiminin yüzde 13 artacağı tahmin ediliyor. Bu da zeytinyağına olan talebin yükseldiği anlamına geliyor. Bunun en önemli nedeni ise zeytinyağının besin değeri özelliklerinden kaynaklanıyor.

ÜRETİMDE VAR YILI, YOK YILI 

Zeytin ağacında periyodisite nedeniyle zeytinde yıllara göre inişli-çıkışlı bir üretim söz konusu. Üretime bağlı olarak bir yıl düşük (yok yılı) bir yıl yüksek (var yılı) ürün alınıyor. 

Son yıllarda yeni zeytin fidanlarının dikimi ve zeytin üretiminin özendirilmesi konusundaki çalışmaların da etkisiyle zeytin üretiminde artış gözleniyor. Ancak uygun bakım, hasat ve sulama tekniklerinin tam olarak uygulanamaması gibi nedenlerle var ve yok yılları arasındaki üretim farkı ise büyük oluyor.

TÜRKİYE’DE ZEYTİN AĞACI SAYISI 10 YILDA 170 MİLYONA YÜKSELTİLDİ

Zeytin ağacının anavatanı olarak bilinen Türkiye, Ulusal Zeytin Konseyi verilerine göre son 10 yılda zeytin ağacı sayısını 170 milyona yükseltti. 2016/17 yılındaki zeytinyağı üretiminin yıllık yüzde 29 artışla yaklaşık 177 bin 365 ton olacağı tahmin ediliyor. Zeytin ağacı sayısı baz alındığında Türkiye, Avrupa Birliği sonrasında üretim bakımından Tunus’la ikinci sırada yer alıyor.